Με στόχο να εισαγάγουν ακόμη περισσότερο στο κλίμα των εξετάσεων τους υποψηφίους που
επιθυμούν να συμμετάσχουν στην επικείμενη ειδική γραπτή του Τεστ Δεξιοτήτων του ΑΣΕΠ και να
τους βοηθήσουν στην επιτυχή εξέταση διαπραγμάτευσή του, οι «Προσλήψεις στο Δημόσιο» σε
συνεργασία με το ΚΕΣ ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ δημοσιεύουν σε τακτικά χρονικά διαστήματα τις πλήρεις λύσεις
επίλεκτων θεμάτων.
Η αξιολόγηση της κριτικής σκέψης στο Τεστ Δεξιοτήτων

Οι άνθρωποι δημιούργησαν πολιτισμό, όχι εξαιτίας της επιθυμίας τους να πιστέψουν, αλλά χάρη στη θέλησή τους να αμφιβάλλουν.

Ηenry Louis Μencken (Αμερικανός δημοσιογράφος, δοκιμιογράφος και κριτικός,1880-1956) Εκτός από τις «βασικές γνώσεις, την ορθή χρήση της γλώσσας και την ικανότητα επίλυσης προβλημάτων με απλούς υπολογισμούς», το Τεστ Δεξιοτήτων περιλαμβάνει και έναν ευρύτατο τομέα δεξιοτήτων που μπορούμε να συμπεριλάβουμε σε μια απλή φράση: κριτική σκέψη. Είναι δυνατό να αξιολογήσει κανείς την κριτική σκέψη; Υπάρχουν ασφαλή κριτήρια για την αξιολόγησή της;

Η απάντηση και στις δύο ερωτήσεις είναι καταφατική: Ναι, η κριτική σκέψη μπορεί να αξιολογηθεί. Και το πιο σημαντικό είναι ότι δεν απαιτούνται πολύπλοκοι μηχανισμοί για την επίτευξη αυτού του στόχου. Αρκεί κανείς να ελέγξει τις πλέον «συνήθεις»- αλλά όχι απλοϊκές- διανοητικές διεργασίες που είναι αναγκαίες για την προσέγγιση και κατανόηση γραπτού κειμένου εφημερίδας, περιοδικού ή ιστοσελίδας, το οποίο απευθύνεται σε ευρύ κοινό.

Παραθέτουμε ενδεικτικά μερικά διεθνώς καθιερωμένα κριτήρια, με τα οποία μπορεί να εξασφαλιστεί η αξιολόγηση της κριτικής σκέψης του υποψηφίου.

Σε αυτό το πλαίσιο αυτό, ο υποψήφιος είναι ανάγκη να:

1 Ελέγχει αν ο τίτλος μιας είδησης ή ενός άρθρου ανταποκρίνεται στο περιεχόμενο του κειμένου.

2Διαφοροποιεί τα γεγονότα από τις απόψεις (τη γνώμη) που παρατίθενται σε ένα κείμενο.

3Εντοπίζει τα συμπεράσματα στα οποία καταλήγει ο συντάκτης ενός κειμένου.

4Αξιολογεί τα τεκμήρια (γεγονότα, στατιστικά στοιχεία, μαρτυρίες κ.λπ.) που παρατίθενται για την υποστήριξη ενός συμπεράσματος.

5Εξάγει συμπεράσματα, βασιζόμενος στα τεκμήρια που παρατίθενται.

6Αναγνωρίζει το επιχείρημα ή τα επιχειρήματα σε ένα κείμενο. 7Εκτιμά την ορθότητα ενός επιχειρήματος- συλλογισμού.

8 Ξεχωρίζει το είδος του συλλογισμού με το οποίο ο συντάκτης ενός κειμένου οδηγείται στα συμπεράσματά του.

9Κατανοεί τη διαφορά μεταξύ πιθανότητας και βεβαιότητας.

10Διατυπώνει συμπεράσματα βασιζόμενος σε ελλιπή δεδομένα.

