«Προτιμώ να είμαι μαύρος παρά ομοφυλόφιλος, γιατί όταν είσαι μαύρος δεν χρειάζεται να το κρύψεις από τη μητέρα σου», είχε πει κάποιος. Ο Τζάστιν Φάσανου ήταν και μαύρος και ομοφυλόφιλος. Αυτοκτόνησε το 1998 γιατί ήταν ποδοσφαιριστής και έπρεπε να το κρύψει από όλους…

Η τραγική ιστορία του Βρετανού Τζάστιν Φάσανου ήρθε ξανά στην επικαιρότητα μετά την εντυπωσιακή δημόσια δήλωση ομοφυλοφιλίας από τον 31χρονο γερμανό πρώην ποδοσφαιριστή Τόμας Χιτζλσπέργκερ. Το θάρρος του νεαρού Γερμανού που αποκάλυψε ότι είναι γκέι με μια συνέντευξη στην εφημερίδα Die Zeit, εξυμνήθηκε από τον πολιτικό και ποδοσφαιρικό κόσμο στη Γερμανία και υπενθύμισε ότι το ποδόσφαιρο παραμένει ένα πολύ σκληρό – σχεδόν αμείλικτο – περιβάλλον για τέτοιες «πρωτοβουλίες».

ΟΤόμας Χιτζλσπέργκερ παραδέχτηκε ότι αποφάσισε να δηλώσει δημοσίως την ομοφυλοφιλία του, μόνο αφού εγκατέλειψε την ενεργό δράση και τον κόσμο των γηπέδων και των αποδυτηρίων.

Ο Τζάστιν Φάσανου δεν είχε τέτοια προνοητικότητα. Το 1990 έγινε ο πρώτος εν ενεργεία ποδοσφαιριστής που δήλωνε ανοιχτά ότι είναι γκέι. Οκτώ χρόνια αργότερα, με την καριέρα του σε ελεύθερη πτώση και μια καταγγελία για σεξουαλική επίθεση εναντίον ενός 17χρονου στο Μέριλαντ των ΗΠΑ να τον κατατρέχει – ο ίδιος έλεγε πως ο νεαρός τον εκβίαζε -, έδωσε τέλος στη ζωή του.

Η αλήθεια είναι ότι η καριέρα του Φάσανου είχε πάρει την κατιούσα προτού δημοσιοποιήσει, μέσω μιας συνέντευξης, την ομοφυλοφιλία του το 1990. Ηταν όμως οι συνήθειές του, που τον είχαν ήδη καταδικάσει στα μάτια των σκληροτράχηλων προπονητών, συμπαικτών και αντιπάλων, προτού αρχίσει το ταλέντο του να φθίνει.

Υπήρχε μια εποχή που ο Φάσανου ήταν η μεγάλη μαύρη ελπίδα του βρετανικού ποδοσφαίρου: Το 1980 είχε μεταγραφεί στη Νότιγχαμ Φόρεστ, τότε πρωταθλήτρια Ευρώπης, έναντι μάλιστα του ποσού ρεκόρ για έγχρωμο ποδοσφαιριστή, τους ενός εκατ. στερλινών.

Ο 19χρονος Φάσανου, διεθνής με την εθνική Ελπίδων της Αγγλίας, προοριζόταν για αντικαταστάτης του σπουδαίου Τρέβορ Φράνσις που μετά τον διπλό θρίαμβο της Φόρεστ στην Ευρώπη είχε πάει στην ιταλική Φιορεντίνα.

Ο Φάσανου ήταν αθλητικός, ταλαντούχος επιθετικός. Και γκέι. Και απέναντί του είχε έναν από τους πιο δύστροπους, άξεστους και συντηρητικούς ανθρώπους που έχουν περάσει ποτέ από τα ευρωπαϊκά γήπεδα. Τον θρυλικό Μπράιαν Κλαφ.

Ο Κλαφ έχει γράψει στην αυτοβιογραφία του για το πόσο τον ενοχλούσε η «συμπεριφορά» του νεαρού παίκτη καθώς και το γεγονός ότι κυκλοφορούσαν φήμες ότι συχνάζει σε γκέι μπαρ. Μάλιστα περιέγραψε μια λεκτική επίθεση που εξαπέλυσε εναντίον του Φάσανου στα αποδυτήρια μπροστά σε τρίτους. «»Πού πας αν θες να πάρεις μια φραντζόλα ψωμί» τον ρώτησα. «Σε έναν φούρνο, υποθέτω». «Πού πας αν θες να πάρεις ένα μπούτι αρνιού;». «Στον χασάπη». «Ε τότε γιατί συνεχίζεις να πηγαίνεις σε αυτό το κωλοκλάμπ με τις αδελφές;»».

Ο Φάσανου δεν τα κατάφερε στη Νότιγχαμ Φόρεστ. Ακολούθησαν πολλές άλλες ομάδες, σε Αγγλία και ΗΠΑ. Οπου αντιμετώπιζε παρόμοιες ομοφοβικές συμπεριφορές. Που τον ωθούσαν όλο και περισσότερο στο περιθώριο.

Χρόνια αργότερα η ανιψιά του αποκάλυψε ότι ακόμη και ο αδελφός του, ο Τζον Φάσανου, ποδοσφαιριστής και εκείνος αλλά λιγότερο επιτυχημένος, θεωρούσε ότι ο Τζάστιν «ατίμαζε» το άθλημα όντας γκέι. Την ίδια αντιμετώπιση είχε ο Τζάστιν Φάσανου και από τους συμπαίκτες του. Και από τους αντιπάλους. Και από τους προπονητές. Και από τους οπαδούς. Και από τα μέσα ενημέρωσης.

Οταν ο Φάσανου βρέθηκε κρεμασμένος από ένα καλώδιο σε ένα γκαράζ στο βόρειο Λονδίνο, η οικογένειά του, το αγγλικό ποδόσφαιρο, η χώρα ολόκληρη στάθηκαν σιωπηλοί. Πολλοί μετάνιωσαν για όσα του είχαν καταλογίσει. Και κάποιοι άρχισαν να σκέφτονται ότι η ομοφοβία στο ποδόσφαιρο πρέπει να χτυπηθεί όπως ο ρατσισμός.

Κι όμως, σχεδόν δύο δεκαετίες μετά, ελάχιστοι έχουν τολμήσει να μιλήσουν όπως εκείνος.