Με-γάλα κόλπα από το «λευκό» καρτέλ

Όχι μόνο οι καταναλωτές που πληρώνουν ακριβότερα κατά 20% το γάλα που

πίνουν σε σχέση με τους λοιπούς Ευρωπαίους, αλλά και οι Έλληνες κτηνοτρόφοι

έπεσαν θύματα του περιβόητου πλέον καρτέλ της γαλακτοβιομηχανίας.

Όπως προκύπτει από τις καταγγελίες των κτηνοτρόφων αλλά και από τα στοιχεία

της αγοράς, το κοινό μέτωπο που είχαν συγκροτήσει οι βιομηχανίες μείωσε κατά

12% τις τιμές στις οποίες αγόραζε το γάλα από τους κτηνοτρόφους, αλλά

παράλληλα αύξησε την τιμή του γάλακτος στο ράφι των σούπερ μάρκετ κατά 4%.

Συγκεκριμένα, από τα τέλη Νοεμβρίου 2005 μέχρι και τις αρχές Ιουλίου 2006, η

τιμή παραγωγού στο γάλα μειώθηκε από τα 36,3 στα 32,5 λεπτά το κιλό – αυτή

όμως είναι τιμή πριν από μια δεκαετία, δηλαδή του… 1996 (111 δραχμές). Το

ίδιο διάστημα, μάρκες γάλακτος των ίδιων γαλακτοβιομηχανιών αυξήθηκαν κατά 4%,

από 1,20 σε 1,25 ευρώ το λίτρο, που φυσικά είναι τιμές… 2006.

Το καρτέλ στο γάλα καταγγέλλουν επώνυμα οι κτηνοτρόφοι της Βόρειας Ελλάδας,

τονίζοντας ότι οι μεγάλες γαλακτοβιομηχανίες είχαν συγκροτήσει κοινό μέτωπο

και επέβαλλαν τους όρους τους στους παραγωγούς, «στραγγαλίζοντας» όσους τυχόν

έπαυαν τη συνεργασία τους με κάποια εταιρεία και συμφωνώντας να μην αγοράσει

καμία το γάλα τους. Σύμφωνα με τους παραγωγούς, αυτή η τακτική έχει γίνει

κανόνας το τελευταίο διάστημα.

Η ιστορία αρχίζει τον Νοέμβριο του 2005, όταν οι γαλακτοβιομηχανίες αρχίζουν

να μειώνουν τις τιμές, σύμφωνα με τον Γιώργο Κεφαλά, μέλος της Συντονιστικής

Επιτροπής Ελλήνων Αγελαδοτρόφων, η οποία συγκροτήθηκε ακριβώς για να

αντιμετωπιστεί η κρίση στον κλάδο τους. Τότε πολλοί παραγωγοί αρνήθηκαν να

δεχθούν τις προτεινόμενες τιμές και απευθύνθηκαν σε άλλες εταιρείες,

βρίσκοντας όμως πόρτες κλειστές. «Χτύπησα την πόρτα άλλης γαλακτοβιομηχανίας

για να πετύχω καλύτερη τιμή και με ρώτησαν με ποια εταιρεία συνεργαζόμουν

πριν. Όταν τους είπα ποια ήταν, μου απέκλεισαν κάθε ενδεχόμενο συνεργασίας»,

λέει ο κ. Κεφαλάς. Είναι η περίοδος κατά την οποία ο «πόλεμος» για τις σφαίρες

επιρροής στην αγορά γαλακτοκομικών έχει ανάψει για τα καλά καθώς οι μεγάλοι

χάνουν μερίδια από τους μικρούς, ενώ υπάρχουν ανακατατάξεις σε αγορές όπως

αυτή του γιαουρτιού. Τότε, για να μην μπαίνει ο ένας στα… πόδια του άλλου,

κάποιες επιχειρήσεις μοίρασαν την περιφέρεια σε γεωγραφικές περιοχές, με

αποτέλεσμα μόνο μία επιχείρηση να «παίζει» σε παραπάνω από ένα νομό. Αυτή η

τακτική οδήγησε τους παραγωγούς της Βόρειας Ελλάδας τον Φεβρουάριο του 2006 να

προσφύγουν στην Επιτροπή Ανταγωνισμού και να αρχίσει η έρευνα, η οποία ωστόσο

φαίνεται ότι έχει αφήσει απ’ έξω τον άλλο μεγάλο πρωταγωνιστή στη διαμόρφωση

των τιμών: τα σούπερ μάρκετ.