Αν προσθέσουμε μάλιστα την κριτική ανάγνωση κειμένου, τα δέκα κριτήρια που αναφέραμε μπορεί να επεκταθούν ακόμη περισσότερο. Σε αυτή την περίπτωση, ο υποψήφιος μπορεί να αξιολογηθεί ως προς τη δυνατότητά του να:

1Αναδιατάσσει τις περιόδους που συνθέτουν μια παράγραφο, ώστε να αποκαταστήσει τη λογική και χρονική αλληλουχία της.

2Εντοπίζει την κύρια ιδέα μιας παραγράφου ή ενός ευρύτερου κειμένου.

3Διαφοροποιεί τις βασικές από τις δευτερεύουσες πληροφορίες. 4Αναγνωρίζει την άποψη ή το συμπέρασμα που επιδιώκει να υποστηρίξει ο συντάκτης μιας παραγράφου ή ενός ευρύτερου κειμένου.

5 Ξεχωρίζει τη μεταφορική χρήση της γλώσσας (σχήματα λόγου) από την κυριολεκτική.

6 Αξιολογεί το ύφος και το λεξιλόγιο του συντάκτη ενός κειμένου και κατά συνέπεια τη στάση του απέναντι στα γεγονότα ή τα πρόσωπα στα οποία αναφέρεται.

Η κριτική σκέψη είναι, σε τελική ανάλυση, καθοριστικό εφόδιο για κάθε πολίτη που αισθάνεται την ανάγκη να ενημερώνεται ουσιαστικά και να παρακολουθεί τα δρώμενα στην κοινωνική και την πολιτική ζωή του τόπου μας.

Γι΄ αυτό, η δημιουργική της αξιολόγηση μπορεί να αποτελέσει αφετηρία για τη συναγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων σχετικά με την ποιότητα ή και τον αναπροσανατολισμό του εκπαιδευτικού μας συστήματος στο σύνολό του. Θα ήταν λοιπόν ευχής έργο η καθιέρωση του Τεστ Δεξιοτήτων σε ετήσια βάση, προκειμένου να αξιολογούνται συνεχώς όχι μόνο οι υποψήφιοι, αλλά και οι παιδαγωγικές αρχές που διαμορφώνουν την προσωπικότητα των πολιτών αυτής της χώρας.

ΣΥΝΩΝΥΜΑ, ΑΝΤΩΝΥΜΑ, ΣΗΜΑΣΙΕΣ ΛΕΞΕΩΝ

1. Ποια από τις παρακάτω επιλογές αποδίδει τη σημασία της λέξης που τονίζεται με μαύρα στοιχεία;

Η φωνή των απόδημων Ελλήνων, στεντόρεια από την πρώτη στιγμή της έντασης, θέτει τα θεμέλια για τη μεταγενέστερη (μέσα στον Φεβρουάριο) αλλαγή της στάσης των διστακτικών και αδιάφορων αρχικά για το θέμα ΗΠΑ και την προβολή της αλήθειας για το Αιγαίο στο διεθνές προσκήνιο. a. Νηφάλια b. Δυνατή c. Ήρεμη d. Ψύχραιμη e. Καθαρή 2. Ποια από τις παρακάτω επιλογές έχει ίδια σημασία με τη λέξη εγγενής;

Ο εγγενής κοσμοπολιτισμός του Κωνσταντίνου Δοξιάδη και οι ριζοσπαστικές του ιδέες τάραξαν τα λιμνάζοντα νερά της ελληνικής κοινωνίας.

a. Έμφυτος b. Ενδογενής c. Σύμφυτος d. Επίκτητος e. Ένστικτος 3. Ποια από τις παρακάτω επιλογές έχει αντίθετη σημασία από τη λέξη παρωχημένος;

a. Σημερινός b. Σύγχρονος c. Προηγμένος d. Παρελθών e. Εξελιγμένος 4. Να αντικαταστήσετε στο κείμενο τη λέξη σκεπτικισμός με μία συνώνυμη από τις παρακάτω επιλογές:

Με σκεπτικισμό βλέπουν οι ευρωβουλευτές τη γαλλογερμανική πρόταση συγκρότησης επιτροπής σοφών.

