H επαρχιακή οδός Αρχαίας Επιδαύρου – Κολιακίου δεν διαφέρει από πολλούς

άλλους δρόμους του περιφερειακού δικτύου. Στενός, με αρκετές στροφές, έρημος.

Εκεί, στη «μέση του πουθενά», λειτουργεί μόνο ένα μικρό κατάστημα, από το

οποίο οι διερχόμενοι μπορούν να αγοράζουν φρούτα και άλλα τρόφιμα. Όσοι έχουν

περάσει από εκεί τις τελευταίες ημέρες διαπιστώνουν ότι πρόσφατα έγινε μια

σημαντική αλλαγή στην πρόσοψη του καταστήματος. Υπάρχει πλέον μια μεγάλη

ταμπέλα, που φέρει το σήμα της δεύτερης σε μέγεθος αλυσίδας σούπερ μάρκετ τής

Ελλάδας, της AB Βασιλόπουλος.

«Πήγαινα στον φούρνο, πήγαινα στον μπακάλη, περνούσα από τον μανάβη. Έλεγα

μια καλημέρα, έπιανα κουβέντα. Τώρα όλα έχουν αλλάξει. Τα ψώνια μου τα κάνω

όλα στα σούπερ μάρκετ. Είναι πιο πρακτικά, αλλά…», λέει η κ. Ιωάννα

Τσαούσογλου

Είναι ένα από τα 350 μικρά καταστήματα που μέσα σε έναν χρόνο άλλαξαν

ταυτότητα. Απέκτησαν το όνομα μιας μεγάλης αλυσίδας σούπερ μάρκετ, η οποία

επεκτείνει το δίκτυό της και στα λεγόμενα καταστήματα γειτονιάς ή και…

χωριού. Έγιναν πιο σύγχρονα και είναι ανοιχτά έως αργά το βράδυ κάθε ημέρα –

ακόμα και τις Κυριακές, πουλάνε λίγο απ’ όλα. Ο φούρνος, η «ΕΒΓΑ της

γειτονιάς», το μανάβικο, ακόμα και το κρεοπωλείο κλείνουν το ένα μετά το άλλο.

Τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας είναι ενδεικτικά. Την τελευταία

διετία για κάθε 5 μανάβικα που κλείνουν ανοίγει μόνο ένα. Για κάθε 5 φούρνους

ανοίγουν 2. Για κάθε 7 μπακάλικα ανοίγει ένα. «Οι γειτονιές αλλάζουν και μαζί

και οι συνήθειές μας», λέει η κ. Ιωάννα Τσαούσογλου, 33 ετών, νοικοκυρά. «Έως

και πριν από 5 χρόνια από αλλού αγόραζα το ψωμί, από αλλού το κρέας, από αλλού

τα φρούτα. Έλεγα μια καλημέρα, έπιανα κουβέντα. Τώρα πηγαίνω μόνο σε ένα

σούπερ μάρκετ. Είναι πιο πρακτικό, αλλά χάθηκε η ανθρώπινη επαφή. Ακόμα και τα

ψώνια μπαίνουν σ’ ένα «καλούπι»».

Ο ανταγωνισμός. H αλήθεια είναι ότι όσο φουντώνει ο ανταγωνισμός μεταξύ

των μεγάλων αλυσίδων τόσο μικραίνει το… μέγεθος των καταστημάτων στα οποία

επεκτείνονται. Οι αλυσίδες προσπαθούν να επεκτείνουν το δίκτυό τους παντού, σε

ολόκληρη την Ελλάδα. Ακόμα και στο πιο απομακρυσμένο χωριό. «Ακόμα και σε

χωριά με 50 ή 60 κατοίκους, δίνονται από τις επιχειρήσεις κίνητρα ώστε το

παντοπωλείο να μετατραπεί σε μίνι υποκατάστημά τους», λέει ο οικονομολόγος κ.

Παναγιώτης Λιγνός. «Τόσο η δυσκολία ανεύρεσης των κατάλληλων χώρων για μεγάλα

καταστήματα στην Αττική όσο και η ανάγκη επέκτασης στην υπόλοιπη Ελλάδα, μας

οδήγησαν να δημιουργήσουμε νέους τύπους καταστημάτων», εξηγεί διευθυντικό

στέλεχος της AB Βασιλόπουλος.

Διευκόλυνση. Ταυτόχρονα σχεδιάζονται συνεχώς νέοι τύποι καταστημάτων,

με σκοπό να διευκολύνουν τον πελάτη. Ήδη στο Γαλάτσι αλλά και στην Αττική Οδό

λειτουργούν δύο μικρά υποκαταστήματα της αλυσίδας AB Βασιλόπουλος. Σε αυτά

μπορεί κανείς να βρει φρέσκα φρούτα, τυροκομικά, αλλαντικά. Σε κάθε τμήμα

υπάρχει ένα ταμείο. Σκοπός των καταστημάτων αυτών είναι να μη καθυστερούν τον

πελάτη που θέλει να πάρει μόνο ένα προϊόν και να φύγει.

