Έγκλημα στις εκλογές. Ή πώς το… θηρίο εξημερώθηκε

«Οι κομματικές αντιπαραθέσεις ήταν πολύ έντονες την περίοδο 1989-’90 με

τις αλλεπάλληλες εκλογικές αναμετρήσεις. Τότε υπηρετούσα στη Θεσσαλονίκη, όπου

οι επιθέσεις των οπαδών των δύο μεγάλων κομμάτων κατά των εκλογικών κέντρων

των αντιπάλων τους ήταν καθημερινό φαινόμενο. Αντίστοιχη ήταν και η προσαγωγή

συλληφθέντων και η παραπομπή τους στο Αυτόφωρο. Βεβαίως πάντα κάποιοι

παρέμεναν ασύλληπτοι. Όπως συνέβη το 1993, σε περιοχή της Αθήνας, όπου μια

μεγάλη ομάδα αφισοκολλητών της Ν.Δ. δέχτηκε επίθεση από μέλη της τοπικής

οργάνωσης του ΠΑΣΟΚ, καθώς, όπως τους είχαν καταγγείλει περαστικοί, οι πρώτοι

έσκιζαν τις αφίσες του κόμματος που υποστήριζαν οι δεύτεροι. Τα επεισόδια που

διαδραματίστηκαν εκείνη τη νύχτα, παραμονή των εκλογών του Οκτωβρίου του 1993,

πήραν μεγάλη έκταση. Οι οπαδοί του ΠΑΣΟΚ επιτέθηκαν με αλυσίδες και

σιδηρολοστούς, οι της Ν.Δ. με ξύλα. Δύο από τους τραυματίες υπέβαλαν μήνυση

εναντίον δύο ατόμων, που ήταν και οι μόνοι οι οποίοι συνελήφθησαν τελικά, αφού

οι υπόλοιποι εξαφανίστηκαν. Ο ένας, άνθρωπος με μεγάλα παιδιά και εγγόνια,

καταδικάστηκε σε πρώτο βαθμό σε πεντάμηνη φυλάκιση. Ο δεύτερος αθωώθηκε. Η

περίπτωση όμως που θα θυμάμαι πάντα αφορά τον αρχηγό κάποιου μικρού κόμματος,

το οποίο έλαβε μέρος στις δημοτικές εκλογές του 1994. Ο άνθρωπος αυτός είχε

ένα φορτηγό, που είχε σταθμεύσει στην Πλατεία Κάνιγγος και με μια ντουντούκα

φώναζε συνθήματα κατά του Θ. Πάγκαλου. Οι αστυνομικοί τού συνέστησαν να

σταματήσει και να απομακρυνθεί, αλλά εκείνος συνέχισε να φωνάζει αλλάζοντας

διαρκώς σημείο στάθμευσης. Τελικά συνελήφθη στο Σύνταγμα και παραπέμφθηκε σε

δίκη. Στο δικαστήριο, στη σύνθεση του οποίου συμμετείχα, είχε μια περίεργη

συμπεριφορά. Δύο χρόνια αργότερα, και ενώ εγώ ούτε τον θυμόμουν, άρχισε να μου

δημιουργεί προβλήματα. Κάποια στιγμή τον ρώτησα γιατί. Και μου απάντησε πως

ήθελε να με εκδικηθεί επειδή τότε, στο δικαστήριο, δεν του είχαμε δώσει νερό!

«Εσένα βρήκα, τους άλλους δεν τους ξέρω», μου δικαιολογήθηκε ζητώντας μου

συγγνώμη. Ευτυχώς τώρα τα πάθη έχουν αμβλυνθεί και δεν παρατηρούνται τέτοια φαινόμενα».

«Για πολιτικούς λόγους», απαντούσε η αστυνομία. Και κανείς δεν έθετε δεύτερη

ερώτηση. Να μάθει τι; Σε ποιο κόμμα ανήκε ο δράστης και σε ποιο το θύμα. Κι

αυτό ήταν περίπου αυτονόητο. Οι συγκεκριμένοι… λόγοι άλλωστε προκαλούσαν

συχνά τόσο σοβαρά επεισόδια, που, αν από τη συμπλοκή επιβίωναν όλοι, επρόκειτο

για «θαύμα».

