Το Μέγαρο του Μετοχικού Ταμείου Στρατού ενσαρκώνει μιαν απολαυστική διαδρομή στην ιστορία της Αθήνας όπως την καταγράφει ο ιστορικός αρχιτεκτονικής Βασίλης Κολώνας
«Το Μέγαρο του Μετοχικού Τ αμείου Στρατού δεν είναι μόνο ένα έργο για την ιστορία της ελληνικής αρχιτεκτονικής. Στη διάρκεια της ζωής του, πάνω από 70 χρόνια, έγινε κομμάτι της ιστορίας και της οικονομίας της πόλης. Εντάχθηκε στον πολεοδομικό και κοινωνικό ιστό της ως ένα κέλυφος που στεγάζει λειτουργίες και χρήσεις, διαμορφώνει χώρους κοινωνικών συναθροίσεων, ιεραρχεί άξονες κίνησης στην πόλη», επισημαίνει ο ιστορικός αρχιτεκτονικής Βασίλης Κολώνας ως συγγραφέας της έκδοσης «Το Μέγαρο του Μετοχικού Ταμείου Στρατού».

Ένα αρχιτεκτόνημα που κάλυψε την έκταση των βασιλικών στάβλων, απλώθηκε σε ένα οικοδομικό τετράγωνο, αποτύπωσε τις επιδράσεις του μοντέρνου κινήματος της μεσοπολεμικής αρχιτεκτονικής. Ο όγκος του ξάφνιασε τους κατοίκους της πρωτεύουσας και ο ψυχαγωγικός και εμπορικός του ρόλος τροφοδότησε για χρόνια τα δημοσιεύματα και τις φωτογραφίες του ημερήσιου Τύπου. Οι Αθηναίοι συνδέθηκαν με τα καταστήματα, τα καφέ και τα θέατρα αυτού του τοπόσημου. Το Μετοχικό ήταν βόλτα στα μαγαζιά, πρεμιέρες στο «Παλλάς», πάστες στα ζαχαροπλαστεία, σημείο κοινωνικής συνάθροισης αλλά και πολιτικών γεγονότων.

«Αναμοχλεύοντας τις μνήμες, διαπιστώνω

ΙΝFΟ

Βασίλη Κολώνα, «Το Μέγαρο του Μετοχικού Ταμείου Στρατού», Έκδοση του Πολιτιστικού Ιδρύματος του Ομίλου Πειραιώς, τιμή 50 ευρώ.

ότι δεν υπάρχει κανένα κτίριο στην Αθήνα που να συνδέεται με τόσα διαφορετικά γεγονότα της ζωής των κατοίκων της πόλης. Από τα κουτιά με τις μέντες στο Ζώναρς, το ρόφημα σοκολάτας του Φλόκα, τα μεταξωτά φουλάρια του Ζαν Ντεσές στον Σιστοβάρη, τα στιλό στο κατάστημα του Τζάννες, τις γραβάτες στο Αu bon Τon, τα παπούτσια του Μουριάδη, μέχρι τις φωτογρα-φίες του Εμίλ, τις ουρές στο ταμείο του Φεστιβάλ Αθηνών για εισιτήρια στις συναυλίες της Κάλλας, του Χέρμπερτ φον Κάραγιαν και τις παραστάσεις της Φοντέιν και του Νουρέγιεφ ή τις δευτεριάτικες συναυλίες της Κρατικής Ορχήστρας στο «Παλλάς», το Μέγαρο του Μετοχικού πολύ περισσότερο από ένα αρχιτεκτονικό μνημείο είναι βίωμα», επεσήμανε η καθηγήτρια ειδική της αθηναϊκής αρχιτεκτονικής Μάρω Καρδαμήτση – Αδάμη για τον πρωταγωνιστικό ρόλο του κτιρίου.

Το Μέγαρο του Μετοχικού Ταμείου ήταν «αυτόπτης μάρτυρας» της πολιτικής και πολιτισμικής ιστορίας του τόπου. Μπροστά του, από την οδό Σταδίου, στήθηκαν οι εορταστικές αψίδες για τις περαλάσεις της 4ης Αυγούστου. Στους εξώστες του οι Αθηναίοι γιόρτασαν το 1944 την Απελευθέρωση χαιρετίζοντας την παρέλαση των Άγγλων στρατιωτών . Αργότερα ακολούθησαν τα συλλαλητήρια για το Κυπριακό το 1955 και οι μετέπειτα πορείες και διαδηλώσεις που σταματούσαν γωνία Σταδίου και Βουκουρεστίου, για να ακουστούν τα συνθήματα στο κέντρο της πόλης.

Μαόνι, καθρέφτες και Μάνος


«Ο ελληνικός κινηματογράφος δεν στάθηκε αδιάφορος στην επιβλητική παρουσία του ΜΤΣ και κυρίως στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του. Έτσι, ο Λάμπρος Κωνσταντάρας οδηγεί αυτοκίνητο στη στοά Σπυρομίλιου στη «Βίλα των οργίων» και η Αλίκη Βουγιουκλάκη στο «Ξύλο βγήκε απ΄ τον Παράδεισο», στην ερώτηση του καθηγητή ποια ήταν η Παλλάς Αθηνά, απαντά ότι «Παλλάς είναι κινηματογράφος στη Βουκουρεστίου», σημειώνει ο συγγραφέας του τόμου της ιστορίας του κτιρίου Βασίλης Κολώνας. Ενώ για τον Ζώναρς και τον γειτονικό Φλόκα- στο πατάρι του οποίου συναντώνται ο Μάνος Χατζιδάκις και ο Νίκος Γ κάτσος- αναφέρει ότι υπήρξαν πόλος έλξης για την κοινωνία της μεταπολεμικής Αθήνας που αναζητούσε νέους τρόπους επικοινωνίας και αναψυχής . «Μπουαζερί από μαόνι, σε συνδυασμό με καθρέφτες και μεταλλικά διαχωριστικά πλαίσια, κρυστάλλινες προθήκες, έπιπλα από ξύλο και δερμάτινες ταπετσαρίες δημιουργούν την αίσθηση πολυτελούς οικειότητας που θα αποτελέσει σήμα κατατεθέν του Ζώναρς για πολλές δεκαετίες». Και σε αυτό τον χώρο ο Μάνος Χατζιδάκις και η Μελίνα Μερκούρη θα θα δώσουν τον Ιανουάριο του 1 993 την τελευταία κοινή τηλεοπτική τους συνέντευξη.