Ένα ξέφρενο γλέντι, με παραδοσιακή μουσική και αμέτρητα χρώματα πλημμυρίζει τους δρόμους της πόλης, στο περίφημο καστοριανό καρναβάλι, τα Ραγκουτσάρια, 6-8 Ιανουαρίου
Η προέλευσης της ονομασίας του εθίμου- από το λατινικό rogatores που σημαίνει ζητιάνοι- φανερώνει μια παλιά συνήθεια των μεταμφιεσμένων που τριγυρνούσαν από σπίτι σε σπίτι ζητώντας διάφορα δώρα για να απομακρύνουν τα κακά πνεύματα, κάτι που επιτύγχαναν με τις τρομακτικές στην όψη μάσκες που φορούσαν. Άλλωστε η ιδιαίτερη μεταμφίεση των συμμετεχόντων εξακολουθεί να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο και σήμερα, με αποτέλεσμα η πόλη να ζει το δικό της μοναδικό καρναβάλι στην καρδιά του χειμώνα.

Τα Ραγκουτσάρια είναι άρρηκτα δεμένα με τη ζωή των κατοίκων. «Ο Καστοριανός απελευθερώνεται από την καθημερινή τριβή και ζει στον κόσμο του, στιγμές που τις περιμένει με αγωνία όλο τον χρόνο. Τα Ραγκουτσάρια είναι τρόπος ζωής», σημειώνει ο παλιός Καστοριανός Δημήτρης Μαργαρίτης, ο οποίος συμμετέχει ανελλιπώς στη μοναδική αυτή γιορτή της πόλης πάνω από πέντε δεκαετίες εκ… γενετής, όπως λέει χαρακτηριστικά, αφού η μητέρα του συμμετείχε στις εκδηλώσεις μία μέρα προτού αυτός γεννηθεί!

Αυτή την αγάπη του να διασωθεί η παράδοση του τόπου τη διατηρεί τόσο ως καρναβαλιστής επί σειρά ετών, όσο και ως πρόεδρος της Επιτροπής Καστοριανού Καρναβαλιού σήμερα. «Είναι μια γιορτή που μου θυμίζει τις αξίες και τις αρχές που πήραμε από τους γονείς και τον τόπο μας. Γι΄ αυτό και προσπαθούμε να τη μεταφέρουμε αναλλοίωτη στα παιδιά μας», εξηγεί και προσθέτει: «Είναι ένα πρωτόγνωρο γλέντι που πρέπει να το ζήσεις για να καταλάβεις τη μοναδικότητά του. Η Καστοριά στο τριήμερο αυτό μπουτζιάζει, όπως λέμε οι Καστοριανοί, δηλαδή αντηχεί. Ο ήχος με τον οίνο συμπορεύονται όλο το τριήμερο. Η έκσταση είναι καθολική και συνεχίζεται μέρα – νύχτα στους δρόμους, στα καφενεία και στα κέντρα όπου κατασκηνώνουν οι θιασώτες του Διονύσου».

Νωρίς το απόγευμα της 6ης Ιανουαρίου η κεντρική οδός Μητροπόλεως πλημμυρίζει από πλήθος μεταμφιεσμένων που ξεχύνονται στους δρόμους της πόλης καθοδηγούμενοι από τους ήχους της παραδοσιακής μουσικής που παίζουν οι μπάντες. Εκτός από τις τρομακτικές μάσκες που στόχο έχουν να ξορκίσουν το κακό από την πόλη, πολλοί Καστοριανοί φορούν παραδοσιακές στολές.

Στις 7 του μήνα του Αϊ-Γιαννιού έχουν την τιμητική του τα μπουλούκια (οργανωμένες και ανοργάνωτες ομάδες) με τα χάλκινα, τις γκάιντες και τις λαϊκές ορχήστρες που ξεφαντώνουν με χορό, περγέλια (αστεϊσμούς) και τραγούδια σατιρικά. Ένα στοιχείο που διατηρήθηκε αναλλοίωτο είναι η περιπαικτική διάθεση των Καστοριανών, καθώς τα μπουλούκια επισκέπτονται φιλικά σπίτια που είναι ανοιχτά στις απρόσμενες επισκέψεις των μεταμφιεσμένων και τηρούν το έθιμο πειράζοντας τους οικοδεσπότες, οι οποίοι τους κερνούν και ακολουθούν το μπουλούκι. Οι εκδηλώσεις κορυφώνονται στις 8 του μήνα, την Πατερίτσα όπως ονομάζεται, με τη μεγάλη παρέλαση στην οδό Μητροπόλεως . Τα μπουλούκια παρελαύνουν χορεύοντας και σατιρίζοντας πρόσωπα και επίκαιρα γεγονότα με μία μοναδική εφευρετικότητα. Μαζί με τον κόσμο καταλήγουν στην πλατεία του Ντολτσού και το γλέντι συνεχίζεται όλη τη νύχτα αδιάκοπα μέχρι τα ξημερώματα της 9ης Ιανουαρίου με αποχαιρετιστήριο το λαϊκό άσμα του Παύλου Μελά και με την ευχή «και του χρόνου με υγεία».