Τα καφενεία συνοικιών, χωριών, αλλά και αστικών κέντρων είχαν απαραιτήτως…

χρωματική ταυτότητα. Στους θαμώνες δεν επιτρέπονταν λάθη. Καθένας στη θέση

του! Οι προδότες στην πυρά… Προδοσία ωστόσο δεν ήταν μόνο η είσοδος στο

αντίπαλο στρατόπεδο, αλλά ακόμη και τα ψώνια από μη ομοϊδεάτη έμπορο.

Μια σπίθα, μια κουβέντα δηλαδή ή ένα ειρωνικό χαμόγελο, αρκούσε για να ανάψει

ο καβγάς. Ο αριθμός των αντιπάλων, που ήταν δύο στην πρώτη φάση, αυξανόταν

αστραπιαία, καθώς όλοι ήταν πρόθυμοι να συνδράμουν τον… δικό τους άνθρωπο.

Στο τέλος κανείς δεν μπορούσε να πει με βεβαιότητα ποιοι ήταν οι δράστες και

ποιοι τα θύματα.

Ο κομματικός φανατισμός, που κάποτε (πρόσφατα δηλαδή) όπλισε τα χέρια

φιλήσυχων κατά τα άλλα πολιτών, μάλλον έχει πεθάνει. Οι σώμα με σώμα

αναμετρήσεις φίλων και γειτόνων, που όμως δεν ψήφιζαν το ίδιο κόμμα, έδωσαν τη

θέση τους σε εκδηλώσεις άλλου είδους. Όπου κυριαρχεί η ψυχραιμία ή άλλως η

ψυχρή αδιαφορία.

Αλλά και στις οργανωμένες επιθέσεις, όπου τα… αίματα δεν άναβαν με μια

σπίθα, τα επεισόδια διαδραματίζονταν σε διαφορετική ατμόσφαιρα. Είχαν πάθος

και παλμό! Οι αντίπαλοι είχαν ταυτότητα. Δεν φορούσαν κουκούλες. Δεν χτυπούσαν

νύχτα, την ώρα που κανείς δεν μπορούσε να τους αντιληφθεί.

Οι ακραίες εκδηλώσεις των πολιτικών παθών του παρελθόντος, όπου οι

πυροβολισμοί και οι βιαιοπραγίες έπεφταν έτσι, χωρίς σκέψη, γέμισαν σελίδες

δικογράφων. Τα αδικήματα διάφορα. Από φθορές εκλογικών κέντρων, έως

ανθρωποκτονίες. Χαρακτηριστικό όλων σχεδόν των υποθέσεων ο εύκολος εντοπισμός

των δραστών, χάρη στην παρουσία πολλών μαρτύρων.

Σήμερα η ένταση έχει δώσει τη θέση της στην αδιαφορία. Οι αντίπαλοι μπορούν να

συνυπάρξουν, να διαφωνήσουν και το πολύ πολύ να βάλουν κανένα στοίχημα. Οι

αλλεπάλληλες τηλεοπτικές αναμετρήσεις των πολιτικών που τους εκφράζουν, όχι

μόνο εκτονώνουν και τα δικά τους πάθη, αλλά τελικά προκαλούν και κορεσμό.

Ανία… Μήπως είναι κι αυτή επακόλουθο του πολιτισμού;

ΑΓΓΕΛΟΣ ΓΕΡΟΝΤΑΚΗΣ

Στιλέτο για… δύο

Παραμονές δημοτικών εκλογών και οι κάτοικοι των Κουρκουλιών, ενός χωριού της

Εύβοιας, ήταν σχεδόν όλοι άνεργοι. Οι ομαδικές απολύσεις από το εργοστάσιο

Σκαλιστήρη είχαν σκεπάσει την περιοχή με θλίψη και απόγνωση.

Η ανεργία είχε φέρει την ανέχεια και, αναπόφευκτα, την γκρίνια. Στα καφενεία

οι θαμώνες λογομαχούσαν κάθε βράδυ σε υψηλούς τόνους, προσπαθώντας να

εντοπίσουν τον φταίχτη. Που, λόγω προεκλογικού κλίματος, δεν μπορούσε να είναι

άλλος. Ή το ΠΑΣΟΚ ή η Ν.Δ. Οι ψύχραιμοι δεν μπορούσαν να επιβληθούν στους

οξύθυμους, αφού ήταν και η μεγάλη πλειοψηφία.

