Έρχονται ανακατατάξεις στην τραπεζική αγορά

Σε τροχιά ανακατατάξεων μπαίνει πάλι, όπως όλα δείχνουν, το τραπεζικό σύστημα,

καθώς η εισαγωγή του ενιαίου νομίσματος, σε συνδυασμό με τις χαμηλές

χρηματιστηριακές αποτιμήσεις των ελληνικών πιστωτικών ιδρυμάτων, διευκολύνουν

μετοχικές και εμπορικές συνεργασίες μεταξύ των τραπεζών. Καταλύτης των

εξελίξεων θα είναι, πιθανότατα, τα πιστωτικά ιδρύματα που ελέγχονται από το

Δημόσιο. Ήδη, στο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων για το 2001 και το 2002

περιλαμβάνονται η ΕΤΒΑ, η Αγροτική Τράπεζα και το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο.

Από την άλλη πλευρά, όλα δείχνουν ότι οι υπόλοιπες μεγάλες τράπεζες έχουν

ανοίξει κανάλια επικοινωνίας τόσο στο εξωτερικό όσο και στην Ελλάδα, καθώς η

ενιαία αγορά αλλάζει όλα τα δεδομένα στον χάρτη του ανταγωνισμού. Όπως

επισημαίνουν οικονομικοί αναλυτές, όλα θα κριθούν από το ποιος από τους

παίκτες θα κάνει την πρώτη κίνηση και ποια θα είναι η μορφή της. Το σίγουρο

είναι ότι η ιδιωτικοποίηση της ΕΤΒΑ θα είναι ένα πρώτο βήμα προς την

κατεύθυνση των ανακατατάξεων. Υποψήφιοι να την αποκτήσουν είναι η Τράπεζα

Πειραιώς και η Αγροτική Τράπεζα.

Στρατηγικός στόχος της Τράπεζας Πειραιώς είναι να απορροφήσει την ΕΤΒΑ, ενώ

δεν έχουν ξεκαθαριστεί ακόμη οι ακριβείς στόχοι της Αγροτικής. Πάντως, και για

τους δύο ομίλους, η προσθήκη της ΕΤΒΑ στο δυναμικό τους θα σημάνει ενίσχυση

της οικονομικής τους θέσης, εν όψει τυχόν μελλοντικών συνεργασιών. Η σκυτάλη

των ανακατατάξεων θα περάσει στην Αγροτική Τράπεζα και στο Ταχυδρομικό

Ταμιευτήριο.

Σύμφωνα με τα σενάρια του οικονομικού επιτελείου, στην περίπτωση της ΑΤΕ

εξετάζεται το ενδεχόμενο είτε περαιτέρω μετοχοποίησής της είτε αναζήτησης

στρατηγικού εταίρου.

Όσον αφορά το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, τα πλάνα προβλέπουν μετατροπή του, σε

πρώτη φάση, σε ανώνυμη εταιρεία και, σε δεύτερη φάση, μετοχοποίησή του.

Όλες οι μέχρι στιγμής ενδείξεις συγκλίνουν στο συμπέρασμα ότι για το

Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο θα κονταροκτυπηθούν οι περισσότερες μεγάλες ελληνικές

τράπεζες και αυτό, για δύο λόγους:

Ο πρώτος εντοπίζεται στο δίκτυο των καταστημάτων που διαθέτει και ο δεύτερος ­

ίσως ο πιο σημαντικός ­ στο πορτοφόλι με τις συμμετοχές, στο οποίο υπάρχουν

σημαντικά πακέτα μετοχών της Εμπορικής και της Εθνικής Τράπεζας. Κατά καιρούς,

μάλιστα, έχει εκδηλωθεί ανεπίσημα, ενδιαφέρον τόσο από την Eurobank όσο και

από την Πειραιώς.

Ενδεικτικές των τάσεων που διαμορφώνονται στην τραπεζική αγορά είναι οι

απόψεις που διατυπώνουν κορυφαία στελέχη του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας.

«Αναπόφευκτα θα υπάρξουν κινήσεις στον τραπεζικό τομέα», τονίζουν στην

«ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ», απαντώντας σε ερώτηση για τις εξελίξεις στην τραπεζική αγορά.

Το άλλο μεγάλο κομμάτι του παζλ των εξελίξεων αφορά τις τράπεζες Εθνική, Alpha

Bank, Eurobank και Πειραιώς. Καταλυτικό θα είναι το αποτέλεσμα των συζητήσεων

που πραγματοποιούνται από την Alpha Bank για ενδεχόμενη συνεργασίας, είτε με

ελληνικό είτε με ξένο τραπεζικό όμιλο. Από την κατάληξη των συζητήσεων θα

κριθούν, σε σημαντικό βαθμό, και οι κινήσεις των υπόλοιπων μεγάλων ελληνικών

τραπεζών.

Έτσι, στην περίπτωση που επιτευχθεί συμφωνία με κάποιον ελληνικό τραπεζικό

όμιλο, το πιθανότερο σενάριο είναι ο ανταγωνισμός να απαντήσει με

ελληνοελληνική συνεργασία. Στην περίπτωση, όμως, που η Alpha Bank συμφωνήσει

σε συνεργασία με ξένο τραπεζικό οίκο, τα πράγματα περιπλέκονται. Και αυτό,

γιατί οι δύο από τις υπόλοιπες τέσσερις μεγάλες τράπεζες έχουν ήδη ξένο

στρατηγικό εταίρο.

