Σχεδόν πριν από εβδομήντα χρόνια, στις 21 Ιουλίου 1949, ο Ν. Ζαχαριάδης δημοσίευε στο βουνό ένα άρθρο με τίτλο «Και φέτος ο Γράμμος θα γίνει ο τάφος τους!».

Το άρθρο εκφωνήθηκε ραδιοφωνικά για να το ακούσει όλος ο ντουνιάς.

Στις 20 Αυγούστου και αφού εν τω μεταξύ δεν θάφτηκε ο μοναρχοφασισμός στο Βίτσι, όπου επίσης του είχαν προαναγγείλει τον τάφο, ο Ζαχαριάδης και οι δικοί του δήλωναν ότι αυτή τη φορά τελείωσαν τα καλαμπούρια.

Και ότι «εδώ μπορούμε και πρέπει να θάψουμε τον μοναρχοφασισμό» διότι «ο Γράμμος θα γίνει ο τάφος του μοναρχοφασισμού».

Τη συνέχεια τη γνωρίζουμε. Λίγες μέρες αργότερα, οι επίδοξοι νεκροθάφτες ταξίδευαν για τη μαγευτική Τασκένδη. Ο μοναρχοφασισμός; Μια χαρά, ευχαριστώ!

Η Αριστερά πέρασε τα επόμενα πενήντα χρόνια να τσακώνεται με τον εαυτό της «γιατί χάσαμε». Ενδιαφέρον θέμα, αλλά οι υπόλοιποι έφτιαξαν εν τω μεταξύ μια σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα.

Το ευχάριστο με τους σημερινούς επιγόνους του Ζαχαριάδη είναι διπλό.

Πρώτον, πως αν χάσουν δεν θα χρειαστεί να μας εγκαταλείψουν για την υπερορία. Η δημοκρατία που οικοδόμησαν οι αντίπαλοί τους αποθαρρύνει τέτοιες συμπεριφορές.

Δεύτερον, ότι άρχισαν την κουβέντα του  «γιατί χάσαμε» νωρίτερα. Οχι μόνο επειδή τώρα υπάρχουν εκλογές και δημοσκοπήσεις αλλά και επειδή κατά την αριστερή λογική έχουν ηττηθεί ήδη από το 2015.

Εκτοτε διαχειρίζονται την ήττα και απλώς προσπαθούν να κρυφτούν.

Με μεταμφιέσεις. Αν δεν απατώμαι, έχουμε την πρώτη Αριστερά στον κόσμο που προβάρει ό,τι φερετζέ περνάει από το μυαλό του ανθρώπου για να κρύψει το πρόσωπό της.

«Προοδευτικοί», «σοσιαλδημοκράτες», «κεντροαριστεροί», «αντιδεξιοί», έχουν επιστρατεύσει κάθε παρελκυστικό προσδιορισμό για να μην ομολογήσουν τι είναι.

Τελευταία επινόηση του Πρωθυπουργού; Μια, λέει, «προοδευτική συμμαχία» που θα ανακόψει την άνοδο της Ακροδεξιάς στην Ευρώπη – υποθέτω πλην Καμμένου και Παπακώστα που είναι δικοί του άνθρωποι…

Η αλήθεια είναι ότι ο Πρωθυπουργός εννοεί τον Μητσοτάκη (τρεις σκασίλες έχει για την Ακροδεξιά…) αλλά δυσκολεύεται να το εκφράσει. Αλλωστε ακόμα κι αν υπάρξει ποτέ αυτή η (αφύσικη και απίθανη) «συμμαχία», το πιθανότερο είναι πως στην επόμενη Ευρωβουλή θα βγάλει λιγότερους από τους μισούς σημερινούς ευρωβουλευτές της. Τι είναι ο κάβουρας…

Από την άλλη πλευρά όμως, όταν η ίδια η Αριστερά κρύβει την Αριστερά, δεν καταλαβαίνω γιατί κόπτονται μη στάξει η ουρά του γαϊδάρου για «τις ιδέες της Αριστεράς» όσοι ανήκουν αλλού. Και εννοώ διαφόρους (λίγους ευτυχώς…) νεόκοπους στον χώρο της Κεντροαριστεράς.

Ο λόγος για το ενδιαφέρον είναι απλός. Στην Ελλάδα της Μεταπολίτευσης, η Αριστερά υπήρξε ένα δευτερεύον, αν όχι περιθωριακό πολιτικό μέγεθος, που λειτούργησε σαν ένα πελώριο και αναντίρρητο ηθικό άλλοθι.

Κάτι σαν τον Σπύρο Παπαδόπουλο στους «Απαράδεκτους» που θύμιζε συνεχώς ότι εκείνος ήταν στο Πολυτεχνείο.

