Οταν οι αρχαίοι Ελληνες υποστήριζαν το «νους υγιής εν σώματι υγιεί», μάλλον δεν αναφέρονταν αποκλειστικά στη θετική επίδραση του τρεξίματος στο άτομο. Αλλωστε, το ότι το για πολλούς αγαπημένο άθλημα συμβάλλει στη βελτίωση της υγείας αλλά και της φυσικής κατάστασης ήταν κάτι δεδομένο. Αυτό που αγνοούσαν κι επιβεβαιώνουν σήμερα αρκετές επιστημονικές έρευνες είναι πως τα ευεργετικά στοιχεία του τρεξίματος απλώνονται μέχρι τον εγκέφαλο που βοηθείται ποικιλοτρόπως. Από την κυκλοφορία ενδορφίνης στον οργανισμό μέχρι τη βελτίωση της δημιουργικότητας και την εμπόδιση της εκδήλωσης άνοιας, δεν είναι λίγες οι θετικές επιρροές των προπονήσεων και των αγώνων χιλιομέτρων στη λειτουργία του μυαλού.

Ενισχύει την ευφυΐα

Αν έχετε μια σημαντική συνάντηση στη δουλειά ή την προσωπική σας ζωή, βάλτε τα αθλητικά σας παπούτσια και τρέξτε. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Ιλινόι κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το τρέξιμο συμβάλλει στη βελτίωση της λογικής, ενώ αντίστοιχη μελέτη του Εθνικού Αθλητικού Πανεπιστημίου της Ταϊβάν βρήκε πως 30 λεπτά άσκησης είναι ιδανικά για την ανάπτυξη της γνωστικής λειτουργίας του εγκεφάλου αμέσως μετά το πέρας της δραστηριότητας. Επιπλέον, ειδικοί από το Πανεπιστήμιο του Αμπερντιν στη Σκωτία διαπίστωσαν από τα πειράματά τους ότι το τρέξιμο ενεργοποιεί τη δημιουργική σκέψη. Η πηγή αυτής της παρατήρησης βρίσκεται στο γεγονός πως βήμα βήμα ο εγκέφαλος εκπαιδεύεται να συνδυάζει την κίνηση προς τα μπροστά με το μέλλον. Ενα στοιχείο που βελτιώνει αυτήν τη διαδικασία είναι η τήρηση της ίδιας διαδρομής κατά την προπόνηση ώστε να μην περιορίζεται η λειτουργία της φαιάς ουσίας με τη διαρκή προσπάθεια προσανατολισμού.

Μας φτιάχνει τη διάθεση

Δεν είναι τυχαίο το ότι οι δρομείς κάθε φορά που ολοκληρώνουν τις βόλτες χιλιομέτρων, παρά τη δυσκολία της άσκησης, είναι ευδιάθετοι. Σύμφωνα με γερμανούς ερευνητές, παρατηρεί ο Τζο Μάκι του περιοδικού «Runner’s World», κατά τη διάρκεια του τρεξίματος ο εγκέφαλος απελευθερώνει φυσικές οπιούχες ουσίες στο αίμα. Αυτές συνοδεύονται και από ενδοκανναβινοειδή συστατικά που επιφέρουν την ηρεμία στον οργανισμό και στο μυαλό του δρομέα. Αλλες μελέτες κατέληξαν στο συμπέρασμα πως το κλειδί που ανοίγει την πόρτα στις πολλές ενδορφίνες είναι η μεγάλη προσπάθεια κατά την άσκηση, στοιχείο συνυφασμένο με το τρέξιμο.

Μειώνει το άγχος

Ο δρόμος για τη νιρβάνα περνάει σίγουρα από τον στίβο. Κι αυτό γιατί, σύμφωνα με τελευταία ευρήματα, το τακτικό τρέξιμο μειώνει το άγχος και βελτιώνει τη διάθεση για μεγάλο χρονικό διάστημα. Σε έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Ιατρική και Επιστήμη στα Σπορ και στην Αθληση» («Medicine and Science in Sports and Exercise», www. acsm-msse.org) υπογραμμίστηκε το γεγονός πως οι δρομείς έχουν αυξημένα επίπεδα τρυπτοφάνης –αμινοξύ που μαζί με τη σεροτονίνη συμβάλλουν στη βελτίωση της διάθεσης. Σε άλλο κείμενο που βγήκε στο «Journal of Sports Medicine and Physical Fitness» γράφτηκε η παρατήρηση πως η φυσική δραστηριότητα μειώνει τις πιθανότητες εκδήλωσης άγχους και κατάθλιψης. Συμπληρώνοντας αυτά τα ευρήματα, άλλη έρευνα βρήκε πως το τρέξιμο επί της ουσίας δρα τόσο αποτελεσματικά όσο και τα συνταγογραφούμενα αντικαταθλιπτικά φάρμακα.

