Μπορεί μία ένεση με αλατόνερο να σε κάνει πιο γρήγορο δρομέα; Η απάντηση φαίνεται πως είναι ένα ηχηρό ναι, αρκεί να πιστεύεις πως το αλατόνερο περιέχει κάτι που θεωρητικά θα έπρεπε να σε κάνει πιο γρήγορο, σύμφωνα με μια νέα έρευνα.
Ολοι έχουμε βρεθεί στη φάση μιας δύσκολης προπόνησης ή αγώνα που είμαστε έτοιμοι να τα παρατήσουμε. Ξαφνικά βλέπουμε να μας προσπερνά κάποιος που θεωρούμε ότι πρέπει οπωσδήποτε να περάσουμε. Τότε με κάποιο μαγικό τρόπο βρίσκουμε τη δύναμη και ξεχυνόμαστε μπροστά!
Αυτό το φαινόμενο είναι γνωστό στους φυσιολόγους, πολλοί από τους οποίους θεωρούν πως ο εγκέφαλός μας, προκειμένου να προστατεύσει το σώμα μας, στέλνει σήματα σ’ εκείνο για να παρατήσει την προσπάθεια πριν εξαντληθούν όλες οι δυνάμεις του. Νομίζουμε, λοιπόν, ότι βρισκόμαστε στα όριά μας όταν στην πραγματικότητα έχουμε κρυμμένα αποθέματα. Προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει πως ένας τρόπος για να αποκτήσουν πρόσβαση σε αυτά τα αποθέματα οι αθλούμενοι είναι το… ψέμα. Για παράδειγμα, αν τους πει κάποιος ότι τρέχουν πιο αργά από ό,τι πραγματικά τρέχουν, το αποτέλεσμα είναι να αυξήσουν τον ρυθμό τους και να κατορθώσουν να τον διατηρήσουν σε επίπεδα που θεωρούσαν ότι δεν ήταν δυνατό. Ή αν τους δώσει κανείς ένα ψεύτικο χάπι και τους πει ότι αυτό περιέχει καφεΐνη ή στεροειδή, θα τρέξουν πιο γρήγορα. Ωστόσο, καμία από αυτές τις έρευνες δεν έχει μελετήσει τα αποτελέσματα των ψευδοφαρμάκων (πλασέμπο) σε πραγματικές αγωνιστικές συνθήκες, όπου έχουν τη δική τους επίδραση στην ψυχολογία του αθλητή. Οι δρομείς άλλωστε είναι σχεδόν πάντα πιο γρήγοροι στους αγώνες από ό,τι στις προπονήσεις.

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Γλασκώβης στρατολόγησαν 15 δρομείς αναψυχής για ένα τεστ το οποίο υποτίθεται πως θα αφορούσε μια νόμιμη μορφή ερυθροποιητίνης (EPO), μιας ορμόνης που αυξάνει την παραγωγή των ερυθρών αιμοσφαιρίων και της αιμοσφαιρίνης στο αίμα και «χαρίζει» περισσότερη αντοχή. Σε πολλά αθλήματα η ερυθροποιητίνη χρησιμοποιείται για ντόπινγκ. Οι εθελοντές διαβεβαιώθηκαν πως η ποσότητα EPO που θα χρησιμοποιούνταν ήταν νόμιμη και ότι οι παρενέργειες θα ήταν ελάχιστες λόγω της μικρής δόσης. Ωστόσο, τους είπαν πως η αθλητική τους απόδοση θα βελτιωνόταν καθώς θα αυξάνονταν τα ερυθρά αιμοσφαίρια.

Το «φάρμακο», όμως, ήταν στην ουσία αλατόνερο που τους δόθηκε με ένεση –προηγούμενες έρευνες έδειξαν πως η αυθυποβολή είναι πιο ισχυρή όταν το εικονικό φάρμακο δίνεται με ένεση αντί για χάπι. Πριν πάρουν τη δόση τους, οι εθελοντές κλήθηκαν να τρέξουν σε έναν αγώνα 3.000 μ. σε στίβο για να καθοριστούν οι χρόνοι τους. Επειτα χωρίστηκαν σε δύο ομάδες. Η πρώτη συνέχισε κανονικά το εβδομαδιαίο πρόγραμμα προπόνησης. Το ίδιο και οι δρομείς της δεύτερης, όμως σε αυτούς γίνονταν ενέσεις με το «φάρμακο». Επειτα αγωνίστηκαν ξανά. Τη δεύτερη εβδομάδα, ενέσεις έκανε η πρώτη ομάδα, ενώ η δεύτερη συνέχισε χωρίς «φάρμακο» την προπόνησή της. Εντέλει αγωνίστηκαν όλοι σε μια κούρσα 3.000 μ.

Οπως αποδείχτηκε, σχεδόν όλοι ένιωσαν ότι το «φάρμακο» είχε πραγματικά και ουσιαστικά αποτελέσματα. Οι δρομείς παραδέχτηκαν πως την εβδομάδα που έκαναν τις ενέσεις οι προπονήσεις τους έβγαιναν πιο εύκολα. Επίσης είπαν πως η αποθεραπεία τους ήταν καλύτερη την εβδομάδα που δέχονταν τις ενέσεις. Και, το σημαντικότερο, όλοι τους βελτίωσαν τους χρόνους τους κατά μέσο όρο 1,5%, σε σχέση με την αρχή του πειράματος. Δεν έδειξαν επίσης καμία βελτίωση στους χρόνους τους στους αγώνες μετά την «απλή» εβδομάδα.

Επί της ουσίας, το ψεύτικο φάρμακο είχε μια «σημαντική επίδραση στη βελτίωση της απόδοσης» επισημαίνει ο Ράμζι Ρος, επικεφαλής φυσιολόγος της μελέτης.