Αναζήτηση
|
|
Ο Ανδρέας Παπανδρέου είναι ο πιο δημοφιλής πολιτικός της σύγχρονης Ελλάδας. Η
έρευνα της V-PRC με θέμα «ο εικοστός αιώνας στη μνήμη της ελληνικής κοινής
γνώμης», που έγινε για λογαριασμό των «ΝΕΩΝ» το 2000, είναι αποκαλυπτική.
Το 29,4% των ερωτηθέντων απαντά πως ο αείμνηστος ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ είναι ο
πολιτικός που προσέφερε τα περισσότερα στη χώρα και τη βοήθησε πραγματικά. Σε
απόσταση αναπνοής ακολουθεί ο Κωνσταντίνος Καραμανλής (27,6%), ενώ την πεντάδα
συμπληρώνουν ο Ελευθέριος Βενιζέλος (9,1%), ο Γεώργιος Παπανδρέου (5,1%) και ο
σημερινός Πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης (4,8%).
Η ανάλυση των απαντήσεων δείχνει πως πέρα από τη συνηθισμένη μεροληψία υπέρ
του πρόσφατου παρελθόντος, η ιστορική μνήμη προσδιορίζεται έως έναν βαθμό και
από τις κομματικές προτιμήσεις. Έτσι οι ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ θεωρούν
σημαντικότερη την προσφορά του Ανδρέα Παπανδρέου σε ποσοστό 45,1%, ενώ
ακολουθούν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής με 15,1%, ο Ελευθέριος Βενιζέλος με 9,4%,
ο Κώστας Σημίτης με 8,8% και ο Γ. Παπανδρέου με 7,2%. Αντίθετα η «σειρά» για
όσους δηλώνουν οπαδοί της Ν.Δ.: αυτοί φέρνουν πρώτο τον Κ. Καραμανλή με
ποσοστό 49,5%, δεύτερο τον ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ (12,4%), τρίτο τον Ε. Βενιζέλο
(7,4%), ενώ την έκπληξη κάνει ο δικτάτορας Γεώργιος Παπαδόπουλος (5,6%), ο
οποίος ξεπερνά σε προτιμήσεις τον τελευταίο πρωθυπουργό της παράταξης
Κωνσταντίνο Μητσοτάκη (3,6%).
Οι ψηφοφόροι
Αν πάντως τα πρόσωπα εξακολουθούν να ξυπνούν τα παραταξιακά αντανακλαστικά, σε
ό,τι αφορά τα γεγονότα η έρευνα δείχνει μια σαφή πολιτική αποφόρτιση της
ιστορικής μνήμης. Στο ερώτημα «ποιο είναι εκείνο το πολιτικό γεγονός που
ζήσατε και έχει μείνει χαραγμένο στη μνήμη σας;», οι διαφορές είναι
επουσιώδεις στις απαντήσεις των ψηφοφόρων των δύο μεγάλων κομμάτων. Οι
«γαλάζιοι» αναφέρουν σε ποσοστό 17,7% τη δικτατορία και σε ποσοστό 20,9% τη
Μεταπολίτευση, ενώ για τους «πράσινους» τα αντίστοιχα ποσοστά ανέρχονται σε
15,8% και 17,8%. Αντίθετα, στην έρευνα δεν αποδεικνύεται ότι συγκινούν
ιδιαίτερα οι μεγάλες ευρωπαϊκές στιγμές της χώρας. Μόνον 1,9% των ψηφοφόρων
της Ν.Δ. αναφέρουν ότι αποτυπώθηκε στη μνήμη τους η είσοδος στην ΕΟΚ (ΠΑΣΟΚ
1%), ενώ για την ένταξη στην ΟΝΕ το αποτέλεσμα είναι 1,1% για τους
νεοδημοκράτες και μόλις 1,9% για τους ψηφοφόρους του κ. Σημίτη.
