Αίσθημα αδικίας, απογοήτευση από το κράτος, αποκοπή από την κοινωνία, εναντίωση στο σύστημα και επιθυμία βίαιης αλλαγής της κατάστασης είναι τα στάδια της διαδικασίας ριζοσπαστικοποίησης που οδηγεί στον εξτρεμισμό, στη βία και στην τρομοκρατία. Αυτό το μονοπάτι που διαβαίνουν οι ριζοσπαστικοποιημένοι με τελική κατάληξη τη βία είναι κοινό είτε η υποκίνηση έχει πολιτικό υπόβαθρο- ακροαριστερό, αναρχικό, ακροδεξιό, εθνικιστικό- είτε θρησκευτικό. Ένας άνθρωπος μπορεί να ακολουθήσει αυτή τη διαδρομή επειδή στη ζωή του έτυχε το περιστατικό εκείνο που πυροδότησε την αποκοπή του από την κοινωνία, είτε για να «δικαιολογήσει» και να δώσει «ιδεολογικό» υπόβαθρο στη βίαιη τάση και συμπεριφορά του.

Ο Μάικα Τζόνσον ο αφροαμερικανός ελεύθερος σκοπευτής που δολοφόνησε πέντε αστυνομικούς στο Ντάλας, «δικαιολόγησε» την πράξη του στο όνομα της οργής για την παρατεταμένη αστυνομική βία κατά των Αφροαμερικανών και για την ατιμωρησία των καταγγελλόμενων αστυνομικών. Ο Αμεντί Κουλιμπαλί, ένας εκ των τρομοκρατών που επιτέθηκαν στα γραφεία του «Charlie Hebdo» και στο εβραϊκό παντοπωλείο στο Παρίσι, χαρακτήρισε τις επιθέσεις ως «πράξη υποταγής στο χαλίφη» και ως «ενέργεια εναντίον της αστυνομίας». Οι Ένοπλες Ομάδες Πολιτοφυλάκων, που ανέλαβαν την ευθύνη για τη δολοφονία του Αιγύπτιου στα Εξάρχεια, τη χαρακτήρισαν «απόδοση δικαιοσύνης» και έκαναν ευθεία επίθεση στην αστυνομία.

Τρεις διαφορετικές χώρες, τρεις διαφορετικές «ιδεολογίες» με κοινή όμως κατάληξη την ένοπλη βία και τη στοχοποίηση της αστυνομίας ως βραχίονα του δυτικού κράτους που θεωρούν εχθρό τους οι ακραίοι φανατικοί με το μανδύα της θρησκείας, της πολιτικής ιδεολογίας και του αντιρατσισμού. Ο Τζόνσον υποστήριζε δημόσια μία από τις ομάδες πολιτοφυλακής για την προστασία των Αφροαμερικανών που έχουν δημιουργηθεί στις ΗΠΑ και λειτουργούν με «βιβλικές» αναφορές, χωρίς επί της ουσίας να διαφέρουν από την επιχειρηματολογία της Κου Κλουξ Κλαν και των λευκών «υπερανθρώπων».

Η οικονομική κρίση, η διευρυμένη ανασφάλεια και η τρομοκρατία, καθώς και η προσφυγική- μεταναστευτική κρίση έχουν πλήξει σημαντικά των αποτελεσματικότητα των κρατικών και των ευρωπαϊκών θεσμών και έχουν δημιουργήσει ένα διευρυμένο κλίμα ανασφάλειας και διαίρεσης στις δυτικές κοινωνίες. Η έξαρση της ισλαμοφοβίας, η άνοδος της ακροδεξιάς, η επικράτηση του λαϊκισμού και της αντισυστημικής ιδεολογίας, η ενδυνάμωση του εθνικισμού και η βίαιη ριζοσπαστικοποίηση των νέων μοιάζουν με την ευρωπαϊκή Ημέρα της Μαρμότας.

Ο Τριαντάφυλλος Καρατράντος είναι διεθνολόγος, καθηγητής στη Σχολή Εθνικής Ασφάλειας. Σε λίγο κυκλοφορεί το βιβλίο του «Σφάξε με αγά μου να αγιάσω: Ισλαμικό Κράτος, ευρωπαϊκή ασφάλεια και Ελλάδα» (Επίκεντρο)