Από την ώρα που έγιναν όσα έγιναν στο ντέρμπι Παναθηναϊκός – Ολυμπιακός για να ακολουθήσουν τα ιπτάμενα ποτήρια και οι μπουνιές των μπράβων στο διοικητικό συμβούλιο της Σούπερ Λίγκας και έπειτα τα «ήξεις αφήξεις» του υφυπουργού Αθλητισμού Σταύρου Κοντονή για την άμεση αντιμετώπιση της βίας στα γήπεδα, τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης κατακλύστηκαν από τους ύμνους για τη σκληρή στάση της Μάργκαρετ Θάτσερ που τάχα μου πριν από 30 χρόνια αντιμετώπισε με σιδηρά πειθαρχία τους χούλιγκαν και τα επεισόδια στο ποδόσφαιρο.

Οντως η Θάτσερ πήρε μια σκληρή και άμεση απόφαση τον Μάιο του 1985, λίγα μόλις 24ωρα μετά την τραγωδία στο Χέιζελ των Βρυξελλών στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών όταν οι οπαδοί της Λίβερπουλ εφόρμησαν προς τους αντιπάλους της Γιουβέντους με συνέπεια ένας τοίχος να καταρρεύσει και να σκοτωθούν 39 άνθρωποι.

Ο μοιραίος αγώνας έγινε στις 29 Μαΐου. Στις 31 Μαΐου η Θάτσερ απαίτησε από την αγγλική ποδοσφαιρική ομοσπονδία (FA) να αποσύρει τις αγγλικές ομάδες από τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις. Στις 2 Ιουνίου η UEFA απέκλεισε επ’ αόριστον τους αγγλικούς συλλόγους από τις διοργανώσεις της και τελικά το «εμπάργκο» κράτησε πέντε χρόνια – και έξι για τη Λίβερπουλ.

Η Θάτσερ σταμάτησε με αυτόν τον τρόπο την «εξαγωγή αλητείας», για να δανειστούμε και τον όρο που εισήγαγε ο Γιώργος Βασιλακόπουλος για να περιγράψει τα… ανδραγαθήματα των ελλήνων χούλιγκαν στα μπασκετικά Φάιναλ Φορ της δεκαετίας του 1990.

Δεν σταμάτησε όμως με κανέναν τρόπο τη βία. Τέσσερα χρόνια μετά το Χέιζελ και τις αποφάσεις της Θάτσερ, η Αγγλία θρήνησε 96 νεκρούς στην τραγωδία του Χίλσμπορο, μια καταστροφή που σόκαρε ολόκληρο τον κόσμο, με θύματα ακόμα και μαθητές γυμνασίου που είχαν κάνει κοπάνα για να δουν τον ημιτελικό του Κυπέλλου Αγγλίας, Λίβερπουλ – Νότιγχαμ Φόρεστ και οι γονείς τους τούς περίμεναν μάταια να επιστρέψουν από το σχολείο ενώ αυτοί ήταν ήδη νεκροί.

Τα θύματα δεν ήταν χούλιγκαν. Ούτε χούλιγκαν ήταν οι φυσικοί αυτουργοί αυτού του φρικτού συμβάντος. Ομως ο χουλιγκανισμός και η αντιμετώπισή του με γενικά αστυνομικά μέτρα και σιδηρά πειθαρχία, ήταν οι αιτίες της τραγωδίας: Απελπιστικά υπεράριθμοι οπαδοί στριμώχτηκαν στις εξέδρες ορθίων που όπως σε κάθε γήπεδο υπήρχαν και στο Χίλσμπορο για τους φανατικούς και συνεθλίβησαν στα κάγκελα που ήταν καλά κλειδωμένα για να εμποδίζουν ακριβώς αυτούς τους φανατικούς να μπουν στο γήπεδο. 96 νεκροί, 766 τραυματίες για να μην μπαίνουν οι χούλιγκαν στον αγωνιστικό χώρο, τέσσερα ολόκληρα χρόνια μετά την σκληρή απόφαση της Θάτσερ που υποτίθεται έβαλε τέρμα στη βία των γηπέδων…

Η πραγματικότητα είναι ότι το τέλος του χουλιγκανισμού στην Αγγλία ήρθε όταν η χώρα – χρόνια μετά την αποχώρηση της Σιδηράς Κυρίας από την εξουσία – άρχισε να αντιμετωπίζει τις αιτίες που τον δημιουργούν.

Πρώτα, το 1990, όταν η Μάγκι άδειαζε το Νο 10 της Ντάουνινγκ Στριτ, ήρθε η κομβική έκθεση του Λόρδου Τέιλορ. Για πρώτη φορά σε αυτό το πόρισμα συνδεόταν η συμπεριφορά των οπαδών με το περιβάλλον στο οποίο βρίσκονταν: Γήπεδα που ήταν φτιαγμένα για να υποδεχτούν χούλιγκαν οδηγούσαν σε συμπεριφορές χουλιγκανισμού – ήταν μια αντιστροφή του σκεπτικού που ξεκλείδωσε το πρόβλημα.

Τα στάδια ανακαινίστηκαν χάρη και στην πρώτη μεγάλη συμφωνία για τηλεοπτικά δικαιώματα – με το BSkyB να απαιτεί μάλιστα τα ποσά που δίνει στους συλλόγους να χρηματοδοτήσουν την ανακατασκευή των γηπέδων ώστε το τηλεοπτικό θέαμα να είναι καλύτερο.

Ενα στάδιο-κόσμημα λειτουργούσε αποτρεπτικά σε φαινόμενα χουλιγκανισμού. Από εκεί που ο χούλιγκαν ήταν απολύτως ταιριαστός με το περιβάλλον, τώρα η δράση του και η συμπεριφορά του ήταν εξωφρενικά παράταιρη.

Οι ιδιοκτήτες των ομάδων έγιναν υπεύθυνοι για την τήρηση της τάξης και κατάλαβαν ότι το (οικονομικό) όφελος ήταν στον θεατή που ξοδεύει και όχι στον θεατή που φωνάζει και τα σπάει. Οι σύλλογοι συνειδητοποίησαν ότι ο χουλιγκανισμός βλάπτει το προϊόν και πήραν ασφαλείς αποστάσεις από τους οργανωμένους οπαδούς.

Κατ’ αντιστοιχία οι αριθμοί των χούλιγκαν άρχισαν να μειώνονται όσο η Βρετανία άρχισε να βαδίζει στον δρόμο της οικονομικής ανάπτυξης, όσο η ανεργία συρρικνωνόταν και ο κοινωνικός αποκλεισμός δεν ήταν πια κυρίαρχος σε βιομηχανικές πόλεις όπως το Λιντς, το Λίβερπουλ ή το Κόβεντρι.

Πουθενά δεν υπάρχει το θετικό αποτύπωμα της Θάτσερ σε όλο αυτό – τουναντίον ήταν ο άκρατος θατσερισμός που έδρασε εκθετικά στην έκρηξη του αγγλικού χουλιγκανισμού κατά τη δεκαετία του 1980.

Τελευταία Νέα