Κίνδυνοι

Η μαχητική ομιλία της Οπρα Γουίνφρεϊ στην απονομή των Χρυσών Σφαιρών ξεσήκωσε τους ανά την Αμερική προοδευτικούς, που είδαν στο πρόσωπό της την ιδανική υποψήφια του Δημοκρατικού Κόμματος για τις προεδρικές εκλογές του 2020. Σύμφωνα με δύο στενούς της φίλους που επικαλείται το CNN, η 63χρονη δισεκατομμυριούχος σκέφτεται σοβαρά αυτό το ενδεχόμενο, ενώ έτοιμος να την αντιμετωπίσει δήλωσε χθες και ο Ντόναλντ Τραμπ.

Μια τέτοια υποψηφιότητα όμως θα έδειχνε ότι οι Δημοκρατικοί έχουν προσβληθεί και αυτοί από τον ιό του «τραμπισμού». Ο ηγέτης ενός μεγάλου κράτους, και πολύ περισσότερο των Ηνωμένων Πολιτειών, δεν αρκεί να μιλάει ωραία, να έχει ευαισθησίες και να καταλαβαίνει πώς δουλεύει η show business. Πρέπει να έχει γνώσεις, διοικητική εμπειρία και πολιτικό αισθητήριο. Ο θρίαμβος της Οπρα δεν έχει τόσο πολιτικό όσο φεμινιστικό χαρακτήρα. Οπως είπε και η ίδια, «ο χρόνος τους τελείωσε».

Το κίνημα #metoo, που ξεκίνησε πέρυσι από το Χόλιγουντ και απλώθηκε σε όλο τον κόσμο, αμφισβήτησε ενεργά και αποτελεσματικά την ανδρική κυριαρχία σε όλα τα επίπεδα, από τον κόσμο του θεάματος ώς την πολιτική και από τις επιχειρήσεις ώς τα μέσα ενημέρωσης. Βεβαιότητες κλονίστηκαν, είδωλα εξευτελίστηκαν, μύθοι κατέρρευσαν. Υπάρχουν όμως δύο κίνδυνοι. Ή μάλλον τρεις.

Ο ένας είναι η επιστροφή των κλισέ. «Δεν είναι όλοι οι άνδρες βιαστές», λέει η πιο ηλικιωμένη λεσβία στη νεότερη σύντροφό της στην ταινία «Party», που προβάλλεται αυτές τις ημέρες στις ελληνικές αίθουσες. «Ο βιασμός είναι έγκλημα, το επίμονο ή αδέξιο φλερτ όχι», επισημαίνει σε άρθρο της στη χθεσινή «Monde» μια ομάδα 100 γυναικών, μεταξύ των οποίων η Κατρίν Ντενέβ και η Ινγκριντ Κάβεν. «Μια γυναίκα μπορεί, την ίδια μέρα, να διευθύνει μια επιχείρηση και να απολαμβάνει τον ρόλο του σεξουαλικού αντικειμένου ενός άνδρα, χωρίς να είναι «τσούλα» ή αισχρή συνένοχος της πατριαρχίας».

Ο δεύτερος κίνδυνος είναι η καταστολή της ελευθερίας του λόγου στο όνομα της γυναικείας απελευθέρωσης. Η επιλογή της Μπέττυς Μπαζιάνα να δώσει μια πολιτική συνέντευξη υπόκειται σε κριτική, είτε αυτό αρέσει στη Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων είτε όχι. Το ίδιο θα συνέβαινε αν οποιοσδήποτε συγγενής του Πρωθυπουργού μιλούσε για φασιστικές μπότες ή ομολογούσε ότι κλαίει σε κάθε επέτειο του δημοψηφίσματος. Ακόμη κι αν ορισμένες κριτικές κινούνται στα όρια του σεξισμού, ή του πουριτανισμού, κι αυτό στο δημοκρατικό παιχνίδι είναι. Οπως είπαν οι Γαλλίδες, η ελευθερία της ενόχλησης είναι ζωτική για τη σεξουαλική ελευθερία.

«Αυτό για το οποίο είμαι βέβαιη είναι ότι το να εκφράζουμε την αλήθεια μας αποτελεί το πιο ισχυρό εργαλείο που διαθέτουμε», διακήρυξε η Οπρα Γουίνφρεϊ στην εννιάλεπτη ομιλία της. Ενα εργαλείο που πρέπει ασφαλώς να χρησιμοποιείται για την προσωπική απελευθέρωση, όχι να αποτελεί άλλοθι για το χτίσιμο μιας πολιτικής καριέρας. Αλλά αυτόν τον κίνδυνο η διάσημη παραγωγός σίγουρα τον γνωρίζει.