Η εμμονή του ΚΚΕ σε ένα κομμουνιστικό σύστημα το οποίο η Ιστορία έχει, έστω προσωρινά, καταδικάσει και ο εξευτελισμός της Αριστεράς από τον ΣΥΡΙΖΑ αποτελούν μια μοναδική ευκαιρία για την ανάπτυξη και κυριαρχία του Κινήματος Αλλαγής στον ευρύτερο χώρο της Κεντροαριστεράς.

Ομως, η ανάπτυξη του Κινήματος δεν μπορεί να βασιστεί στην απλή συνένωση κομμάτων, ομάδων και ατόμων, ακόμη κι αν έχουν κάποια ιδεολογική συγγένεια. Εχω τη γνώμη ότι η εξέλιξη της ΔΗΣΥ σε Κίνημα Αλλαγής ήταν εσφαλμένη κίνηση. Είναι πλέον φανερό ότι αντί για έναν συμπαγή πολιτικό οργανισμό που θα μπορούσε να γίνει η ΔΗΣΥ, έχουμε τώρα στο Κίνημα ένα πεδίο διεκδικήσεων που είναι πιθανό να επιφέρει την παράλυσή του.

Αλλά, ο γέγονε γέγονε. Ο μόνος τρόπος για να αποκτήσει το Κίνημα Αλλαγής σημαντική πολιτική οντότητα που να υπερβαίνει το 7%-8% που του δίνουν σήμερα οι δημοσκοπήσεις και, ταυτόχρονα, για να υποβαθμιστούν οι εσωτερικές διαφορές είναι η επεξεργασία ενός κυβερνητικού προγράμματος με συγκεκριμένες και λεπτομερείς προτάσεις. Ενα τέτοιο πρόγραμμα θα είναι, επίσης, καλός οδηγός για τον προσδιορισμό των όρων με τους οποίους το Κίνημα θα μπορούσε να διαπραγματευτεί τη συνεργασία του με άλλα κόμματα αν αυτό κριθεί σκόπιμο ή αναγκαίο.

Διάβασα τις 12+1 προτάσεις της κυρίας Γεννηματά για το πρόγραμμα του Κινήματος. Ολα είναι πολύ ωραία, αλλά τόσο γενικά και αόριστα, που δεν είναι ούτε κατανοητά από τους περισσότερους ούτε πιστευτά από εκείνους που κατανοούν το μέγεθος των προβλημάτων. Λέει, π.χ., η κυρία Γεννηματά: «Εθνική γραμμή για την έξοδο από την κρίση». Ναι, αλλά τι ακριβώς σημαίνει αυτό; «Αμεση ελάφρυνση του δημοσίου χρέους». Ωραία ιδέα, αλλά πώς; «Φορολογικό σύστημα που διασφαλίζει δίκαιη διανομή του πλούτου». Πώς θα είναι αυτό το σύστημα;

Βέβαια, σε μια ομιλία συνεδρίου δεν είναι σκόπιμο να μιλήσει κανείς για λεπτομέρειες κυβερνητικού προγράμματος. Ομως, μέχρι σήμερα ούτε το ΠΑΣΟΚ ούτε η ΔΗΣΥ ούτε το Κίνημα Αλλαγής έχουν παρουσιάσει κάποιο κυβερνητικό πρόγραμμα για να εξηγεί ή να υποδεικνύει πώς αυτή η κεντροαριστερή παράταξη μπορεί να λύσει τα μεγάλα και τα μικρά προβλήματα της χώρας. Η αδυναμία του Κινήματος να παρουσιάσει ένα, έστω στοιχειώδες, κυβερνητικό πρόγραμμα μπορεί να οφείλεται σε σκοπιμότητα, σε έλλειψη ιδεών (τόσο συνηθισμένη μεταξύ των πολιτικών) ή σε έντονες διαφωνίες των μερών που το αποτελούν. Οποιος κι αν είναι ο λόγος, χωρίς συγκεκριμένο πρόγραμμα το Κίνημα Αλλαγής είναι καταδικασμένο να παλεύει μεταξύ μιας ασήμαντης πολιτικής παρουσίας και πολιτικής εξαφάνισης.

Η αποτυχία του ΣΥΡΙΖΑ σε όλα τα μέτωπα και σε όλα τα επίπεδα είναι γνωστή και αντιληπτή από μεγάλο τμήμα του λαού. Ομως, το Κίνημα Αλλαγής δεν πρέπει να περιμένει την πτώση ή την κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ για να επανακτήσει τη λαϊκή του βάση. Οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ θα στραφούν προς διάφορες κατευθύνσεις. Το Κίνημα Αλλαγής πρέπει να αποκτήσει τη δική του ταυτότητα και φυσιογνωμία αν θέλει να γίνει πολιτικός πόλος έλξης. Αναγκαίος όρος γι’ αυτό είναι ένα λεπτομερές και συγκεκριμένο κυβερνητικό πρόγραμμα.

Υπάρχουν μερικοί που υποστηρίζουν ότι είναι γελοίο να παρουσιάζει κυβερνητικό πρόγραμμα ένα κόμμα που έρχεται τρίτο ή τέταρτο στις δημοσκοπήσεις. Η άποψη αυτή δεν είναι σωστή. Το πρόγραμμα χρειάζεται για να πείσει και να προσελκύσει τον λαό, αλλά επίσης για να έχει το Κίνημα μια συγκεκριμένη παρουσία στην πολιτική αρένα των αντιπαραθέσεων χωρίς αυτή να εξαρτάται από την ευφυΐα ή την ετοιμότητα κάθε στελέχους ή αρχηγού.

Το Κίνημα Αλλαγής χωρίς σαφές πρόγραμμα θα είναι όχημα χωρίς τροχούς.