Αν γκουγκλάρετε τη λέξη «Εσθονία», οι ελληνικοί σύνδεσμοι θα σας παραπέμψουν στο περσινό καλοκαίρι και στις εκδηλώσεις μνήμης που έγιναν στο Ταλίν –στα πλαίσια της ευρωπαϊκής προεδρίας –για τα θύματα του κομμουνισμού και του ναζισμού. Κάτι που, αν θυμάστε, είχε ζεστάνει τα εμφυλιοπολεμικά «κουμπούρια» που, στα καθ’ ημάς, εξακολουθούν να αχνίζουν μετά από εβδομήντα χρόνια. Ωστόσο, στα σχετικά με την Εσθονία διεθνή λινκ, κυριαρχούν πιο ουσιώδη θέματα. Που αφορούν στις σύγχρονες εκφάνσεις της δημοκρατίας. Οπως, για παράδειγμα, ότι είναι η πρώτη, και μέχρι τώρα η μόνη, χώρα στην Ευρώπη όπου, εδώ και ήδη δεκατρία χρόνια, οι πολίτες μπορούν, απ’ όπου κι αν βρίσκονται, να ψηφίζουν ηλεκτρονικά στις εθνικές εκλογές τους. Διαβάζοντας τη συνέντευξη του Ιβάρ Τάλο στη συνάδελφο Εύη Σαλτού δεν μπορείς παρά να κάνεις σύγκριση με την κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα. Ακόμη και η πληρωμή των χώρων στάθμευσης μέσω κινητού τηλεφώνου που, με πρωτοβουλία του Δήμου Αθηναίων, εφαρμόζεται εδώ και τρεις μέρες στην πρωτεύουσα και μας ξάφνιασε ευχάριστα, στην Εσθονία ισχύει από το 2000. Κατά τα άλλα, η ταλαιπωρία των πολιτών στις δημόσιες υπηρεσίας (εάν διασώζεται κάτι, αυτό συμβαίνει χάριν στην ευσυνειδησία κάποιων, λίγων, υπαλλήλων), το μπαλάκι που πετιέται από υπηρεσία σε υπηρεσία για μια απλή υπόθεση, τα δεκάδες έγγραφα και υπογραφές που απαιτούνται για διαδικασίες ρουτίνας, η σπατάλη χρόνου και υλικών συνθέτουν ένα σκηνικό που ελάχιστα έχει μετακινηθεί προς το μέλλον τις τελευταίες δεκαετίες. Παρόλο που, μέσα σε αυτά τα χρόνια, έχει συντελεστεί μια τεράστια διεθνής ηλεκτρονική επανάσταση η οποία έχει αλλάξει την καθημερινότητα μας σε πολλούς τομείς (βλέπε, για παράδειγμα, e-banking) εκτός από αυτούς –πλην ολίγων –που εμπλέκεται το κράτος.

Ομως η εύκολη πρόσβαση του πολίτη στις δημόσιες υπηρεσίες και διαδικασίες είναι πλέον ένα στοιχείο της σύγχρονης δημοκρατίας. Βασικότατο αφού κάνει το κράτος πιο «φιλικό». Εξάλλου η γραφειοκρατία και οι ουρές ήταν πάντα παραφερνάλια των ολοκληρωτικών καθεστώτων.