Η αλήθεια είναι πως άμα είσαι 88 ετών κι έχεις περιουσία 25 δισεκατομμυρίων ευρώ –έστω κι αν τα δύο τρίτα τα έχεις διαθέσει για φιλανθρωπικούς σκοπούς -, οι κίνδυνοι είναι γενικά μικρότεροι και τα πράγματα πιο εύκολα. Και πάλι, όμως, χρειάζεται τόλμη, όπως χρειάζεται και πάθος, για να κάνεις την καταγγελία που έκανε ο Τζορτζ Σόρος στο Φεστιβάλ Οικονομίας του Τρέντο.

Ο ουγγροαμερικανός μεγιστάνας εξέφρασε την ανησυχία του για τους στενούς δεσμούς της νέας ιταλικής κυβέρνησης με τη Μόσχα. Και αναρωτήθηκε δημοσίως κατά πόσον ο νέος υπουργός Εσωτερικών Ματέο Σαλβίνι, τον οποίο χαρακτήρισε εσωτερικό εχθρό της Ευρώπης, πληρώνεται απευθείας από το Κρεμλίνο. «Η ιταλική κοινή γνώμη έχει δικαίωμα να γνωρίζει» τόνισε.

Ο αρχηγός της Λέγκας διέψευσε μετά βδελυγμίας την κατηγορία, μην παραλείποντας να προσθέσει ότι ντρέπεται που η χώρα του φιλοξένησε έναν «αδίστακτο κερδοσκόπο όπως ο σινιόρ Σόρος». Οπως γράφει όμως η Ρεπούμπλικα, ο τελευταίος αποκάλυψε στην πραγματικότητα ένα κοινό μυστικό. Το ΝΑΤΟ και η Ευρωπαϊκή Ενωση εξετάζουν ήδη το ενδεχόμενο να δημιουργήσουν έναν προστατευτικό κλοιό που θα εμποδίζει την πρόσβαση της νέας ιταλικής κυβέρνησης σε ευαίσθητες πληροφορίες της αντικατασκοπείας.

Στις σχέσεις της με τη Συρία, το Ιράν, το Ισραήλ και όλο τον αραβικό κόσμο, η Ευρώπη ακολουθούσε μέχρι τώρα μια πολιτική που τη διαφοροποιούσε τόσο από τις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και από τη Ρωσία. Και ξαφνικά βρίσκεται με μια κυβέρνηση στη Ρώμη που από τη μια πλευρά εκφράζει τον αμέριστο θαυμασμό της στον Πούτιν και από την άλλη επαινείται από τον ακροδεξιό Στιβ Μπάνον, πρώην σύμβουλο του Τραμπ. Δικαίως λοιπόν Βερολίνο και Παρίσι ανησυχούν μήπως η Ιταλία λειτουργήσει ως γέφυρα που θα συνδέει δύο εθνικισμούς, τον αμερικανικό και τον ρωσικό, αμφότερους εχθρικούς προς την ΕΕ.

Ο καιρός όμως για την έκφραση ανησυχιών έχει περάσει. Τώρα χρειάζονται μέτρα. Και μια ευφυής πολιτική. Ο Σόρος επισημαίνει ότι η Ιταλία ήταν ανοιχτή προς τους πολιτικούς πρόσφυγες, όπως και τους οικονομικούς μετανάστες, μέχρι την ημέρα που η Γαλλία και η Αυστρία έκλεισαν τα σύνορά τους. Τότε οι πρόσφυγες παγιδεύτηκαν στη χώρα. Τα ποσοστά της Λέγκας άρχισαν να ανεβαίνουν. Και άρχισαν οι συζητήσεις περί ευρωπαϊκών ποσοστώσεων. Μα δεν μπορείς να υποχρεώσεις μια χώρα να δεχθεί πρόσφυγες αν δεν θέλει. Η μόνη λύση είναι λοιπόν η ΕΕ να αποζημιώνει τις χώρες που σηκώνουν το μεγαλύτερο βάρος.

Ο Σόρος μιλάει από φιλευρωπαϊκή σκοπιά. Η μέριμνά του είναι να διασφαλιστεί η ενότητα της ηπείρου. Το κακό είναι ότι το νέο λαϊκιστικό δίδυμο της Ιταλίας δεν ζητάει χρήματα για να κρατήσει τους πρόσφυγες. Θέλει απλώς να απαλλαγεί από αυτούς. Ανάλογα προβλήματα έχει και η Ελλάδα. Πιο ρεαλιστική είναι λοιπόν η ιδέα ενός Σχεδίου Μάρσαλ για την Αφρική. Από εκεί ξεκινάει το πρόβλημα, εκεί πρέπει να λυθεί.