Οι μεγαλύτεροι
|
|
Ενδεικτικό της εξομάλυνσης που επέφερε στα πολιτικά μας πράγματα η
Μεταπολίτευση είναι το γεγονός ότι μόλις το 36,5% των Ελλήνων ηλικίας 18 έως
24 ετών και μόνο το 50% εκείνων από 25 έως 34 (δηλαδή εισέρχονται στην
κοινωνία μετά το 1974) απαντά ότι έχει ζήσει κάποιο πολιτικό γεγονός που να
«χαράχθηκε» στη μνήμη τους. Αντίθετα στους άνω των 35 ετών το ποσοστό αυτό
αυξάνεται εντυπωσιακά φθάνοντας και ξεπερνώντας στις μεγαλύτερες ηλικίες
το 80%.
Η αντίθεση αυτή απαντά με σαφήνεια και στις αιτιάσεις περί «απολιτικότητας της
νεολαίας»: απλώς είχε την τύχη να μεγαλώσει σε πολύ πιο ευνοϊκές συνθήκες, οι
οποίες δεν της επέβαλαν την επιλογή ενός πολιτικού στρατοπέδου.
Στιγμές…
Στο σύνολο του δείγματος, στη μνήμη έχουν χαραχθεί η Μεταπολίτευση (18,2%) και
ακολουθούν η δικτατορία (16,3%) και πολύ πίσω το Πολυτεχνείο (6,3%), τα Ίμια
(5,3%) και ο Εμφύλιος (5,1%). Αξίζει να σημειωθεί ότι σχεδόν ένας στους δύο
ερωτηθέντες μεταξύ 18 και 24 ετών αναφέρουν πως τα Ίμια είναι το πολιτικό
γεγονός που θυμούνται έντονα, ενώ αντίθετα στις ηλικίες από 35 έως 54
κυριαρχούν η Μεταπολίτευση, η δικτατορία και το Πολυτεχνείο.
Η ομογενοποίηση του εκλογικού σώματος είναι εμφανής και στην αξιολόγηση της
σημασίας των ιστορικών γεγονότων του 20ού αιώνα, όπως προκύπτει από τις
απαντήσεις στο ερώτημα «ποια γεγονότα, ευχάριστα ή δυσάρεστα, πιστεύετε ότι
υπήρξαν τα πλέον σημαντικά για την Ελλάδα». Οι ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ αναφέρουν
τη Μεταπολίτευση (11,3%), τη δικτατορία (10,4%), το Αλβανικό Έπος (9,2%), την
είσοδο στην ΕΟΚ (8,9%) και τον Εμφύλιο (8,7%). Στους ψηφοφόρους της Ν.Δ.
αλλάζει μόνον η σειρά, οι ποσοστιαίες αποκλίσεις όμως είναι μικρές: προηγείται
το Αλβανικό (11,1%), και ακολουθούν Εμφύλιος (10,6%), Μεταπολίτευση (9,6%),
είσοδος στην ΕΟΚ (9,6%) και δικτατορία (7,9%). Στο σύνολο του δείγματος
προηγούνται το Αλβανικό Έπος και η Μεταπολίτευση (10,2%), ενώ ακολουθούν ο
Εμφύλιος (9,7%), η είσοδος στην ΕΟΚ και η δικτατορία (9,2%).
Το Κυπριακό
|
|
Η έρευνα έρχεται να επιβεβαιώσει την παλαιά δημοσιογραφική «ρήση» πως το
Κυπριακό δεν πουλάει. Στο σύνολο του δείγματος, μόνον 1,3% το αναφέρει ως
σημαντικό γεγονός. Σε ό,τι αφορά την είσοδο στην ΕΟΚ και στην ΟΝΕ, οι άνδρες
που τη θεωρούν σημαντικό γεγονός είναι διπλάσιοι από τις γυναίκες.
Τέλος, θα πρέπει να σημειωθεί πως στους νέους από 18 έως 24 ετών ο Βενιζέλος
και ο Καποδίστριας έχουν ιδιαίτερα υψηλή απήχηση σε σύγκριση με τις υπόλοιπες
ηλικίες.
Μια πιθανή εξήγηση είναι ότι πρόκειται για τα πρόσωπα με τη μεγαλύτερη
νομιμοποίηση και αποδοχή σταθερές αναφορές χωρίς κομματικές διασυνδέσεις. Αυτό
είναι μια πρόσθετη επιβεβαίωση για την αλλαγή στην κοινωνικοποίηση. Οι νέοι
δεν κοινωνικοποιούνται μέσα από την πολιτική όπως συνέβαινε θέλοντας και μη
παλαιότερα.
