Ο ζήλος που δείχνει ο υπουργός Εξωτερικών για την επίλυση του Μακεδονικού, παρά τα συλλαλητήρια και τις αντιδράσεις ενός μεγάλου μέρους του πολιτικού κόσμου, γεννά ένα εύλογο ερώτημα: γιατί δεν ακολούθησε τους ίδιους φρενήρεις ρυθμούς και στις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό; Γιατί δεν θέλησε να συνδέσει το όνομά του με την επίλυση και των δύο μεγάλων εθνικών θεμάτων που ταλαιπωρούν τη χώρα εδώ και δεκαετίες;

Υπάρχουν μερικές προφανείς απαντήσεις. Πρώτον, στο Κυπριακό η Ελλάδα δεν παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο. «Η Κύπρος αποφασίζει, η Ελλάδα συμπαρίσταται», κατά το γνωστό δόγμα. Μόνο που η στάση του ίδιου υπουργού Εξωτερικών ήταν τόσο αρνητική, στην πρώτη φάση των διαπραγματεύσεων τουλάχιστον, που θα έλεγε κανείς ότι το δόγμα είχε αντιστραφεί. Κι αυτό, χωρίς κανένα πλήθος σε καμιά ελληνική πόλη να διαδηλώνει εναντίον της επικείμενης προδοσίας.

Δεύτερον, η Τουρκία είναι πολύ πιο ισχυρή και επικίνδυνη από την ΠΓΔΜ. Οι σχέσεις της Ελλάδας μαζί της είναι πολύ πιο σύνθετες και οι διαφορές περισσότερες και μεγαλύτερες. Και πάλι, όμως. Εκεί μιλάμε για την επανένωση ενός νησιού, εδώ για την «ψυχή μας», για να χρησιμοποιήσουμε τη λέξη που τόσο συγκινεί, χρόνια τώρα, πολιτικούς, ιερείς, δημοσιογράφους και διαδηλωτές.

Εντονο παρασκηνιακό ρόλο για να μη λυθεί το Κυπριακό, τόσο για γεωπολιτικούς όσο και για ενεργειακούς λόγους, έπαιξε και η Ρωσία. Από τη Μόσχα είχε κάνει ο πρόεδρος της Βουλής εκείνη τη δήλωση ότι στο εθνικό δόγμα υπάρχουν «κάποια όρια». Ομως η Ρωσία δεν θέλει ούτε την επίλυση του Μακεδονικού, αφού κάτι τέτοιο θα οδηγήσει στην ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ. Εξού και η σύσταση του υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ προς την Αθήνα να μη δεχθεί συμβιβασμό.

Ενα από τα δύο λοιπόν συμβαίνει. Ή οι πιέσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης και των ΗΠΑ για λύση είναι αποτελεσματικότερες από τις πιέσεις της Ρωσίας για μη λύση ή ο Νίκος Κοτζιάς αισθάνεται πολύ ασφαλέστερος στις συνομιλίες του με τον Ντιμιτρόφ απ’ ό,τι με τον Τσαβούσογλου. Θεωρεί δηλαδή, και έχει πείσει τον Πρωθυπουργό, ότι μια επιτυχής έκβαση των συνομιλιών με τα Σκόπια ενέχει λιγότερους κινδύνους και παγίδες από μια συμφωνία με την Τουρκία. Και είναι πολιτικά πιο χρήσιμη.

Η πληθωρική προσωπικότητα του υπουργού Εξωτερικών παίζει πράγματι πολλές φορές καταλυτικό ρόλο. Οπως είχε ισχυριστεί επισήμως ότι ο ειδικός αντιπρόσωπος του ΟΗΕ για το Κυπριακό λειτουργούσε υπέρ της τουρκικής πλευράς ή είχε εγκαλέσει τον πρεσβευτή της Ισπανίας για τις δηλώσεις του για την Καταλωνία, έτσι θα μπορούσε και να έχει κόψει την καλημέρα στον Νίμιτς για τα περί ταυτότητας των Σκοπίων. Εδώ δείχνει όμως μεγαλύτερη ευελιξία και αφήνει τον Δημήτρη Καμμένο και τη Φώφη Γεννηματά να εκφράσουν την οργή τους.

Για οποιαδήποτε κυβερνητική αντίρρηση άλλωστε στους χειρισμούς του υπουργού Εξωτερικών, υπάρχει πάντα το ΠΡΑΤΤΩ: η πολιτική κίνηση του υπουργού Εξωτερικών.