Η English Chamber Choir είναι μια δραστήρια χορωδία 35 ατόμων από το Λονδίνο και η Moscow Youth Chamber Choir μια σπουδαία νεανική χορωδία 25 ατόμων από τη Μόσχα. Αυτή η αριθμητική καταγραφή θα ήταν ανούσια αν και τα δύο εξαιρετικά φωνητικά σύνολα δεν διεκδικούσαν την ένταξή τους στο πρόγραμμα του 17ου Φεστιβάλ Θρησκευτικής Μουσικής Πάτμου με δικά τους έξοδα. Και αυτό καταδεικνύει τη θέση καταξίωσης και αναγνώρισης που έχει πάρει η μουσική γιορτή στον φεστιβαλικό χάρτη του καλοκαιριού. Από εδώ θα πρέπει να ξεκινήσει κανείς για να κάνει έναν απολογισμό, επισημαίνει ο κ. Αλκης Μπαλτάς, καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ. «Ξέρετε, πολλές φορές ο κόσμος ακούγοντας Πάτμο και θρησκευτική μουσική νομίζει ότι πρόκειται για εκδηλώσεις που αφορούν θρησκευτικούς ύμνους. Βεβαίως το πρόγραμμα του Φεστιβάλ έχει ως πυρήνα έργα που εμπνέονται από την πίστη και το θείο, και σαφώς δεν κάνουν μπιτς πάρτι! Το εύρος όμως των δημιουργιών που παρουσιάζονται εκτείνεται από θρησκευτικούς ύμνους, γκόσπελ, σόουλ ή σπιρίτσουαλ μέχρι κλασικά έργα, έντεχνα αλλά και παραδοσιακά». Η πνευματικότητα είναι το στοιχείο που διαποτίζει αυτές τις μουσικές βραδιές, εξηγεί ο κ. Μπαλτάς, οι οποίες γίνονται σε έναν ιερό χώρο, στο Σπήλαιο της Αποκάλυψης του Ιωάννη, το οποίο ανακηρύχθηκε Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO.

Μια ξεχωριστή στιγμή του Φεστιβάλ είναι η παρουσίαση, στις 2 Σεπτεμβρίου, ενός νέου έργου που συνέθεσε ο κ. Μπαλτάς, πάνω σε αποσπάσματα του Κατά Ματθαίον Ευαγγελίου, που θα παρουσιαστεί μαζί με το έργο του Εμίλιο Καβαλιέρι (1550-1602) «Η αναπαράσταση της Ψυχής και του Σώματος». Πρόκειται άλλωστε για το πρώτο ορατόριο που έχει γραφτεί και που στην εξέλιξη του έργου παρεμβαίνουν και άλλοι ήρωες, όπως π.χ. ο Χρόνος, ο Φύλακας Αγγελος, ενώ ακούγονται φωνές των καταδικασμένων στην Κόλαση και των ευτυχισμένων στον Παράδεισο. Ολα τα φωνητικά μέρη ερμηνεύονται από τα μέλη της δεκαμελούς χορωδίας. Το έργο θα διαβαστεί στα ελληνικά και αγγλικά (κείμενο: Αγκοστίνο Μάνι, μετάφραση: Βίκυ Στυλιανού).

Η ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΣΥΝΥΠΑΡΞΗΣ. Για τη συνθέτρια Σοφία Αβραμίδου το Φεστιβάλ υπενθυμίζει τη μία και πρωταρχική λειτουργία της τέχνης: τη συνύπαρξη και την επικοινωνία. Η καλλιτέχνις, η οποία ζει μόνιμα στο Παρίσι όπου σπουδάζει ηλεκτρονική μουσική, θα παρουσιάσει (μαζί με τον Κοσμά Παπαδόπουλο – κλαρινέτο και ακορντεόν, τον Αντρέα Ζιάκα – κιθάρα και τον Σάκη Κοντονικόλα – πιάνο) θρησκευτικά τραγούδια και μουσική νεότερων εποχών. Ποια είναι η απόσταση ενός κοσμικού και ενός θρησκευτικού τραγουδιού; «Θα ήταν προτιμότερο να τονίσουμε το κοινό πεδίο από το οποίο, ιδανικά, θα πρέπει να πηγάζουν και τα δύο. Το δικό μας πρόγραμμα έχει σπιρίτσουαλς αλλά και πολλά σύγχρονα τραγούδια ελλήνων και ξένων συνθετών, που έχουν θρησκευτικό περιεχόμενο. Ο πυρήνας τους είναι η αιώνια και διαρκής αναζήτηση, η ανάγκη να μιλήσουν για ελπίδα και αισιοδοξία. Κάτι καλύτερο οραματίζονται και θέλουν για αυτόν τον κόσμο. Αυτός κατά την άποψή μου είναι ο βασικός ρόλος της τέχνης».

Ενα από τα κομμάτια για παράδειγμα που πυκνώνει αυτή την εξύψωση και την αφήγηση του υπερβατικού είναι για τη Σοφία Αβραμίδου το τραγούδι του Μίκη Θεοδωράκη «Την πόρτα ανοίγω το βράδυ», σε στίχους του Τάσου Λειβαδίτη («Την πόρτα ανοίγω το βράδυ / τη λάμπα κρατώ ψηλά / να δούνε της γης οι θλιμμένοι / να ‘ρθούνε, να βρουν συντροφιά»). «Η υψηλή τέχνη, είτε έχει την υπογραφή του Μπαχ, είτε τις φωνές των μαύρων στις φυτείες που ψιθύριζαν τις προσευχές τους, είτε των απλών ανθρώπων που δημιουργούσαν ένα παραδοσιακό τραγούδι, φωτίζει την ανάγκη για αλληλεγγύη και ανθρωπιά, για τη δημιουργία ομάδας και μοιράσματος. Και προς τα εκεί νομίζω ότι θα πρέπει να κοιτάζουμε ξανά».

Στο πλαίσιο, τέλος, του Φεστιβάλ Θρησκευτικής Μουσικής θα παρουσιαστεί η εκπαιδευτική συναυλία με θέμα τον μύθο του Αισώπου «Ο λαγός και η χελώνα», σε μουσική διεύθυνση του Αλκη Μπαλτά και αφήγηση της Αννας-Μόσχα Καμπόσου. Θα υπάρχει προβολή εικόνων και βίντεο σχετικών με τον μύθο για τον αγώνα δρόμου μεταξύ του λαγού και της χελώνας.