Σε ένα πόρισμα-κόλαφο για την απόλυτη παράλυση του κρατικού μηχανισμού που οδήγησε στην τραγωδία της Ανατολικής Αττικής καταλήγει στην τεχνική έκθεση που συνέταξε ο ειδικός ερευνητής-νομικός πραγματογνώμονας Ανδριανός Γκουρπάτσης, πρώην υπαρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος, για τη διερεύνηση των αιτιών και των συνθηκών της φονικής πυρκαγιάς της 23ης Ιουλίου.

Στις 78 σελίδες της έκθεσης που συντάχθηκε κατόπιν εντολής του δικηγόρου Αντώνη Φούσσα, ο οποίος εκπροσωπεί πολλά από τα θύματα της καταστροφής, καταγράφεται, όπως αποκάλυψαν προχθές «ΤΑ ΝΕΑ», μια σειρά παραλείψεων και λαθών.

Στο τελικό συμπέρασμα της έκθεσης για το χρονικό της καταστροφής ο εμπειρογνώμων αναφέρει χαρακτηριστικά: «Μια σειρά από σοβαρά εγκληματικά λάθη, ενέργειες, παραλείψεις, ολιγωρίες, πλημμέλειες, αρρυθμίες και δυσλειτουργίες των αρμοδίων θεσμικά και νομοθετικά οργάνων, υπηρεσιών, αρχών και φορέων του ισχύοντος σήμερα μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας της χώρας, σε συνδυασμό και με τις όποιες στρεβλώσεις εντοπίστηκαν, είχαν σαν αποτέλεσμα από κοινού και συνδυαστικά να επηρεάσουν σε σημαντικό βαθμό και επίπεδο την επιχειρησιακή ικανότητα και αποτελεσματικότητα γενικά του μηχανισμού».

Ειδικότερα, σύμφωνα με το πόρισμα τα σοβαρά λάθη εντοπίζονται κυρίως στη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, στο Πυροσβεστικό Σώμα, στην Αστυνομία και στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Περιφέρεια και Δήμους).

Οι ελλείψεις φάνηκαν από το στάδιο της πρόληψης. Τη μοιραία ημέρα δεν υπήρξε εναέρια επιτήρηση στην Αττική, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στον επιχειρησιακό σχεδιασμό, καθώς η κατηγορία κινδύνου ήταν στο τέσσερα. Σύμφωνα με το πόρισμα οι ευθύνες καταμερίζονται:

– Πολιτική Προστασία. Υποτιμήθηκε γενικά από τον μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας αλλά και ειδικότερα από τον δασοπυροσβεστικό μηχανισμό η σοβαρότητα, κρισιμότητα και επικινδυνότητα της κατάστασης εξαιτίας της πυρκαγιάς στο Νταού Πεντέλης. Δεν εκτιμήθηκε και αξιολογήθηκε ορθά η απειλή και για τον λόγο αυτόν δεν υπήρξαν άμεσα αντανακλαστικά των αρμόδιων επιχειρησιακά δυνάμεων πολιτικής προστασίας. Δεν εφαρμόστηκε ή τουλάχιστον δεν εφαρμόστηκε έγκαιρα ή έστω στην καλύτερη περίπτωση υπήρξε δυσλειτουργία στη διαδικασία εφαρμογής του προληπτικού μέτρου, της οργανωμένης απομάκρυνσης κατοίκων.

– Πυροσβεστική Υπηρεσία. Υπήρξε καθυστέρηση στην κινητοποίηση πυροσβεστικών δυνάμεων. Ο εμπειρογνώμων διαπιστώνει «κενό» με αποτέλεσμα να χαθεί πολύτιμος για την προσβολή της πυρκαγιάς στην έναρξή της. Καθυστέρηση υπήρξε και στην επέμβαση επαρκών εναέριων μέσων. Διατέθηκε αρχικά μόνο ένα ελικόπτερο. Στο ενδιάμεσο δόθηκε εντολή και για άλλα εναέρια μέσα, αλλά δεν μπόρεσαν να επιχειρήσουν καθώς λόγω κυματισμού δεν μπορούσαν να εφοδιασθούν με νερό. Τελικά το δεύτερο πτητικό μέσο που επιχείρησε, απογειώθηκε στις 18.45, όταν δηλαδή ήταν σε πλήρη εξέλιξη η καταστροφή.

– Ελληνική Αστυνομία. Λάθη και παραλείψεις στα τροχονομικής και αστυνομικής φύσης μέτρα με αποτέλεσμα να υπάρξει κυκλοφοριακή συμφόρηση λόγω του πανικού και συγκέντρωση μεγάλου αριθμού πληθυσμού σε περιοχή την οποία δεν γνώριζαν. Και στην περίπτωση αυτή θα έπρεπε να υπάρχει συντονισμός από ελικόπτερο της Αστυνομίας ώστε να υπάρχει εικόνα για την κατάσταση του οδικού δικτύου της περιοχής. Εσφαλμένα τα οχήματα εκτρέπονταν στον παραλιακό δρόμο προς το Μάτι με αποτέλεσμα τον εγκλωβισμό μεγάλου αριθμού οδηγών.

– Περιφέρεια και Δήμοι. Θα έπρεπε να συγκληθεί άμεσα σε ανώτατο επίπεδο, λόγω αρμοδιότητας, το Κεντρικό Συντονιστικό Οργανο Πολιτικής Προστασίας (ΚΣΟΠΠ) ή έστω σε επίπεδο περιφέρειας το ΣΟΠΠ, ήδη και για τη φωτιά στην Κινέτα. Η σύγκληση και λειτουργία του ΣΟΠΠ από την περιφερειάρχη Αττικής προβλέπεται να γίνεται ενώ εξελίσσεται το φαινόμενο και όχι μετά την καταστροφή. Επίσης δεν εφαρμόστηκαν τα προβλεπόμενα από το Μνημόνιο Ενεργειών για την οργανωμένη απομάκρυνση των κατοίκων. Αντίστοιχη ευθύνη έχουν και οι Δήμοι.