«Είναι τρελοί αυτοί οι Ιταλοί». Την παραφρασμένη ατάκα την άκουσα και τη διάβασα αρκετές φορές («ποδοσφαιρικά» όμως, δηλαδή θετικά διατυπωμένη) τις τελευταίες ώρες. Από τότε που οι πολιτικές εξελίξεις ανέδειξαν ως πρωταγωνιστή τον πρόεδρο της Ιταλικής Δημοκρατίας Σέρτζο Ματαρέλα. Σε έναν ρόλο που του επιτρέπει μεν το Σύνταγμα της χώρας του αλλά εξαγριώνει το μαύρο σύννεφο του λαϊκισμού εκ του οποίου εκπορεύεται ο φασισμός των ημερών μας. Αυτός στον οποίον αναφέρθηκε, σε πρόσφατη συνέντευξή του, ένας όχι μόνο συμπατριώτης του Ματαρέλα αλλά συντοπίτης του –Σικελός επίσης. Ο 93χρονος συγγραφέας Αντρέα Καμιλέρι που μίλησε για την εξάπλωση και τη νομιμοπόιηση του φασισμού. «Χιλιάδες πρόσφυγες φτάνουν στην Ευρώπη και η Ευρώπη έχει καθήκον να τους υποδεχτεί. Αλλά αυτό δημιούργησε μια κρίση που έχει κάνει την έννοια της πατρίδας να επανεμφανιστεί με τον χειρότερο τρόπο».

Εμμέσως για την πατρίδα, δηλαδή για τους πολίτες της χώρας, μίλησε και ο Ματαρέλα στο διάγγελμά του με το οποίο ανακοίνωσε την άρνησή του να δεχθεί για υπουργό Οικονομικών έναν άνθρωπο που έχει δηλώσει την αντίθεσή του στο ευρώ. «Θεώρησα χρέος μου να προστατεύσω τις οικονομίες των Ιταλών» διευκρίνισε. Και αυτή είναι μια σύγχρονη αντίληψη για την έννοια της πατρίδας που απομακρύνει τα εθνικιστικά φαντάσματα. Διότι αναφέρεται σε ανθρώπους και οχι σε ιδεολογήματα. Αλλωστε και στη γλώσσα μας η λέξη «βιος», δηλαδή οι οικονομίες μιας ζωής, είναι παράφραση του «βίος».

Και κάπως έτσι, vice versa, ο ένας Σικελός, ο πρόεδρος, με πήγε στον άλλον, τον συγγραφέα. Μιλώντας, στην ίδια συνέντευξη, για τον κεντρικό χαρακτήρα του, τον Μονταλμπάνο, λέει ο Καμιλέρι: «Σήμερα ήρωας είναι αυτός που καταφέρνει να εκπληρώνει το καθήκον του». Και είναι ανακουφιστικό για όλους μας να υπάρχουν τέτοιοι ήρωες σε μια χώρα που τα τελευταία χρόνια έχει αναδείξει στο πολιτικό προσκήνιο τύπους σαν τον Μπερλουσκόνι και τον Γκρίλο και που φαινόταν παγιδευμένη στα αδιέξοδα το λαϊκισμού. Ελπίς διεσώθη.

Τελευταία Νέα