|
|
Η θετική αποτίμηση του έργου της Φιλικής Εταιρείας δεν οφείλεται μόνο στο
γεγονός ότι δι’ αυτής οργανώθηκε επιτυχώς η αντιοθωμανική εθνική επανάσταση
των Ελλήνων αλλά κυρίως γιατί, μέσα σε ένα πνεύμα νεωτερικότητας, τέθηκε το
ζήτημα της εθνικής αποκατά-στασης με νέους όρους. Θεωρήθηκε δηλαδή η εθνική
αποκατά-σταση των Ελλήνων ζήτημα ελληνικού ενδιαφέ-ροντος και ελληνικής
ευθύνης και όχι, όπως συνέβαινε παλαιότερα, ένα ζήτημα που θα λυνόταν στο
πλαίσιο μιας απελευθερωτικής – επεκτατικής δραστηριότητας κάποιας μεγάλης
ευρωπαϊκής δύναμης.
Με βάση τα νεωτερικά προτάγματα του πολιτικοποιημένου Διαφωτισμού και του
πρώιμου ρομαντισμού, η Φιλική Εταιρεία προτείνει την αυτοτελή και αυτοδύναμη
οργάνωση του έθνους, το οποίο θα προβεί, με τη σειρά του, κυριαρχικά και μέσα
από την εκτίμηση των δικών του αναγκών, στην επίτευξη των προσφερότερων
συμμαχιών. Αυτών των συμμαχιών που, δίπλα στην επαναστατική εξέγερση, θα
οδηγήσουν στην «επίτευξη του ποθουμένου», όπως υπαινικτικά αναφέρεται στην
αλληλογραφία και στα συνωμοτικά κείμενα των Φιλικών η προσδοκωμένη εθνική
αποκατάσταση.