Δευτέρα βράδυ, 8 Οκτωβρίου 1990 και στο καφενείο των Κουρκουλιών δίνεται μία

ακόμη… πολιτική μάχη. Οι οπαδοί του ΠΑΣΟΚ επιρρίπτουν στη Ν.Δ. την ευθύνη

για το κλείσιμο των προβληματικών και αντιστρόφως. Κουβέντα στην κουβέντα τα

πνεύματα έχουν οξυνθεί επικίνδυνα, ενώ η κατανάλωση οινοπνεύματος μόνο

νηφαλιότητα δεν μπορεί να επιβάλει. «Άσε, εσένα σε ξέρω από παλιά». Αυτή ήταν

η σπίθα που πυροδότησε το μακελειό. Η φράση που απηύθυνε ο 50χρονος Δημήτρης

Χατζής, από την παρέα των οπαδών του ΠΑΣΟΚ, στον Άγγελο Γεροντάκη, μέλος της

αντίπαλης συντροφιάς.

Αμέσως πιάστηκαν στα χέρια. Ο Γεροντάκης, εμφανώς μεθυσμένος, κάλεσε τον Χατζή

έξω «να τα πούνε». Οι υπόλοιποι, που έβλεπαν ότι η βραδιά δεν θα τελείωνε

ομαλά, προσπάθησαν να εμποδίσουν τον Χατζή, αλλά για κείνον ήταν ζήτημα τιμής.

Έπρεπε να τον ακολουθήσει. Μην τον αφήσει να πιστέψει ότι φοβάται…

Στο μεταξύ η φασαρία είχε αναστατώσει όλο το χωριό. Ο 15χρονος γιος τού Χατζή,

ο οποίος βρισκόταν στην πλατεία, έτρεξε να δει τι γινόταν. Μόνο το θέαμα που

αντίκρυσε δεν περίμενε να δει. Ο πατέρας του αιμόφυρτος σωριαζόταν στον δρόμο.

Το παιδί έσπευσε δίπλα του να βοηθήσει όπως μπορούσε. Τότε ο Γεροντάκης,

κρατώντας στο χέρι το στιλέτο με το οποίο είχε καταφέρει επτά μαχαιριές στην

καρδιά τού πατέρα, μαχαιρώνει δύο φορές τον γιο στην κοιλιά.

Όσοι παρακολουθούσαν είχαν μείνει άναυδοι. Ο αδελφός τού Δημ. Χατζή αψήφησε

τον κίνδυνο και επιχείρησε να πιάσει τον δράστη. Θα ήταν ίσως το τρίτο θύμα

του Γεροντάκη, αν οι θεατές εκείνου του εγκληματικού παραληρήματος δεν τον

συγκρατούσαν τη στιγμή που κυνηγούσε με το στιλέτο στο χέρι τον έντρομο

άνθρωπο.

Ήταν όμως τόση η μανία που είχε καταλάβει τον Γεροντάκη, ώστε κατάφερε να

ξεφύγει από τα χέρια των κατοίκων των Κουρκουλιών, να πάρει ταξί και να

εξαφανιστεί. Για λίγο. Η σύλληψή του δεν ήταν δύσκολη. Και η τιμωρία του

υπήρξε παραδειγματική. Το πρωτόδικο δικαστήριο του επέβαλε την ποινή του

θανάτου. Το Μεικτό Ορκωτό Εφετείο της Αθήνας τού μετέτρεψε τον θάνατο σε

ισόβια για τον φόνο τού Δημ. Χατζή, επιβάλλοντάς του και 16 χρόνια κάθειρξης

για την απόπειρα εις βάρος του γιου του, Κώστα. Ο ίδιος δεν μπόρεσε να αρνηθεί

τίποτε. Ζήτησε συγγνώμη. Αλλά…

ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΣ – ΜΗΤΣΟΥ

Τα πάθη ξύπνησαν το ξημέρωμα

Στο γλέντι για την εορτή των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου είχε πάει σχεδόν όλο

το χωριό. Ήταν μια ευκαιρία να σβηστούν τα μίση και τα πάθη που είχαν

εκδηλωθεί έντονα με αφορμή τις εκλογές του Ιουνίου του 1989, λίγες ημέρες πριν

από το πανηγύρι. Περασμένα ξεχασμένα, έλεγαν οι περισσότεροι και τσούγκριζαν

τα ποτήρια.