Βάζει φρένο στη λιγούρα

Τα σνακ μετά την προπόνηση φαντάζουν λιγότερο απαραίτητα, αφού οι χημικές αντιδράσεις που συμβαίνουν τη στιγμή αυτή εμποδίζουν τον εγκέφαλο να το παρακάνει με το φαγητό. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Δυτικής Αυστραλίας διαπίστωσαν πως η τακτική άσκηση ισορροπεί και την όρεξη χάρη στον περιορισμό παραγωγής της ορμόνης γκρελίνη. Παράλληλα, προβάλλεται και σχετική αντίσταση στον εθισμό στη νικοτίνη.

Φρεσκάρει τη µνήµη

Μνήμη ελέφαντα και όχι χρυσόψαρου χτίζουν σταδιακά οι δρομείς. Ιάπωνες ειδικοί που δημοσίευσαν τα ευρήματα των ερευνών τους στη «Διεθνή Επιθεώρηση Αθλητικής Ιατρικής» («International Journal of Sports Medicine») τονίζουν πως η τακτική άσκηση βελτιώνει τη μνήμη που πηγάζει από τον ιππόκαμπο του εγκεφάλου, το μέρος δηλαδή που συνδέεται με τη μνήμη και τη μάθηση. Η αιτία του φαινομένου αυτού εκτιμούν ότι βρίσκεται στο άγχος της συστηματικής σκληρής προπόνησης που έχουν οι τρεχάτοι, το οποίο εκπαιδεύει τους οργανισμούς τους να συνέρχονται πιο εύκολα από τα πολλά χιλιόμετρα ώστε να καταφέρουν να ξαναβγούν στους δρόμους.

Χτίζει τον εγκέφαλο

Το τρέξιμο όχι μόνο λαδώνει τα γρανάζια της φαιάς ουσίας, αλλά μπορεί να πυροδοτήσει την ανάπτυξη νέων εγκεφαλικών κυττάρων και αγγείων. Οπως παρατήρησαν ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ, όσοι ασκούνται τακτικά βοηθούν τον ιππόκαμπο του εγκεφάλου τους να μεγαλώσει κατά 2%. Στοιχείο εξαιρετικά σημαντικό, δεδομένου ότι οι άνθρωποι αρχίζουν να χάνουν εγκεφαλικό ιστό από τα τέλη της δεύτερης δεκαετίας της ζωής τους.

Αναζωογονεί το µυαλό

Η ηλικία, η άσκηση και η λειτουργία του εγκεφάλου φαίνεται πως συνδέονται άμεσα. Σε άρθρο που δημοσιεύτηκε στην ελβετική επιθεώρηση «Σύνορα στη Νευροεπιστήμη της Γήρανσης» («Frontiers in Aging Neuroscience», www. frontiersin.org) σημειώθηκε ότι μεγαλύτερα σε ηλικία άτομα που ωστόσο ήταν σε καλή φυσική κατάσταση είχαν βελτιωμένη καρδιοαναπνευστική λειτουργία, ενώ η δραστηριότητα σε διάφορες περιοχές του εγκεφάλου, όπως η γνωστική, ήταν αναζωογονημένη. Οσοι δεν έχετε φτάσει στο επιθυμητό επίπεδο φυσικής κατάστασης, θα πρέπει να βιαστείτε. Γιατί σε πείραμα της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Βοστώνης φάνηκε πως όσοι δεν ήταν σε φόρμα στα 40 τους είχαν μικρότερο εγκεφαλικό ιστό όσο περνούσαν τα χρόνια.

Ωφελεί µακροπρόθεσµα

Οι θετικές συνέπειες του τρεξίματος δεν γίνονται φανερές από μέρα σε μέρα μόνο, αλλά και σε ορίζοντα χρόνων. Ενα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα της παρατεταμένης επιρροής της δραστηριότητας αυτής είναι ο περιορισμός των πιθανοτήτων εκδήλωσης άνοιας. Ερευνα που παρουσιάστηκε στις σελίδες της αμερικανικής επιθεώρησης «Medicine and Science in Sports and Exercise» έδειξε πως άνδρες και γυναίκες που ανέβαιναν τακτικά στον κυλιόμενο διάδρομο για να ασκηθούν σε νεαρή ηλικία, μεγαλώνοντας, είχαν μικρότερη μείωση της γνωστικής τους λειτουργίας, ενώ ο εγκέφαλός τους ανταποκρινόταν καλύτερα στα ερεθίσματα. Ακόμα, σύμφωνα με παρουσίαση που έγινε πέρυσι στο συνέδριο της διεθνούς ένωσης για την Αλτσχάιμερ, η φυσική άσκηση μπορεί να είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική στην αντιμετώπιση της νόσου και περιορίζει τα συμπτώματά της. Σε εξετάσεις αξονικής εγκεφάλου ασθενών με Αλτσχάιμερ παρατηρήθηκε πως όσοι είχαν πιο έντονη φυσική δραστηριότητα παρουσίαζαν βελτιωμένη λειτουργία του κερκοφόρου πυρήνα του μυαλού, μιας περιοχής που υποστηρίζει τα κυκλώματα της μνήμης.