Ο συμβιβασμός για το Μεταναστευτικό – Προσφυγικό στον οποίο κατέληξαν οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ) στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου είναι ένας κακός συμβιβασμός. Δεν συνιστά κοινή πολιτική ούτε βεβαίως επιλύει το μεταναστευτικό – προσφυγικό πρόβλημα. Απλώς διευκολύνει πολιτικά κάποιες κυβερνήσεις όπως Γερμανίας, Ιταλίας. Οι χώρες που βγαίνουν νικήτριες από τον συμβιβασμό αυτό είναι βεβαίως οι (πρώην) ανατολικοευρωπαϊκές χώρες και κυρίως οι τέσσερις χώρες Visegrad (Πολωνία, Ουγγαρία, Τσεχία, Σλοβακία). Οι χώρες αυτές είχαν ως γνωστόν αντιταχθεί σε κάθε έννοια κοινής πολιτικής ή μέτρων νομικά δεσμευτικών (όπως είναι κατά κανόνα οι κοινές πολιτικές) στον τομέα του Μεταναστευτικού – Προσφυγικού (υποχρεωτικές ποσοστώσεις, κ.λπ.). Ηθελαν πάντοτε εθελοντικά μέτρα σε μια λογική ότι ο καθένας είναι ελεύθερος να εφαρμόζει ό,τι θεωρεί σκόπιμο και κάποιοι να μην εφαρμόζουν απολύτως τίποτα, όπως Πολωνία, Ουγγαρία. Η λογική αυτή έγινε δεκτή σε μεγάλο βαθμό από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Ετσι οι εισερχόμενοι στον χώρο της Ενωσης θα κατανέμονται σε «κέντρα ελέγχου» (control centers) για τη διεκπεραίωση των αιτήσεων ασύλου, τα οποία όμως θα δημιουργηθούν σε εθελοντική βάση απ’ όσες χώρες θέλουν. Με τη λογική αυτή ο στόχος για υποχρεωτική κατανομή (allocation) προσφύγων ανάμεσα σ’ όλες τις χώρες – μέλη ουσιαστικά ακυρώνεται. Και το ερώτημα είναι ποιες χώρες – μέλη θα δεχθούν οικειοθελώς να δημιουργήσουν κέντρα ελέγχου;

Το δεύτερο αμφίβολης νομιμότητας αλλά και χρησιμότητας μέτρο που υιοθέτησε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συνίσταται στην υιοθέτηση της ιδέας για «περιφερειακές πλατφόρμες» (regional disembarkation platforms). Για κέντρα (ή στρατόπεδα) προσφύγων – μεταναστών δηλαδή εκτός Ευρωπαϊκής Ενωσης, σε χώρες όπως Τυνησία, Μαρόκο, Αλγερία, Λιβύη, όπου εκεί θα γίνεται το «ξεκαθάρισμα» μεταναστών και προσφύγων. Οι τελευταίοι θα μεταφέρονται στην ΕΕ, οι δε μετανάστες θα επιστρέφουν πίσω στις χώρες προέλευσης. Η εκτίμηση είναι ότι η ρύθμιση παραβιάζει τη Σύμβαση για τους πρόσφυγες και τελικά δεν θα δουλέψει, πολύ περισσότερο που οι χώρες οι οποίες έχουν κατ’ αρχήν επιλεγεί για τις «πλατφόρμες» δεν συμφωνούν στη δημιουργία τους.

Ο συμβιβασμός του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου υιοθετεί επίσης την ιδέα για τη σύναψη διμερών συμφωνιών για τον περιορισμό των «δευτερογενών μετακινήσεων» (μετακίνηση αιτούντων άσυλο από μια χώρα – μέλος σε άλλη). Πρόκειται για μια ιδέα που προέρχεται από την καγκελάριο Μέρκελ και αποβλέπει στην επίλυση του πολιτικού προβλήματος που αντιμετωπίζει. Ο Πρωθυπουργός δήλωσε πρόθυμος να υπογράψει μια τέτοια συμφωνία για «επιστροφές» στην Ελλάδα ως χώρας πρώτης εισόδου. Μολονότι οι «επιστροφές» αυτές προβλέπονται από τον κανονισμό του Δουβλίνου και μολονότι η Ελλάδα θα έπρεπε να δείξει αλληλεγγύη προς τη Γερμανία («η αλληλεγγύη δεν είναι μονόδρομος»), η χώρα μας δεν θα πρέπει να υπογράψει τέτοια συμφωνία. Θα είναι πολλαπλώς άστοχη ενέργεια. Μια χώρα όπως η Ελλάδα που επιδιώκει την κατάργηση του «συστήματος του Δουβλίνου» δεν μπορεί να το νομιμοποιεί με διμερείς συμφωνίες.

Με τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου η Ευρώπη δεν έκανε ένα βήμα μπροστά στο θέμα της κοινής μεταναστευτικής πολιτικής. Εκανε μάλλον δύο βήματα πίσω. Και γι’ αυτό δεν ευθύνονται οι θεσμοί όπως η Επιτροπή. Ευθύνονται οι χώρες – μέλη. Αλλά αυτό συνήθως συμβαίνει όταν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφασίζει 5 η ώρα το πρωί…

Τελευταία Νέα