Γιαούρτια από… παγοκολόνες και σκόνη

ΑΛΛΟ ΘΕΜΑ που καταγγέλλουν για πολλοστή φορά οι κτηνοτρόφοι, είναι ότι

παράγουν μόνο περίπου το μισό από το γάλα που συνολικά καταναλώνεται στη χώρα

μας. Δηλαδή η ετήσια κατανάλωση γάλακτος και γαλακτοκομικών φθάνει σε 1,5

εκατ. τόνους, ενώ η παραγωγή γάλακτος δεν υπερβαίνει τους 800.000 τόνους τον

χρόνο. Τι σημαίνει αυτό; Απλώς ότι οι υπόλοιποι 700.000 τόνοι αφορούν

εισαγόμενο, φθηνό, συμπυκνωμένο γάλα σε σκόνη και παγοκολόνες, για το οποίο

φυσικά καμία βιομηχανία δεν λέει σε ποια προϊόντα το χρησιμοποιεί. Είναι κοινό

μυστικό στην αγορά ότι μεγάλο μέρος του εισαγόμενου γάλακτος χρησιμοποιείται

για την παρασκευή γιαουρτιού, παρ’ ότι αυτό απαγορεύεται από τη νομοθεσία.

Συγκεκριμένα ο Κώδικας Τροφίμων και Ποτών ορίζει ρητά ότι «το γιαούρτι

παρασκευάζεται μόνο από φρέσκο γάλα», δηλαδή εκείνο που προέρχεται από

αγελάδα, είναι νωπό, πλήρες και δεν περιέχει πρόσθετες ύλες. Σε κανένα νόμο

δεν αναφέρεται ότι για την παρασκευή γιαουρτιού επιτρέπεται να χρησιμοποιείται

γάλα σε σκόνη.

Τα «βαφτίσια»

Έτσι οι βιομηχανίες για να είναι σύννομες «βαφτίζουν» το γιαούρτι με φρούτα ως

επιδόρπιο, φράση που αναγράφεται με μικρά γράμματα επάνω στις συσκευασίες. Και

αυτό, διότι η νομοθεσία για τα επιδόρπια δεν ορίζει ότι κατά την παρασκευή

τους πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο φρέσκο νωπό γάλα. Αντίθετα, επιτρέπει να

γίνεται χρήση και συμπυκνωμένου γάλακτος σε σκόνη, με τη διαφορά ότι κανείς

δεν ενημερώνει σχετικά τους καταναλωτές…

Ο ρόλος των σούπερ μάρκετ

«ΤΑ ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ έχουν παράλογες απαιτήσεις όσον αφορά τα περιθώρια

κέρδους. Στα γαλακτοκομικά δουλεύουν με μεικτό περιθώριο κέρδους 30%, όταν σε

πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες τα περιθώρια είναι της τάξεως του 5% – 6%. Το

μεικτό κέρδος 30% δεν προέρχεται μόνο από τις πωλήσεις γαλακτοκομικών, αλλά

και από τις παροχές που δίνουν οι βιομηχανίες στα σούπερ μάρκετ», λέει ο κ.

Κεφαλάς. Και φέρνει ως παράδειγμα τη μέθοδο των προσφορών. «Π.χ., όταν ένα

σούπερ μάρκετ στα δύο γιαούρτια δίνει το τρίτο δωρεάν, συχνά έχει πάρει δωρεάν

και τα τρία τεμάχια από τη βιομηχανία, στο πλαίσιο της ετήσιας συμφωνίας που

έχουν τα δύο μέρη με βάση τον τζίρο που κάνει το προϊόν στο ράφι της

αλυσίδας».