a. Αισιοδοξία b. Δυσπιστία c. Προβληματισμό d. Νηφαλιότητα e. Περίσκεψη 5. Να αντικαταστήσετε στο κείμενο τη λέξη σιβυλλική με μία συνώνυμη από τις παρακάτω επιλογές:

Με μία άκρως σιβυλλική δήλωση του Προέδρου της Δημοκρατίας έκλεισε η επίσημη τελετή της Ημέρας των Ενόπλων Δυνάμεων.

a. Προκλητική b. Προβληματική c. Αμφίβολη d. Παρορμητική e. Μυστηριώδη 6. Επιλέξτε μία από τις τέσσερις απαντήσεις που ακολουθούν:

Α. Οι λέξεις αμφιβολία και αμφισβήτηση έχουν την ίδια σημασία (είναι συνώνυμες), επειδή:

a. Δηλώνουν την απόρριψη οποιασδήποτε επιστημονικής αλήθειας.

b. Δηλώνουν την απόρριψη οποιασδήποτε πολιτικής αλήθειας.

Β. Οι λέξεις αυτές δεν έχουν την ίδια σημασία (δεν είναι συνώνυμες), επειδή:

a. Αναφέρονται σε διαφορετικές πνευματικές δραστηριότητες.

b. Προηγείται η αμφισβήτηση και ακολουθεί η αμφιβολία.

7.Για καθεμιά από τις λέξεις που τονίζονται με μαύρα στοιχεία,να επιλέξετε εκείνη που έχει την ίδια σημασία (που είναι συνώνυμη):

Τεράστιες είναι οι πολιτικές ευθύνες που προκύπτουν από το γεγονός ότι οι θεματοφύλακες της περιουσίας της ΔΕΗ και συνακόλουθα των συμφερόντων του Ελληνικού Λαού επιφυλάσσουν με τις πράξεις τους διακριτική- εις βάρος της όμως- μεταχείριση, τη στιγμή μάλιστα όπου αυτή ανοίγεται στον ανταγωνισμό. Το κόστος θα κληθεί να πληρώσει ο λαός. Αν όλα τα παραπάνω δεν αποτελούν αβελτηρία, συνιστούν αδίκημα πρώτου μεγέθους.

συνακόλουθα:

a. έπειτα b. επομένως c. μετά d. δηλαδή e. επίσης αβελτηρία:

a. νωθρότητα b. έγκλημα c. παραίτηση d. ανοησία e. υποκρισία 8. Ποια από τις παρακάτω επιλογές έχει αντίθετη σημασία από τη λέξη κίβδηλος;

a. Πηγαίος b. Αληθής c. Έγκυρος d. Γνήσιος e. Έντιμος 9. Ποια από τις παρακάτω επιλογές έχει αντίθετη σημασία από τη λέξη πιθανότητα; a. Ενδεχόμενο b. Ορθότητα c. Βεβαιότητα d. Δυνατότητα e. Αναγκαιότητα ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ ΛΕΞΕΩΝ

1. Η λέξη καταστραμμένος παράγεται από τις λέξεις:

a. κατά + στρώνω b. κατά + στρέφω c. κατά + στρίβω d. κατά + τρέπω e. κατά + στρεβλός 2. Από πόσες λέξεις αποτελείται η λέξη αδιαφιλονίκητη; a.

2 b.

3 c.

4 d.

5 3. Η λέξη συνημμένος προέρχεται από τις λέξεις:

a. συν + ανάβω b. συν + άπτω c. συν + ράβω d. συν + ενώνω 4. Η λέξη επανειλημμένες προέρχεται από τις λέξεις: a. επί + ανά + παίρνομαι b. επί + ανά + λημμένος c. επί + ανά + λαμβάνομαι d. επί + ανά + λανθάνω 5. Από πόσες λέξεις αποτελείται η λέξη αδιαμφισβήτητη ;

a.

1 b.

2 c.

3 d.

4 e.

5 6. Από πόσες λέξεις αποτελείται η λέξη δυσαναπλήρωτος ;

a.

1 b.

