Η υπόθεση της ονοματοδοσίας της ΠΓΔΜ επανήλθε προς επίλυση σε ένα εντελώς διαφορετικό πλαίσιο από το 1992. Και βέβαια σε μια άλλη ελληνική κοινωνία. Στα περίφημα μακεδονόψυχα συλλαλητήρια που επένδυαν τότε πολλοί τις εσωκομματικές τους στάσεις συμμετείχαν όλοι –ακόμη και ο Συνασπισμός. Η μοναδική πολιτική δύναμη που δεν μπήκε στο παιχνίδι εκείνο ήταν το ΚΚΕ –προς τιμήν του –και βαφτίστηκε εξαίρεση Λακεδαιμονίων από διαφόρους ανανεωτές της Αριστεράς. Ο Μητσοτάκης είπε πως κανείς δεν θα θυμάται την υπόθεση σε δέκα χρόνια. Μεσολάβησαν άλλα τόσα. Φτάσαμε στη σωστή εθνικά στάση της κυβέρνησης Καραμανλή στο Βουκουρέστι και στο παραλίγο βέτο για το όνομα. Σήμερα, σε ένα πιο ώριμο ακόμη τοπίο, πολύ λίγοι είναι αυτοί στο πολιτικό σύστημα που δεν καταλαβαίνουν πως μια σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό είναι η καλύτερη και ορθότερη. Από την άλλη πλευρά άρχισαν να ξηλώνονται οι συμβολικές εξάρσεις του Γκρουέφσκι, τα αγάλματα για παράδειγμα. Το τελευταίο, ακόμη κι αν γίνεται για πολιτικούς εσωτερικούς λόγους στην ΠΓΔΜ και για να επιρριφθούν ευθύνες «φιέστας και αλυτρωτισμού» στον προηγούμενο πρωθυπουργό, είναι ένα τεράστιο βήμα και φανερώνει μυστική διπλωματία. Ακόμη και διαπραγματεύσεις σε ένα επίπεδο μεταξύ των χωρών. Σήμερα, έχουμε τη χρυσή ευκαιρία να λύσουμε το θέμα για έναν παραπάνω λόγο. Στην παραπάνω θέση για σύνθετη ονομασία συμφωνούν όλοι. Εξαιρούμε πάντα τους επαγγελματίες του εθνικισμού αλλά και τους επαγγελματίες του εθνομηδενισμού, που αλληλοσυμπληρώνονται συχνά εις βάρος των συμφερόντων της χώρας. Υπάρχει κάτι ακόμη: ο αμερικανικός παράγοντας θέλει την ΠΓΔΜ μέλος του ΝΑΤΟ ή τέλος πάντων μέσα στο 2018-2019 σε τροχιά εναρμόνισης και ένταξης σε διεθνείς οργανισμούς. Το τελευταίο βεβαία οφείλουμε να το δούμε ως έμμεση σκακιστική τοποθέτηση των Αμερικανών στα Βαλκάνια έναντι των Ρώσων –αλλά αυτό είναι άλλη υπόθεση. Το ζητούμενο σήμερα είναι πώς θα κινηθεί η ελληνική πλευρά από εδώ και πέρα (19 Ιανουαρίου ξεκινά η κούρσα των επίσημων διαπραγματεύσεων).

Το ΥΠΕΞ πάει με σωστές θέσεις. Φαίνεται πως με αυτό τάσσονται και οι πιο κοσμοπολίτικες φωνές εντός ΣΥΡΙΖΑ. Με εξαιρετική σοβαρότητα τοποθετήθηκε και το Κίνημα Αλλαγής, προφανώς συμφωνώντας με τη σύνθετη ονομασία γεωγραφικού προσδιορισμού και χωρίς να θέτει ζήτημα δεδηλωμένης της κυβέρνησης (λόγω της εθνικιστικής θέσης των ΑΝΕΛ). Η ευκαιρία για επίλυση μέσα στο 2018 είναι χρυσή. Βεβαίως και για αναστοχασμό πάνω στη στρατηγική διαμελισμού της πρώην Γιουγκοσλαβίας, πάνω στην επέμβαση του ΝΑΤΟ τη δεκαετία του ’90, πάνω στα θετικά της συνύπαρξης των λαών που δυναμίτισαν οι δυνάμεις μετά το ’89-’91.