Αναζήτηση
|
|
Πριν από είκοσι τέσσερα χρόνια κάποιοι λιγοστοί πάλευαν να ανατρέψουν τη
δικτατορία των τανκς. Η χούντα τελικώς κατέρρευσε, οι δημοκρατικοί θεσμοί
αποκαταστάθηκαν σήμερα, όμως, ζούμε τη δικτατορία των «στερεοτύπων», τον
«ζυγό» του «πολιτικώς ορθού». Που πρέπει, επίσης, να αποτινάξουμε…
ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΑ είναι απλουστευτικά ιδεολογήματα, γενικευτικά και απόλυτα, που
οδηγούν σε αξιέξοδα, λειτουργούν διχαστικά και ακυρώνουν τον δημόσιο διάλογο.
Τέτοια στερεότυπα μάς είναι γνωστά από παλαιότερες εποχές. Για παράδειγμα, τα
στερεότυπα της μισαλλοδοξίας των πρώτων μετεμφυλιακών χρόνων στην Ελλάδα: Όπου
όποιος έθετε ζητήματα δημοκρατίας και κοινωνικής δικαιοσύνης εθεωρείτο
κομμουνιστής ή «συνοδοιπόρος», δηλαδή «έξωθεν υποκινούμενος», δηλαδή
«μιασματικός». Ευτυχώς, όλα αυτά αποτελούν πια θλιβερή ανάμνηση. Δυστυχώς,
όμως, σήμερα έχουν αναδειχθεί κάποια νέα στερεότυπα:
Όποιος διαφωνεί με την αδιέξοδη εξωτερική πολιτική, θεωρείται… «εθνικιστής»
και «υπερπατριώτης»! Όποιος διαφωνεί με την αδιέξοδη πολιτική της ονομαστικής
Σύγκλισης που οδηγεί στην πραγματική απόκλιση από τους εταίρους μας
θεωρείται «αντιευρωπαίος» και «αναχρονιστής»…
Αληθινά σύγχρονη σήμερα είναι η έννοια της ανταγωνιστικότητας. Αν η
παγκοσμιοποίηση μας λέει κάτι, αυτό είναι ότι στον σύγχρονο κόσμο οι κοινωνίες
πρέπει να είναι ανοιχτές και ανταγωνιστικές. Εμείς, όμως, υπονομεύουμε συνεχώς
την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας, με την πολιτική της «σκληρής
δραχμής». Αυξάνουμε τη φορολογική επιβάρυνση, όταν οι εταίροι μας μειώνουν
τους φόρους. Συμπιέζουμε προς τα κάτω τα επιτόκιά μας, όταν οι άλλοι τα
ανεβάζουν. Συνθλίβουμε τις επιχειρήσεις μας με εξωφρενικά «πανωτόκια», όταν οι
εταίροι μας κάνουν ό,τι μπορούν για να ανακουφίσουν το κόστος της οικονομίας
τους. Και διατηρούμε τις δημόσιες σπατάλες, όταν οι άλλοι τις περικόπτουν.
Αντί να ενισχύουμε την ανταγωνιστικότητα της χώρας, εμείς συνεχίζουμε
πολιτικές που οδηγούν σε συρρίκνωση. Συρρίκνωση παραγωγική, συρρίκνωση ισχύος,
συρρίκνωση κυριαρχίας, συρρίκνωση πολιτισμική.
Η κοινωνία ωστόσο αντιστέκεται στη συρρίκνωση. Παντού και μέσα στον
επιχειρηματικό κόσμο και μέσα στον Τύπο και μέσα στα Πανεπιστήμια και μέσα στη
Βουλή και μέσα σε όλα τα κόμματα και μέσα στην ίδια την κυβέρνηση υπάρχουν
άνθρωποι που αντιστέκονται στη συρρίκνωση. Αυτούς, και την αντίσταση που
προβάλλουν, προσπαθούν να εξουδετερώσουν τα κυρίαρχα στερεότυπα.
Τους αποκαλούν «εθνικιστές» αβαντάροντας τον εθνικισμό των Τούρκων
στρατοκρατών, που επιδιώκουν την απομείωση του ελληνικού εθνικού χώρου.
Τουρκικά μαχητικά παρενοχλούν ελληνικό υπουργικό αεροπλάνο κι όμως, στην
Ελλάδα μερικοί έχουν εξαπολύσει «κυνήγι μαγισσών» κατά… Ελλήνων
«εθνικιστών»! Η Ελλάδα επισήμως διακηρύσσει την πολιτική του Ενιαίου Αμυντικού
Χώρου, που ενοχλεί σφόδρα τους Τούρκους, διότι αποδυναμώνει τα στρατιωτικά
τετελεσμένα τους στην Κύπρο. Γι’ αυτό κι έχουν εξαπολύσει έναν «ψυχολογικό
πόλεμο» εκφοβισμού της ελληνικής κοινής γνώμης. Η διατήρηση του Ενιαίου Χώρου
προϋποθέτει από την πλευρά μας τη στήριξη ηθικού στην Ελλάδα και στην Κύπρο.
Ωστόσο, όσοι προσπαθούν να κρατήσουν υψηλά το ηθικό αυτό κατηγορούνται ως
«εθνικιστές» από εκείνους που συστηματικώς το υπονομεύουν με κηρύγματα
ηττοπάθειας και με προτάγματα υποχωρητισμού. Μέσα στην ίδια την Ελλάδα, δεν
μπορούμε να υποστηρίξουμε την επίσημη πολιτική της χώρας χωρίς να
κατηγορηθούμε ως… «υπερπατριώτες»!
Κάποτε τα στερεότυπα χώριζαν τον λαό σε «εθνικόφρονες» και «μιάσματα». Σήμερα
κάποια άλλα στερεότυπα μάς χωρίζουν σε «σώφρονες» και «εθνικιστές». Από το ένα
άκρο την ενοχοποίηση του δημοκρατικού φρονήματος μετακινηθήκαμε στο άλλο
άκρο την ενοχοποίηση του πατριωτικού φρονήματος.
Στις σύγχρονες κοινωνίες, ωστόσο, τα ιδανικά ελευθερίας, κοινωνικής
δικαιοσύνης και προσωπικής αξιοπρέπειας είναι ακατάλυτα και αδιαίρετα. Στέκουν
μαζί ή δεν στέκουν καθόλου. Και η αντίσταση στα στερεότυπα, η απενοχοποίηση
της ελεύθερης σκέψης από τον «ζουρλομανδύα» του «πολιτικώς ορθού» είναι
καθήκον των πνευματικών ανθρώπων. Αυτών που έμειναν, τέλος πάντως. Αυτών που
δεν «βολεύτηκαν». Αυτών που δεν αλλοτριώθηκαν πλήρως. Αυτών που είναι λίγοι,
αλλά κάνουν τη «μεγάλη διαφορά». Άλλωστε, όσοι αντιστέκονται σε δικτατορίες
πάσης φύσεως λίγοι είναι πάντα. Λίγοι αλλά αρκετοί για να ξεσηκώσουν τους
πολλούς. Όσοι ζήσαμε τα γεγονότα του ’71-73 κάτι ξέρουμε επ’ αυτού…
Ο Χρύσανθος Λαζαρίδης είναι δημοσιογράφος – οικονομολόγος