2 c.

3 d.

4 ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ

1.Η λέξη μικρόνους στον πληθυντικό αριθμό έχει τη μορφή:

a. Οι μικρόνοι b. Οι μικρόνοες c. Οι μικρούνοι d. Οι μικρόνοοι 2.Ποιον από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους θεωρείτε κατάλληλο για να συμπληρώσετε το κενό στο κείμενο;

Τα λάθη στα οποία …………………….. στο τέλος οι παίκτες του Παναθηναϊκού, έδωσαν την ευκαιρία στον Ηρακλή να δημιουργήσει μια διαφορά τεσσάρων πόντων (10-6, 12-8), την οποία διατήρησε, παίρνοντας το σετ με 15-11 και ταυτόχρονα το Σούπερ Καπ.

a. υπέποσαν b. υπόπεσαν c. έπεσαν d. υπέπεσαν 3.Ποιον από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους θεωρείτε κατάλληλο για να συμπληρώσετε το κενό στο κείμενο;

Με αφορμή την υπόθεση των συμβασιούχων, ο Γ. Παπανδρέου εξαπέλυσε χθες εφ΄ όλης της ύλης επίθεση στην κυβέρνηση και προσωπικά στον Κ. Καραμανλή κατηγορώντας τους ότι ………………………….. τους πολίτες για να πάρουν την ψήφο τους στις προηγούμενες εκλογές.

a. έμπαιξαν b. έπαιξαν c. αναίπεξαν d. ενέπαιξαν 4. Ποια από τις παρακάτω επιλογές θεωρείτε σωστή για να συμπληρωθεί το κενό στο κείμενο;

Για να προστατεύσετε την επιχείρησή σας, ……………………… τις εφαρμογές και τα προγράμματα που «τρέχουν» στον υπολογιστή σας.

a. ασφαλείστε b. ασφαλίστε c. ασφαλήστε d. ασφαλήσται 5. Ποια από τις παρακάτω επιλογές θεωρείτε σωστή για να συμπληρωθεί το κενό στο κείμενο;

Διακοπές ηλεκτροδότησης λό γω……………………… συντήρησης των δικτύων a. ελλιπής b. ελιπούς c. ελλιπείς d. ελλιπούς ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ

1. Ποια ή ποιες από τις παρακάτω λέξεις έχει/ έχουν ορθογραφικό λάθος;

a. λεπτομέρεια b. βόριος c. συναιτερισμός d. τελεσίγραφο e. εκκαθάριση 2. Ποια ή ποιες από τις παρακάτω λέξεις έχει/ έχουν ορθογραφικό λάθος;

a. απαλείφω b. αληλλοκατηγορίες c. ημερομίσθιο d. απορυπαντικό e. ανακήρυξη 3. Ποια ή ποιες από τις παρακάτω λέξεις έχει/ έχουν ορθογραφικό λάθος;

a. στραγκαλίζω b. διάνοια c. διχόνοια d. επιχορήγιση e. δικομματισμός 4. Ποια ή ποιες από τις παρακάτω λέξεις έχει/ έχουν ορθογραφικό λάθος;

a. αλοίωση b. εμπειρογνώμων c. διαμεσολάβιση d. ραχοκοκκαλιά e. αναλγησία 5. Ποια ή ποιες από τις παρακάτω λέξεις έχει/ έχουν ορθογραφικό λάθος;

a. τρεισήμισι b. πειθίνιος c. πρωτοκλασσάτος d. συνεννοούμαι e. διαχείρηση ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ: ΓΝΩΜΕΣΓΕΓΟΝΟΤΑ- ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ

1. Αφού εντοπίσετε ποιο ή ποια από τα παρακάτω κείμενα παρουσιάζουν γεγονότα ή γνώμες, συμπληρώστε τον πίνακα που ακολουθεί με τα αντίστοιχα γράμματα των κειμένων.

a. Η ιστορική πόλη της Αιτωλοακαρνανίας μπορεί να μην είναι τουριστικά ανεπτυγμένη, αλλά έχει να προσφέρει μοναδική φυσική ομορφιά και… νόστιμη φιλοξενία στον επισκέπτη που αναζητάει διαφυγή από τα τετριμμένα των κοντινών προορισμών.

