Αναζήτηση
Την Κυριακή στην περιοχή των Πρεσπών προβλέπεται συννεφιασμένος καιρός. Μετά το μεσημέρι μπορεί να ξεσπάσει και μπόρα. Για το τελετουργικό των υπογραφών, εν ολίγοις για τη γέννηση της Βόρειας Μακεδονίας, οι διοργανωτές έχουν προβλέψει να στηθούν και οι αδιάβροχες τέντες. Οπως έχουν προνοήσει και για την αποφυγή τυχόν παρατράγουδων από διαδηλωτές που θα σπεύσουν στις διασυνοριακές λίμνες. Οι υπογραφές από Κοτζιά και Ντιμιτρόφ, υπό το βλέμμα και τις ευλογίες του Αλέξη Τσίπρα και του Ζόραν Ζάεφ, θα πέσουν στην παραλίμνια εγκατάσταση που βρίσκεται στη σκοπιανή πλευρά. Για τον παρόντα διαμεσολαβητή του ΟΗΕ σε αυτή τη μακροχρόνια διαπραγμάτευση, ωστόσο, ο καιρός και οι διαμαρτυρίες δεν θα έχουν καμία σημασία. Ο Μάθιου Νίμιτς θα ταξιδέψει στις Πρέσπες ως διαιτητής που κέρδισε τον αγώνα. Από μια οπτική, ανάμεσα στους δύο πρωθυπουργούς ο Νίμιτς θα είναι ο τρίτος πρωταγωνιστής στο σόου των Πρεσπών –το οποίο προετοιμάζεται και με τηλεοπτικούς όρους. Θα δέχεται συγχαρητήρια, αλλά και ευχές σωρηδόν, αφού θεωρεί τη μέρα σημαδιακή: Ο διαμεσολαβητής από το Μπρούκλιν θα γιορτάζει στο εξής τα γενέθλιά του μαζί με τη Βόρεια Μακεδονία. Στις 17 Ιουνίου εκείνος θα κλείνει τα 79 του χρόνια και η FYROM, όπως αναγνωρίζεται σήμερα από τον ΟΗΕ, θα αναγεννάται ως North Macedonia.
Δεν ήταν μια εύκολη υπόθεση. Για τον Νίμιτς αποτελεί έργο ζωής, αφού κράτησε 24 χρόνια και τα περισσότερα από αυτά κύλησαν με τη βεβαιότητα ότι έχει εμπλακεί σε μια αδιέξοδη ιστορία. Ο διεθνής αντίκτυπος από τη συμφωνία εξηγείται από γεωπολιτικής σκοπιάς, που με τη σειρά της εξηγεί το έντονο ενδιαφέρον και την πίεση για λύση από Ουάσιγκτον, Βρυξέλλες και Βερολίνο, αλλά και από την ανάγκη του ΟΗΕ να παρουσιάσει –επιτέλους –μια επιτυχία που θα αναδεικνύει τον ρόλο του. Το Παλαιστινιακό, το Κυπριακό και μια σειρά από τοπικές διενέξεις, όπως και τα αδιέξοδα στο Συμβούλιο Ασφαλείας, είχαν καταλήξει σε διαμεσολαβητικά ναυάγια που περιόριζαν την εμβέλεια του Οργανισμού. Ο μεγάλος συμβιβασμός ανάμεσα στην Αθήνα και τα Σκόπια συμφέρει πολλούς.
Ο υπομονετικός Νίμιτς αντιμετώπισε το Σκοπιανό περισσότερο ως νομικός και λιγότερο ως διπλωμάτης. Εκκινώντας στα χρόνια του ’60 από την προεδρία της «Harvard Law Review», της εφημερίδας των φοιτητών που αναδεικνύει τα νομικά ζητήματα που απασχολούν το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ, γνώριζε καλά ότι με συναισθηματισμούς λύση δεν πρόκειται να υπάρξει. Από το 1994 που ανέλαβε τον ρόλο του διαμεσολαβητή έχει συζητήσει διεξοδικά με όλους του πρωθυπουργούς και τους ΥΠΕΞ σε Αθήνα και Σκόπια. Γνώριζε τις κόκκινες γραμμές κάθε πλευράς και το περιθώριο υποχωρήσεων πριν βρεθεί μαζί τους στα ίδιο τραπέζι. Οπως δεν είχε αμφιβολία ότι τα πέντε ονόματα που εμφάνισε στην τελευταία πρότασή του αποτελούσαν έναν οδηγό, αλλά δεν έκρυβαν το κλειδί της συμφωνίας. Το παιχνίδι ήταν πολιτικό και περνούσε για την Αθήνα από το erga omnes και τις αλλαγές στο σκοπιανό Σύνταγμα και για τα Σκόπια από την αναγνώριση της «μακεδονικής εθνότητας και γλώσσας». Ο Τσίπρας και ο Ζάεφ κάτι έπρεπε να πουλήσουν στους δικούς τους.
Το πολιτικό σκηνικό που θα διαμορφωθεί στις δύο χώρες την επομένη των Πρεσπών δεν αφήνει αδιάφορο τον Νίμιτς. Αν δεν υπάρξουν ανατροπές και όλα τρέξουν όπως σχεδιάζονται, οι υπογραφές της Κυριακής μπορεί να βάλουν τον διαμεσολαβητή και στη λίστα του επόμενου Νομπέλ. Ο Νίμιτς γνωρίζει ότι ο Ζάεφ θα στήσει το φθινόπωρο και εθνικές κάλπες μαζί με το δημοψήφισμα προκειμένου να αυξήσει τις πιθανότητες για την απαιτούμενη πλειοψηφία των 2/3 στη δική του Βουλή. Το ερώτημα και για τον Νίμιτς, ωστόσο, είναι εάν οι υπογραφές στις λίμνες οδηγήσουν, σχεδόν αναγκαστικά, σε φθινοπωρινές κάλπες και νοτίως της Βόρειας Μακεδονίας.