Η ώρα ήταν προχωρημένη και στην πίστα χόρευε μια όμορφη κοπέλα. Κάποιος

παρευρισκόμενος τη σχολίασε με προσβλητικούς χαρακτηρισμούς. Οι δικοί της,

όπως ήταν φυσικό, ενοχλήθηκαν και άναψε ο καβγάς. Τραπέζια αναποδογύρισαν,

ποτήρια εκσφενδονίστηκαν, άλλοι έτρεχαν να κρυφτούν, άλλοι να πάρουν μέρος

στη… σύρραξη. Ο τραγουδιστής από τα μεγάφωνα προσπαθούσε να επιβάλει την

τάξη ματαίως.

Ο 65χρονος Σπύρος Λατσούδας δεν είχε πάει στο γλέντι. Κοιμόταν στο σπίτι του,

απέναντι από τον τόπο της διασκέδασης. Η φασαρία όμως τον ξύπνησε και βγήκε

έξω να δει τι γίνεται. Πώς να προβλέψει ότι αυτή θα ήταν η τελευταία φορά που

θα έβγαινε περπατώντας στην αυλή του. Πριν προλάβει να καταλάβει τι συνέβαινε,

δέχθηκε άγριο ξυλοδαρμό. Τα παιδιά του και τα εγγόνια του έτρεξαν να

βοηθήσουν. Είδαν, όπως είπαν, τον συγχωριανό τους Γιώργο Μήτσου να τον χτυπάει

με γροθιές στην κοιλιακή χώρα.

Δεν ήταν εύκολο να αντέξει. Έσκυψε προς τα εμπρός κρατώντας την κοιλιά του. Κι

ενώ τα παιδιά του προσπαθούσαν να τον σώσουν από την αναπάντεχη επίθεση,

δέχθηκε νέο χτύπημα. Δράστης ήταν ο Γιάννης Σταθόπουλος, ο οποίος ακολουθούσε

τον Μήτσου κρατώντας στο χέρι ένα μεγάλο και βαρύ ξύλο, σαν ρόπαλο. Μ’ αυτό το

ρόπαλο χτύπησε στο κεφάλι τον Σπύρο Λατσούδα.

Εκεί τελείωσαν όλα. Ο 65χρονος έπεσε στο έδαφος αναίσθητος και λίγο αργότερα

άφησε την τελευταία του πνοή από την εγκεφαλική αιμορραγία που του προκάλεσε

το χτύπημα. Οι δράστες, ωστόσο, έσπευσαν να εξαφανιστούν. Και όταν

συνελήφθησαν, αρνήθηκαν τα πάντα. Πίστεψαν ότι το πυκνό σκοτάδι ήταν σύμμαχός

τους. Ότι κανείς δεν θα μπορούσε να τους αναγνωρίσει με βεβαιότητα. Είπαν

μάλιστα πως ο άτυχος άνθρωπος έπεσε και χτύπησε σε σταθμευμένο αυτοκίνητο.

Τι είχε προηγηθεί; Γιατί τέτοιο μένος εναντίον του; Μα στο χωριό, στην

Ηράκλεια Φθιώτιδας, όλοι ήξεραν τι χώριζε τον Σπύρο Λατσούδα και τον Γιάννη

Σταθόπουλο. Οι πολιτικές πεποιθήσεις. Είπαν μάλιστα πως δέκα ημέρες πριν από

το επεισόδιο, όταν οι προεκλογικές αντιπαραθέσεις ήταν στο ζενίθ, ο

Σταθόπουλος είχε πει απειλητικά στο υποψήφιο θύμα: «Θα στείλω τον Μήτσου να σε

κανονίσει…».

Το δικαστήριο δεν δέχθηκε τους ισχυρισμούς τους. Τους καταδίκασε για

θανατηφόρο σωματική βλάβη τον Σταθόπουλο και για βαριά σκοπούμενη σωματική

βλάβη τον Μήτσου σε 7 και 6 χρόνια κάθειρξης, αντίστοιχα.