b. Στο Μεσολόγγι θα φάτε εξαιρετικά εδέσματα.

c. Τo Μεσολόγγι βρίσκεται νοτιοδυτικά του μεγαλύτερου νομού της χώρας, της Αιτωλοακαρνανίας, στην είσοδο του Πατραϊκού Κόλπου, ανάμεσα στις αρχαίες Καλυδώνα, Πλευρώνα και Αλίκυρνα και μεταξύ των εκβολών των ποταμών Ευήνου και Αχελώου.

d. Το Μεσολόγγι με Νομοθετικό Διάταγμα του 1936 πήρε και επίσημα τον τίτλο της Ιερής Πόλης, οπότε και ορίστηκε η Κυριακή των Βαΐων ως ημέρα εορτασμού της επετείου της Εξόδου.

e. Αν αγαπάτε τη φωτογραφία, τούτη η λιμνοθάλασσα με τις βαρκούλες των ψαράδων, τις ξύλινες καλύβες και τις νησίδες που υπάρχουν ολόγυρα είναι ένας παράδεισος.

2.Σε ποια ή ποιες από τις παρακάτω επιλογές ο συντάκτης * παρουσιάζει γεγονός (ΓΕ) * διατυπώνει γνώμη (ΓΝ) ή * εμπλέκει γεγονός και γνώμη (ΓΓ);

(Συμπληρώστε τον πίνακα που ακολουθεί με τις αντίστοιχες συντομογραφίες).

a. Οι Αλβανοί του Κοσσυφοπεδίου στην ουσία δεν κήρυξαν την ανεξαρτησία τους, αλλά την εξάρτησή τους από το ΝΑΤΟ.

b. Στην πορεία της ιστορίας τους πήγαιναν πάντα με το μέρος του ισχυρότερου, προκειμένου να αποκτήσουν τον έλεγχο της περιοχής: πρώτα με την Οθωμανική Αυτοκρατορία, ύστερα με τη Αυστροουγγαρία, κατόπιν με τη μουσολινική Ιταλία και τέλος με το Τρίτο Ράιχ.

c. Σίγουρα, σήμερα τους έρχεται πιο εύκολο και λιγότερο ταπεινωτικό να γίνουν μια ευρωαμερικανική αποικία. d. Οι ταπεινωμένοι είναι οι Ευρωπαίοι.

e. «Η Αμερική εξευτέλισε την Ευρωπαϊκή Ένωση και την υποχρέωσε να βάλει κατά μέρος τις βασικές αρχές της», λέει ο Σέρβος πρωθυπουργός Βόισλαβ Κοστούνιτσα. «ΤΑ ΝΕΑ», 26/2/2008 3. Ποια ή ποιες από τις παρακάτω επιλογές αποτελούν επιχειρήματα;

a. Για τα άτομα που βρίσκονται στα 60 τους χρόνια, το συστηματικό βάδισμα φαίνεται να ελαττώνει τον κίνδυνο να πάθουν άνοια.

b. Ύστερα από τέσσερα χρόνια, διαπιστώθηκε ότι αυτοί που βάδιζαν πιο συχνά είχαν κατά 25% μικρότερο κίνδυνο να αναπτύξουν αγγειακή άνοια από αυτούς που βάδιζαν λιγότερο.

c. Αυτό που είναι σημαντικό, είναι ότι και πάλι αποδεικνύεται ότι η γυμναστική δεν χρειάζεται να είναι βασανιστική για να οδηγήσει σε οφέλη.

d. Το βάδισμα μπορεί να βοηθήσει να αποτραπεί η άνοια, επειδή βελτιώνει τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο και μειώνει τον κίνδυνο αγγειακών ασθενειών.

e. Χρειάζεται να γίνει περισσότερη έρευνα πριν αποκλεισθεί το ενδεχόμενο η εκγύμναση να είναι και τρόπος μείωσης του κινδύνου για τη νόσο του Αλτσχάιμερ.