Πρόκειται για τη Eurobank, στο μετοχικό κεφάλαιο της οποίας συμμετέχει με

ποσοστό 10% η Deutshce Bank, και την Εμπορική, στην οποία συμμετέχει με

μικρότερο ποσοστό η Credit Agricole. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι σε αυτή τη

φάση οι συγκεκριμένες τράπεζες δεν θα έχουν κανέναν λόγο να απαντήσουν με

κάποια στρατηγική συμμαχία από το εξωτερικό, εκτός και αν αποφασίσουν οι ξένοι

εταίροι τους να αυξήσουν συναινετικά τη συμμετοχή τους. Πάντως, ήδη, οι Γάλλοι

της Credit Agricole δεν αποκλείουν την αύξηση της συμμετοχής τους στην

Εμπορική.

Στην περίπτωση αυτή, το ερώτημα είναι πώς θα αντιδράσει η Εθνική και η

Πειραιώς. Από την πλευρά της Εθνικής κρατούν κλειστά τα χαρτιά τους, αν και σε

κάθε ευκαιρία τονίζουν ότι υπάρχουν οι προϋποθέσεις για στρατηγικές

συνεργασίες. Δεν καθορίζουν, όμως, αν οι συνεργασίες αυτές αφορούν την Ελλάδα

η το εξωτερικό.

Από την πλευρά της η Πειραιώς δεν ξεκαθαρίζει τις προθέσεις της, αν και, στην

περίπτωση που προχωρήσει η συγχώνευσή της με την ΕΤΒΑ, το περιβάλλον

διαπραγμάτευσης διευκολύνεται σημαντικά.

Η συμμετοχή των ξένων τραπεζών

Πάντως, πρέπει να σημειωθεί ότι η παρουσία των ξένων είναι σημαντική στο

ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Συγκεκριμένα, οι στρατηγικής σημασίας συμμετοχές

είναι αυτή της γερμανικής Deutsche Bank, που συμμετέχει με ποσοστό περίπου 10

% στο μετοχικό κεφάλαιο της Eurobank -Ergasias, και αυτή της γαλλικής Credit

Agricole, που συμμετέχει με ποσοστό 6,69%. Εκτός, όμως, από τις στρατηγικές

αυτές επενδύσεις των ξένων στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα.

Εθνική Τράπεζα

Η συμμετοχή των ξένων επενδυτών στη μεγαλύτερη εμπορική τράπεζα της χώρας

υπολογίζεται σήμερα μεταξύ 15% και 16%, ποσοστό που μέχρι πριν από μερικούς

μήνες ήταν σαφώς μεγαλύτερο, αλλά περιορίστηκε στα σημερινά επίπεδα λόγω της

πολύμηνης πτωτικής πορείας του ΧΑΑ.

Επισημαίνεται ότι στους στόχους της διοίκησης της Εθνικής Τράπεζας είναι να

διευρυνθεί η συμμετοχή των ξένων θεσμικών επενδυτών στο μετοχικό κεφάλαιό της,

σε ποσοστό έως και 25% του συνόλου των μετοχών. Μάλιστα, για τον σκοπό αυτό,

κορυφαία στελέχη της Εθνικής είχαν επισκεφθεί τις κυριότερες κεφαλαιαγορές της

Ευρώπης και των ΗΠΑ, σε μια προσπάθεια να πείσουν τα ξένα επενδυτικά κεφάλαια

για τις μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης που παρουσιάζει η Εθνική τόσο στην

ελληνική αγορά όσο και σε εκτός Ελλάδος αγορές.

Alpha Bank

Στο 12%-13% υπολογίζεται σήμερα η συμμετοχή των ξένων θεσμικών επενδυτών στο

μετοχικό κεφάλαιο της δεύτερης σε μέγεθος εμπορικής τράπεζας της χώρας, της

Alpha Bank. Το ποσοστό αυτό είναι σαφώς μικρότερο απ’ ότι ήταν παλαιότερα

(είχε φθάσει μέχρι και 20% του συνόλου των μετοχών της τράπεζας). Η πτώση,

πάντως, του ποσοστού συμμετοχής των ξένων στην Alpha Bank είχε σταθεροποιηθεί

στο 15%, αλλά η συνεχής πτώση των τιμών στο ΧΑΑ είχε αποτέλεσμα οι ξένοι

θεσμικοί να ρευστοποιήσουν ποσοστό μετοχών, της τάξεως του 2%, περίπου.

Eurobank – Ergasias

Η συμμετοχή της Deutsche Bank στο μετοχικό κεφάλαιο της τράπεζας ανέρχεται

σήμερα περίπου στο 10%, ενώ o γερμανικός τραπεζικός όμιλος εκπροσωπείται και

στο μετοχικό κεφάλαιο της μίας από τις τέσσερις μεγαλύτερες εμπορικές τράπεζες

της χώρας. Αυτή η στρατηγικής σημασίας συμμετοχή συμπληρώνεται και από τη

συμμετοχή ξένων θεσμικών επενδυτών, το συνολικό ποσοστό της οποίας ανέρχεται

περίπου στο 5%.

Εμπορική

Στο 7%, περίπου, ανέρχεται η συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο της Εμπορικής

Τράπεζας του γαλλικού τραπεζικού ομίλου της Credit Agricole, ο οποίος έχει

εξασφαλίσει τον ρόλο του στρατηγικού συμμάχου της δεύτερης σε μέγεθος

εμπορικής τράπεζας, που βρίσκεται ακόμη υπό κρατικό έλεγχο. Εκτιμάται ότι το

ποσοστό που κατέχουν σήμερα οι Γάλλοι θα αυξηθεί ακόμη περισσότερο.

Παράλληλα, όμως, με την Credit Agricole, μετοχές της Εμπορικής, το σύνολο των

οποίων υπολογίζεται περίπου στο 6%, βρίσκονται σε ξένα θεσμικά χαρτοφυλάκια.