Από τον «Ρήγα» και την «ανανεωτική Αριστερά» έως «το κόμμα του Μπανιά» ή το κανονικό ΚΚΕ ή τους αριστεριστές, η Αριστερά υπήρξε εφηβικός έρωτας και φοιτητική ανάμνηση πολλών αλλά οικογένεια ελαχίστων.

Οι συντριπτικά περισσότεροι αναφώνησαν εγκαίρως «ευτυχώς, κάναμε λάθος!».

Οχι από χαιρεκακία ή απογοήτευση. Αλλά επειδή συνειδητοποίησαν ότι η σύγχρονη ευρωπαϊκή και δημοκρατική Ελλάδα που οι περισσότεροι ονειρεύονταν δεν είχε καμία σχέση με τις ιδέες, την πρακτική, τις διαμάχες, τα προτάγματα ή τις μεθόδους της Αριστεράς.

Μπράβο στους αριστερούς, αλλά εμείς είμαστε άλλο μαγαζί. Και ο διαχωρισμός αυτός είναι ταυτοχρόνως βαθιά ιστορικός και βαθιά πολιτισμικός.

Ο Ν. Αλιβιζάτος θύμισε πρόσφατα ότι συνήθιζα να αποκαλώ τον ΣΥΡΙΖΑ «κόμμα του Μπανιά» (The Books Journal, Σεπτέμβριος 2018).

Εχει δίκιο. Και ξέρετε πότε σταμάτησα να τον αποκαλώ έτσι; Οταν διαπίστωσα σε κάποια ομιλία μου μια έκφραση απορίας στα μάτια ενός ακροατηρίου τριακοσίων, τετρακοσίων ατόμων. Κανείς δεν ήξερε ποιος είναι ο Μπανιάς και ακόμα λιγότερο ποιο είναι το κόμμα του!

Η όποια συζήτηση λοιπόν για την Αριστερά (τη σημερινή ή την παλαιότερη) προϋποθέτει τρεις αυτονόητες παραδοχές.

Πρώτον, ότι η Αριστερά είναι ένα «μπλοκ» – όπως χαρακτήριζε τη Γαλλική Επανάσταση ο Ζαν Ζορές. Διότι Αριστερά δεν είναι μόνο ο Λεωνίδας, ο Μπερλινγκουέρ, άντε και ο Πουλαντζάς ή ο Μάης του ’68.

Αριστερά είναι κι ο Λένιν κι ο Στάλιν κι ο Μάο κι ο Πολ Ποτ και το γκουλάγκ και οι «Ερυθρές Ταξιαρχίες»… Ολοι αυτοί ανήκουν στο «οικογενειακό άλμπουμ με τις φωτογραφίες» που έλεγε η Ροσάνα Ροσάντα.

Δεύτερον, ότι δεν νοείται συζήτηση για την Αριστερά σήμερα που δεν θα συνεκτιμά τη στρατηγική ήττα της Αριστεράς το 1989.

Οταν διαλύθηκαν όχι μόνο η Σοβιετική Ενωση και ο «υπαρκτός σοσιαλισμός» αλλά και όλα τα ισχυρά κομμουνιστικά κόμματα της Δυτικής Ευρώπης (ιταλικό, γαλλικό, ισπανικό…).

Τρίτον, και για να μην αναρωτιέστε για ποια Αριστερά μιλάω, απαντώ προκαταβολικά: για την Αριστερά που ξέρουμε στην Ελλάδα.

Και της οποίας το «οικογενειακό άλμπουμ με τις φωτογραφίες» περιλαμβάνει (μεταξύ πολλών και χωρίς αξιολόγηση του γράφοντος) τον Βελουχιώτη και τον Κουφοντίνα, τον Ηλιού και τον Μπαρτζιώτα, τον Μπελογιάννη και τον Μπανιά.

Στην Ελλάδα δεν είχαμε ποτέ σοσιαλδημοκρατία, η Κεντροαριστερά αποτελεί πρόσφατο δημιούργημα και οι «προοδευτικές συμμαχίες» είναι το τελευταίο καταφύγιο κάθε απατεώνα και κάθε Παπαδημούλη.

Ευτυχώς λοιπόν, κάναμε λάθος. Αλλά ευτυχώς δεν κάναμε και καμία ζημιά.

Καπνίσαμε λίγο παραπάνω, ήπιαμε λίγο περισσότερο, φλερτάραμε όσο μας έπαιρνε.

Απλώς κάποια στιγμή το παραμύθι τελείωσε και στραφήκαμε σε κάτι πιο ουσιαστικό: τη δημιουργία μιας σύγχρονης, ευρωπαϊκής και δημοκρατικής Ελλάδας.

Αυτή η βασική πολιτισμική γραμμή χωρίζει και όλους τους υπόλοιπους από τον σημερινό ΣΥΡΙΖΑ. Είμαστε άλλο μαγαζί!