Τα του Καίσαρος τω Καίσαρι. Ο Προκόπης Παυλόπουλος θεωρητικά θα μπορούσε, αλλά πρακτικά θα του ήταν πολύ δύσκολο, να ακολουθήσει το παράδειγμα των ιταλών ομολόγων του. Να αποδοκιμάσει δηλαδή κεντρικές πολιτικές και αντιευρωπαϊκές επιλογές της κυβέρνησης των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, όπως η αντιπαράθεση του Βαρουφάκη με τους θεσμούς ή η προκήρυξη δημοψηφίσματος το καλοκαίρι του 2015.

Πρώτον, επειδή δεν υπάρχει σχετικό προηγούμενο –ή μάλλον το προηγούμενο είναι αρνητικά χρωματισμένο. Στην Ιταλία, τόσο ο Οσκαρ Λουίτζι Σκάλφαρο όσο και ο Τζόρτζιο Ναπολιτάνο αξιοποίησαν στο παρελθόν τις αρμοδιότητες που τους παρέχει το Σύνταγμα και μπλόκαραν κάποιες αποφάσεις, ιδίως του Μπερλουσκόνι, που έκριναν βλαβερές για τη χώρα. Στην Ελλάδα, αυτό έχει γίνει μόνο από τον βασιλιά το 1965, όταν εμπόδισε τον τότε πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου να αναλάβει και τη θέση του υπουργού Αμύνης.

Ο Σέρτζιο Ματαρέλα έβαλε βέτο στον διορισμό του Πάολο Σαβόνα στο υπουργείο Οικονομικών, επικαλούμενος τις θέσεις που έχει κατά καιρούς υποστηρίξει κατά του ευρώ και της Γερμανίας. Ο έλληνας ομόλογός του το πολύ που θα μπορούσε να κάνει θα ήταν να εκφράσει τις προσωπικές του ανησυχίες για την πορεία που ακολουθούσε η χώρα το πρώτο εξάμηνο του 2015. Τυχόν εναντίωσή του στην επικυρωμένη από τη Βουλή προκήρυξη του δημοψηφίσματος θα ήταν εμπρηστική. Εχει πάντως διαμηνύσει στον Αλέξη Τσίπρα ότι δεν θα επιτρέψει την απευθείας προσφυγή στη λαϊκή ετυμηγορία για την τροποποίηση του Συντάγματος.

Ο δεύτερος, και πιο ουσιαστικός, λόγος της αδυναμίας του Προκόπη Παυλόπουλου έχει να κάνει με τα κριτήρια που υπαγόρευσαν την επιλογή του. Ο πολιτικός που απέτυχε στην αντιμετώπιση των πυρκαγιών του 2007, έμεινε απαθής κατά τον «μαύρο Δεκέμβρη» του 2008 και φόρτωσε το Δημόσιο με πάνω από 865.000 υπαλλήλους επελέγη από τον Αλέξη Τσίπρα αφενός για να προσεγγίσει το καραμανλικό στρατόπεδο και αφετέρου για να έχει στο Προεδρικό Μέγαρο έναν άνθρωπο του χεριού του. Εναν άνθρωπο που θα έκανε διάφορες πομπώδεις δηλώσεις περί νεοφιλελευθερισμού και Μινώταυρων, αλλά δεν θα τολμούσε –ακόμη κι αν το πίστευε –να παρέμβει δημοσίως ή ιδιωτικώς υπέρ της δημοκρατίας, των ανεξάρτητων Αρχών ή του κράτους δικαίου.

Ο πρόεδρος της Ιταλικής Δημοκρατίας συγκρούεται με τον λαϊκισμό επειδή πιστεύει ακράδαντα στον φιλελεύθερο προσανατολισμό της Ιταλίας και ελπίζει ότι στους λίγους μήνες που θα κερδίσει οι συμπατριώτες του θα αφυπνιστούν. Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας συνυπάρχει αρμονικά με τον λαϊκισμό επειδή είναι σαρξ εκ της σαρκός του και του οφείλει την πολιτική του επιβίωση. Ο πρώτος φλερτάρει με τον τίτλο του μοιραίου: ή θα σώσει την Ιταλία ή θα τη βυθίσει σε μεγαλύτερο σκοτάδι. Ο δεύτερος έχει ήδη κερδίσει τον τίτλο του αδιάφορου. Εκτός αν τον διαψεύσει στον χρόνο που του απομένει, οι απειλές κατά της δημοκρατίας δεν έχουν εκλείψει.