«Xάρμα οφθαλμών» μόνο ή και αφής;

H πετυχημένη έκθεση για τους «Μαΐστορες» στο Βυζαντινό Μουσείο δεν είναι η

μόνη αυτόν τον καιρό που θέτει επί τάπητος το ζήτημα της τεχνικής και των

υλικών στις εικαστικές τέχνες, όπως και των «στερεότυπων» (της παράδοσης, της

ιστορίας ή και της φύσης) ως πηγή σύγχρονης έμπνευσης. Ζωγράφοι και γλύπτες

που αφήνουν την ίδια «γλυκιά γεύση» στο βλέμμα του θεατή εκθέτουν αυτόν τον

καιρό σε κεντρικές αίθουσες και λειτουργούν ως αφορμή για γενικότερη συζήτηση.

Στην «Αίθουσα Σκουφά» ξεκίνησε η συν-έκθεση της γλύπτριας Αφροδίτης Λίτη και

της ντιζάινερ κοσμημάτων Πιερέτας Λορεντζάτου. Καθιερωμένες από πολλά χρόνια

και οι δύο, κορυφαίες στον τομέα τους, η πρώτη με το να μεγεθύνει φόρμες της

φύσης (πλατανόφυλλα, έντομα κ.ο.κ.) με σύγχρονα υλικά έκφρασης και η δεύτερη

με κοσμήματα που μοιάζουν να «κλέφτηκαν» από κάποια αρχαιολογική ανασκαφή στην

Ανατολική Μεσόγειο, ενός πολιτισμού σαν τον ελληνορωμαϊκό αλλά και με επιπλέον

πρωτόγνωρα αισθητικά γνωρίσματα. Το εκθεσιακό ζευγάρωμα ήταν μια πρώτης τάξεως

ιδέα, ιδίως στα έργα που η Λίτη μεγεθύνει δαχτυλίδια της Λορεντζάτου σε

διαστάσεις μεγάλου γλυπτού και ο επισκέπτης αισθάνεται τους προβληματισμούς

αναλογιών και διαστάσεων, της «Αλίκης στη Χώρα των Θαυμάτων». H αφή

κινητοποιείται ασυνείδητα, τόσο από τα κοσμήματα όσο και από τα γλυπτά, η

έκθεση γοητεύει.

Στον «Εικαστικό Κύκλο» ο Μανόλης Χάρος κάνει την ομορφότερη ίσως έκθεσή

του (τίτλος: «Πολλάκις»), καθώς κινητοποιεί όλες τις ικανότητές του, όχι μόνο

στη ζωγραφική αλλά και στη χαρακτική, την οποία άλλωστε σπούδασε στο Παρίσι

και εξάσκησε σε κορυφαία εργαστήρια της πόλης αυτής. Τα γνωστά πολύχρωμα πλάνα

του καλλιτέχνη απλώνονται και πάλι στην επιφάνεια σαν πέπλα που

αλληλοσυμπληρώνονται, αλλά επιπλέον ενεργοποιείται και η υφή του υποστρώματος.

Τυπώνοντας μονοτυπικά πάνω σε σπάνια ειδικά χαρτιά από την Κίνα και την

Ιαπωνία, ο Χάρος απλώνει όλο το εύρος των δυνατοτήτων του, των αστείρευτων

γνώσεων αλλά και των ευαισθησιών του και μας δίνει μια σειρά έργων «χάρμα

οφθαλμών» στην κυριολεξία, φτιαγμένα με ερωτική διάθεση και κανένα ίχνος

εγκεφαλικότητας, μολονότι έχουν μέσα τους όλες τις τεχνικές και τις

προϊστορίες της χαρακτικής τέχνης. Το αφαιρετικό χρώμα και οι υφές των υλικών

(textures) είναι κάτι σαν εικαστική «εσάνς», μια αυτοαναφορικότητα χωρίς

περιγραφή και αναγνωρίσιμα αντικείμενα, μια ψυχική κατάσταση. H

διακοσμητικότητα είναι πολύ υψηλή ζωγραφική, αλλά θέλει θάρρος να τη δηλώσει

κανείς, και ο Μανόλης Χάρος μ’ αυτήν την έκθεση πιστεύω ότι δίνει νέο νόημα σε

μια παλιά σπουδαία υπόθεση.

Στην «Γκαλερί Άστρα» ξαναείδαμε ζωγραφική του Ιερεμιάδη ύστερα από

αρκετά χρόνια. Με φρέσκια διάθεση αλλά και σε παλιά μοτίβα (αφαιρετικά κλαδιά

κ.ά.) απλώνει τις πινελιές με τρόπο που κάθε μια μετρά ως ιερή χειρονομία και

όχι ως χρωματισμός μιας επιφάνειας. H ζωγραφική αυτή – τρυφερή, καλοζυγιασμένη

– φέρνει στην μνήμη την τεράστια κληρονομιά της νεοελληνικής διακοσμητικότητας

της τοιχογραφίας, που τόσα έδωσε σε κορυφαίους ζωγράφους μας όταν μελετούσαν

τον Ματίς σε συνδυασμό με τη λαϊκή παράδοση και την αφαίρεση, π.χ. στον

προπολεμικό Γ. Τσαρούχη ή στον N. Νικολάου και στον Γ. Μόραλη της δεκαετίας

1955-65.

INFO

«Δύο Όψεις» – Γλυπτά της Αφρ. Λίτη και κοσμήματα της Πιερ. Λορεντζάτου,

Αίθουσα Σκουφά, Σκουφά 4, τηλ. 210-3643025, μέχρι 29 Απριλίου.

«Αϊ-Γιώργης και άλλες ζωγραφιές», ατομική του Πέρη Ιερεμιάδη, Γκαλερί Άστρα,

Καρυατίδων 8, Ακρόπολη, τηλ. 210.9220236, μέχρι 17 Απριλίου.

«Πολλάκις», Ζωγραφική και Μονοτυπίες του Μανόλη Χάρου, Εικαστικός Κύκλος, Χαρ.

Τρικούπη 121, Εξάρχεια, τηλ. 210.3300136, μέχρι 21 Απριλίου.