Ο σεβασμός του κράτους δικαίου και η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης θα αποτελούν εφεξής κριτήρια για την ανάληψη πόρων από την Ευρωπαϊκή Ενωση, σύμφωνα με σχετική πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον προϋπολογισμό (Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο –ΠΔΠ) της ΕΕ για την επόμενη επταετή περίοδο. Αλλά δεν είναι η μόνη πρόταση που προκαλεί αντιδράσεις, ιδιαίτερα από «ένοχες» χώρες όπως η Πολωνία. Μια άλλη πρόταση προβλέπει ουσιαστικά την επανεθνικοποίηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) με περικοπή κατά 30% των δαπανών που διατίθενται σ’ αυτήν. Και κάθε φορά που τίθεται θέμα ΚΑΠ σηκώνεται θύελλα αντιδράσεων στις χώρες-μέλη με σημαντική γεωργική παραγωγή. Αλλά για μια ακόμη φορά, τόσο οι προτάσεις αυτές, όσο και η συνολική συζήτηση για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ενωσης που κυριαρχεί αυτή την περίοδο στον ευρωπαϊκό χώρο περνούν αδιάφορα, σχεδόν απαρατήρητα στην Ελλάδα. Ως εάν το θέμα να μη μας αφορά. Χθες, το άτυπο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο άνοιξε τη συζήτηση τόσο για τον προϋπολογισμό όσο και τη θεσμική φυσιογνωμία της Ενωσης ενόψει των επερχόμενων ευρωεκλογών (Μάιος 2019), θέμα για το οποίο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε επίσης δέσμη προτάσεων που προκάλεσαν πολιτικές αντιδράσεις, σχόλια, τοποθετήσεις σ’ όλες τις χώρες-μέλη εκτός Ελλάδας βεβαίως.

Για το νέο δημοσιονομικό πλαίσιο η σχετική πρόταση προβλέπει τη ριζική αναδιάταξη των προτεραιοτήτων της Ενωσης για την επόμενη επταετία, με την περικοπή των χρηματοδοτήσεων όχι μόνο της ΚΑΠ αλλά και των διαρθρωτικών ταμείων και την αφιέρωση μέρους του προϋπολογισμού στις νέες αμυντικές δραστηριότητες της Ενωσης (ορισμένοι αναφέρονται ήδη, κάπως στρεβλωτικά, σε στρατιωτικοποίηση του προϋπολογισμού) αλλά και ένα σημαντικό μέρος των πόρων να κατευθύνεται για τη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της Ενωσης (και ποια χώρα έχει το μεγαλύτερο μέρος των συνόρων της ως εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, η Ελλάδα βεβαίως, και τα προβλήματα τα οποία αντιμετωπίζει οξύνονται σχεδόν καθημερινά). Το σχέδιο δηλαδή για το νέο χρηματοδοτικό πλαίσιο της Ενωσης περιέχει προβληματικά αλλά και θετικά στοιχεία για την Ελλάδα. Μόνο που η Ελλάδα δεν φαίνεται να αντιδρά. Να αντιδρά με μια δική της γραπτή συνεισφορά με τις προτεραιότητές της και τις στοχεύσεις της, όπως έχουν κάνει οι άλλες χώρες-μέλη (και με τη θέση της ιδιαίτερα για τη σύνδεση χρηματοδοτήσεων και σεβασμού κράτους δικαίου, τώρα που το τελευταίο υποφέρει στην Ελλάδα).

Αλλά και για τη θεσμική φυσιογνωμία της Ενωσης υπάρχει ως φαίνεται πλήρης αδιαφορία. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει μια δυνητικώς ανατρεπτική θεσμική καινοτομία, τη συγχώνευση της προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (Ντόναλντ Τουσκ) με αυτή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ). Η συγχώνευση αυτή, που μπορεί να γίνει χωρίς την τροποποίηση των Συνθηκών, θα οδηγήσει στην ανάδειξη του προέδρου της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ενα σημαντικό, ουσιαστικό και συμβολικό βήμα στη διαδικασία οικοδόμησης των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης. Η Ελλάδα λογικά θα πρέπει να στηρίζει την πρόταση αυτή. Λογικά γιατί κανείς δεν ξέρει. Υπάρχουν όμως και άλλες προτάσεις στο τραπέζι εξόχως προβληματικές, όπως η μείωση του αριθμού των επιτρόπων με εγκατάλειψη της αρχής «ένας επίτροπος από κάθε κράτος-μέλος».

Μόνο που το ελληνικό πολιτικό σύστημα μάλλον αδιαφορεί…