ΟΙ ΓΕΙΤΟΝΙΕΣ ΧΑΝΟΥΝ TH ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑ ΤΟΥΣ

«Δεν μπορώ να ανταγωνιστώ τα μεγαθήρια»

«Περιμένω πώς και πώς να πάρω σύνταξη. Τότε θα το κλείσω το κατάστημα. Δεν

έχει νόημα να παλεύω. Δεν μπορώ να ανταγωνιστώ τα μεγαθήρια», λέει ο κ.

Σταύρος Ανδρέου, που διατηρεί ψιλικατζήδικο στου Γκύζη. Στην περιοχή που

λειτουργεί το κατάστημα του κ. Ανδρέου λειτουργούν ήδη τρία. «Προσπαθούμε να

καλύψουμε τις ανάγκες των καταναλωτών για γρήγορα και καθημερινά ψώνια», λένε

από την εταιρεία Ola Stores – μία από τις αλυσίδες, που έχει ήδη 16

καταστήματα στην περιοχή των Αθηνών. Η μορφή όλων των καταστημάτων είναι

κοινή. Ο τρόπος λειτουργίας είναι παραπλήσιος – το ωράριο εργασίας έχει λυθεί

σε αυτές αφού λειτουργούν καθημερινά έως τις 11 το βράδυ, ανεξαρτήτως εάν

είναι καθημερινή ή Σαββατοκύριακο. Πρόκειται για χώρους έκτασης από 50 έως 80

τ.μ., που διαθέτουν 2.000 έως 2.500 προϊόντα.

«Οι γειτονιές, οι πόλεις, τα χωριά χάνουν τη φυσιογνωμία τους», αναφέρει η

κοινωνική ανθρωπολόγος, κ. Γιούλη Μπαγιετάκου. «Κάποτε άκουγες για τον

φημισμένο φούρνο στα Πατήσια, τον πολύ καλό κρεατέμπορα στο Γουδί, το

ζαχαροπλαστείο με τα καταπληκτικά γλυκά στη Δάφνη. Τώρα, είτε περπατάς στη Νέα

Φιλαδέλφεια είτε στο Καλαμάκι, βλέπεις τις ίδιες ταμπέλες. Και η κατάσταση

χειροτερεύει χρόνο με τον χρόνο».

ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ SELF SERVICE

Στο ταμείο με προπληρωμένη κάρτα

Στα Μελίσσια σχεδιάζεται να λειτουργήσει το πρώτο κατάστημα πόλης με

αυτοεξυπηρέτηση (self service) και με έμφαση στα φρέσκα προϊόντα, στο οποίο θα

υπάρχει επίσης μόνο ένα ταμείο. Σε αυτό θα μπορούν οι ίδιοι οι πελάτες να

πληρώνουν χρησιμοποιώντας μια προπληρωμένη κάρτα που μοιάζει με τις

τηλεκάρτες. Φεύγοντας, θα εισάγουν την κάρτα σε ένα ειδικό μηχάνημα και θα

αφαιρείται από την αξία τής κάρτας το αντίτιμο των αγορών.

«Όλα αυτά έχουν στόχο τα δικαιώματα των εργαζομένων. Δεν πρέπει να περάσει η

αντίληψη ότι δεν χρειάζονται πια οι εργαζόμενοι ή ότι δεν πρέπει να υπάρχει

ωράριο εργασίας», επισημαίνει ωστόσο ο επιστημονικός σύμβουλος της ΓΣΕΕ, κ.

Γιάννης Κουζής. «Ο σύγχρονος άνθρωπος δεν έχει χρόνο. Θέλουμε το μικρό

διάστημα που έχει στη διάθεσή του να μην το ξοδεύει άδικα σε ουρές και σε

γιγαντιαία καταστήματα. Προσπαθούμε να του δίνουμε την ευχέρεια να

εκμεταλλεύεται τον χρόνο του όσο καλύτερα γίνεται», εξηγούν από την εταιρεία

AB Βασιλόπουλος.

Ακόμα και μικρότερες σε μέγεθος εταιρείες όπως η Ατλάντικ, σχεδιάζουν βήμα

προς βήμα την επέκταση του δικτύου τους σε περιφερειακές πόλεις (με τον τίτλο

ΑΡΙΣΤΑ). Έντονος ανταγωνισμός υπάρχει ακόμα και στα ψιλικατζήδικα. Ο όμιλος

Carrefour Μαρινόπουλος, στο πλαίσιο της επέκτασης με το σύστημα της

δικαιόχρησης, είχε προχωρήσει στη δημιουργία καταστημάτων με το όνομα Smile

Market. Ήδη λειτουργούν 46 καταστήματα 100-300 τετραγωνικών μέτρων στη

Θεσσαλονίκη και στα περίχωρά της, καθώς και σε Χαλκιδική, Ημαθία και Πιερία.