Ο Μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος, με τον πρόεδρο του Πατριωτικού Ιδρύματος,

O. Μαζοράκη (αδελφός των δύο στρατηγών) την ημέρα της άφιξης του Ελληνικού

Στρατού στην Ιωνία (Φωτογραφικό Αρχείο Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών)

Το χρονικό διάστημα Αύγουστος – Δεκέμβριος 1919, συνεχίζονται οι συγκρούσεις

σε όλη τη μεθοριακή γραμμή, αλλά χωρίς καμία ουσιαστική επιτυχία των Τούρκων.

Στις 10 Ιανουαρίου 1920 ο επικεφαλής των Συμμαχικών Δυνάμεων στην Τουρκία,

Άγγλος στρατηγός Μιλν, εγκρίνει οι ελληνικές αντεπιθέσεις να

επεκτείνονται σε βάθος και τριών χιλιομέτρων από τη συνοριακή γραμμή, με τον

όρο, όμως, οι αντεπιτιθέμενοι να επιστρέφουν αμέσως πίσω.

Στις 19 Ιουνίου 1920, το Ανώτατο Συμμαχικό Συμβούλιο δίνει την άδεια

στον Ελληνικό Στρατό να προελάσει και να καταλάβει τη σιδηροδρομική γραμμή ώς

την Πάνορμο, ώστε να εξασφαλισθεί κατ’ αυτό τον τρόπο η συμμαχική – κυρίως

αγγλική – κατοχή των Στενών των Δαρδανελλίων.

Τρεις μέρες αργότερα αρχίζει η προέλαση του Ελληνικού Στρατού προς δύο μέτωπα:

προς ανατολάς με στόχο την κατάληψη της Φιλαδέλφειας και προς βορρά με στόχο

την κατάληψη της Πανόρμου. H επιχείρηση ολοκληρώνεται σε διάστημα σχεδόν μιας

εβδομάδας και επεκτείνεται προς την Προύσα, που καταλαμβάνεται από τον

Ελληνικό Στρατό στις 8 Ιουλίου. Και πάλι η ελληνική προέλαση ανακόπτεται από

τους Συμμάχους.

Νικηφόρο εξέλιξη είχαν οι ελληνικές επιχειρήσεις και στο μέτωπο της Ανατολικής

Θράκης. Στις 25 Ιουλίου καταλαμβάνεται η Αδριανούπολη και ο Ελληνικός Στρατός

βρίσκεται στα πρόθυρα της Κωνσταντινούπολης.

Πηγές

Ι. Πηγές ως προς τις μαρτυρίες:

1. H Έξοδος, Τόμ. A’: Μαρτυρίες από τις επαρχίες των δυτικών

παραλίων της Μικρασίας. Πρόλογος: Γ. Τενεκίδης. Εισαγωγή, επιλογή

κειμένων, επιμέλεια: Φ.Δ. Αποστολόπουλος, Αθήνα, Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών,

1980.

2. H Έξοδος, Τόμ. B’: Μαρτυρίες από τις επαρχίες της

Κεντρικής και Νότιας Μικρασίας. Εισαγωγή – εποπτεία: Πασχάλης M.

Κιτρομηλίδης. Επιμέλεια: Γιάννης Μουρέλος, Αθήνα, Κέντρο Μικρασιατικών

Σπουδών, 1982.

3. H Έξοδος, Τόμ. Γ’ και Δ’: Μαρτυρίες από τις επαρχίες του

Παράλιου και Μεσογειακού Πόντου, Αθήνα, Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών.

(Υπό έκδοση)

II. Πηγές ως προς τις φωτογραφίες:

1. Φωτογραφικό Αρχείο Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών.

2. [OCTAVE MERLIER]

Ο τελευταίος Ελληνισμός της Μικράς Ασίας. Το έργο του Κέντρου

Μικρασιατικών Σπουδών, 1930 – 1973, Αθήνα, Κέντρο Μικρασιατικών

Σπουδών, 1974.

3. Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών. Εξήντα πέντε χρόνια

επιστημονικής προσφοράς. Αποτίμηση και Προοπτική. Πρόλογος –

επιμέλεια: Πασχάλης M. Κιτρομηλίδης, Αθήνα, Κέντρο

Μικρασιατικών Σπουδών, 1996.

4. Υπουργείο Πολιτισμού / Διεύθυνση Λαϊκού Πολιτισμού – Κέντρο

Μικρασιατικών Σπουδών – Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος, Ο

τελευταίος Ελληνισμός της Μικράς Ασίας [Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, 2

Δεκεμβρίου 2002 – 18 Απριλίου 2003], Αθήνα, 2002.