|
|
H επιστήμη των Οικονομικών θεωρείται η πρώτη κοινωνική επιστήμη και ο
Σκωτσέζος Άνταμ Σμιθ, κατά κοινή ομολογία, ιδρυτής των σύγχρονων Οικονομικών.
Βεβαίως, πολλοί πριν από αυτόν – ανάμεσά τους και ο Αριστοτέλης – είχαν
μελετήσει τα φαινόμενα της αγοράς και το «χρήμα» κάθε εποχής. Ο Άνταμ Σμιθ,
όμως, ήταν αυτός συστηματικοποίησε τους νόμους της προσφοράς και της ζήτησης
με τη μελέτη του «Ο πλούτος των εθνών». Σήμερα, μελετώντας κάποια από τα
σύγχρονα οικονομετρικά μοντέλα ανάλυσης, συνειδητοποιούμε πόσο μεγάλη πρόοδο
έχει κάνει η οικονομική επιστήμη τους τελευταίους δύο αιώνες.
ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ
Κάποτε, η Διοίκηση των Επιχειρήσεων και όλα τα σχετικά με αυτή μαθήματα
αποτελούσαν έναν υποκλάδο των Οικονομικών. Σήμερα, αν και ακόμα στην Ελλάδα
πολλοί θεωρούν (λανθασμένα) τους όρους συνώνυμους, Διοίκηση των Επιχειρήσεων
και Οικονομικά αποτελούν δύο διαφορετικά πτυχία στα περισσότερα Πανεπιστήμια
του κόσμου. Παρ’ όλα αυτά, οι βασικές γνώσεις Οικονομικών θεωρούνται
απαραίτητες για κάθε σπουδαστή της Διοίκησης των Επιχειρήσεων. Κάποιοι
φοιτητές ενδεχομένως να παραπονούνται από την πολλή θεωρία και τους
κουραστικούς αριθμούς που ενέχει η μελέτη των Οικονομικών (καθώς μάλιστα δεν
βλέπουν την πρακτική χρησιμότητά τους στο καθημερινό εμπόριο προϊόντων και
υπηρεσιών), όμως τα Οικονομικά δεν είναι απλώς θεωρία. Τα φαινόμενα και οι
νόμοι των Οικονομικών εφαρμόζονται καθημερινά, στην προσωπική και την
επαγγελματική μας ζωή.
ΧΡΗΣΙΜΑ «ΕΡΓΑΛΕΙΑ»
Ο σκοπός των μάνατζερ είναι να αυξήσουν τον «πλούτο» μιας επιχείρησης και οι
θεωρίες των Οικονομικών τούς βοηθούν να πάρουν τις σωστές αποφάσεις. Επίσης,
τα Οικονομικά περιγράφουν και αναλύουν το εξωτερικό περιβάλλον, το πλαίσιο
δηλαδή μέσα στο οποίο υπάρχει και δραστηριοποιείται μία επιχείρηση. Επιπλέον,
όλες οι αποφάσεις του Μάνατζμεντ περιλαμβάνουν κόστος και οφέλη. Το κόστος
αποφασίζεται με βάση τις διαθέσιμες επιλογές. Μία αγορά καθορίζεται από τη
ζήτηση των αγοραστών και από το κόστος των πωλητών και διέπεται από τους
νόμους της προσφοράς και της ζήτησης. Τα Διοικητικά Οικονομικά μάς παρέχουν
πολλά χρήσιμα «εργαλεία», τόσο για να κατανοήσουμε όσο και για να λύσουμε
πολλά από τα προβλήματα του Μάνατζμεντ. Ας δούμε μερικά παραδείγματα:
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
Αφού καθορίσουμε όλο το κόστος μιας επιχείρησης, το επόμενο βήμα είναι να
υπολογίσουμε το κόστος ανά μονάδα που παράγει, αυτό που ονομάζεται μέσο
κόστος. Με άλλα λόγια, αν παράγει 1.000 κατσαβίδια την ημέρα, πόσο της
κοστίζει κάθε κατσαβίδι. To μέσο κόστος το υπολογίζουμε αν διαιρέσουμε το
συνολικό κόστος με την ποσότητα που παράγουμε. Ξέρουμε από τα Οικονομικά ότι
όσο αυξάνεται η ποσότητα των προϊόντων που παράγουμε – και εφόσον το πάγιο
κόστος παραμένει σταθερό – τόσο πέφτει το κόστος παραγωγής της μονάδας. Ας
φανταστούμε μία αεροπορική εταιρεία. Το κόστος μεταφοράς κάθε επιβάτη
μειώνεται, όταν το αεροπλάνο που εκτελεί μία συγκεκριμένη πτήση γεμίζει. Τα
σταθερά πάγια έξοδα (καύσιμα, προσωπικό, πληρωμές αεροδρομίου κ.λπ.)
διαιρούνται με μεγαλύτερο αριθμό επιβατών. Από την άλλη, αν η παραγωγική
ικανότητα και δύναμη μιας επιχείρησης είναι χαμηλή ή αν η παραγωγή δεν είναι
επαρκώς οργανωμένη, μπορεί να έχουμε τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα.
Ένα άλλο παράδειγμα είναι αυτό που ονομάζουμε «οριακό κόστος», δηλαδή το
επιπρόσθετο κόστος για την παραγωγή ακόμα μιας μονάδας. Για παράδειγμα, αν μία
αεροπορική εταιρεία «πετάει» με 100 επιβάτες αντί για 99, το οριακό κόστος τού
ενός επιπλέον επιβάτη είναι ελάχιστο – ουσιαστικά μόνο η μερίδα του φαγητού
του. Συνεπώς, εφόσον υπάρχουν άδειες θέσεις σε μία πτήση, συμφέρει την
εταιρεία να τις προσφέρει με πολύ χαμηλή τιμή. Το οριακό κόστος δεν έχει πάντα
την ίδια «συμπεριφορά»: πολλές φορές είναι σταθερό σε σχέση με την ποσότητα,
άλλες φορές πέφτει και άλλες ανεβαίνει. Τα μοντέλα, οι εξισώσεις και τα
γραφήματα των Οικονομικών απλώς αντικατοπτρίζουν και καταγράφουν με
παραστατικό τρόπο τον κόσμο μας. H κατανόηση κάποιων βασικών οικονομικών
γνώσεων είναι απαραίτητη για όλους μας – και σίγουρα δεν είναι τόσο δύσκολη
όσο, ίσως, φαίνεται.
Tips
Οι βασικές…
…γνώσεις Οικονομικών θεωρούνται απαραίτητες για κάθε σπουδαστή της
Διοίκησης των Επιχειρήσεων
