«Κύριε πρόεδρε, αγαπητοί συνάδελφοι. Από τη λογοτεχνία, από τον κινηματογράφο, από το θέατρο, αλλά και από την ίδια τη ζωή, όλοι είμαστε εξοικειωμένοι με το δίδυμο του Καλού Αφεντικού και του Κακού Επιστάτη. Το Καλό Αφεντικό είναι πάντοτε γλυκομίλητο, ευπροσήγορο, καλοσυνάτο, νηφάλιο, καλλιεργημένο. Ο Κακός Επιστάτης είναι πάντα ο αγροίκος, ο βίαιος, ο απότομος, εκείνος που κάνει τη βρώμικη δουλειά. Oμως κατά βάθος όλοι γνωρίζουμε – και αν δεν το γνωρίζουμε, όλοι το διαισθανόμαστε – ότι ο Κακός Επιστάτης, στην πραγματικότητα, δεν εκτελεί παρά τις εντολές που παίρνει από το Καλό Αφεντικό. Τις δικές του οδηγίες εφαρμόζει και μπορεί ποτέ στα αυτιά του Καλού Αφεντικού να μη φθάνουν οι κραυγές από τα θύματα του Κακού Επιστάτη – αυτό όμως σε τίποτε δεν περιορίζει τις ευθύνες του Καλού Αφεντικού. Αγαπητοί συνάδελφοι, η Ελλάδα είναι μια μικρή χώρα. Φανταστείτε λοιπόν μια μικρή χώρα που βρίσκεται για πέμπτη ή έκτη χρονιά σε βαθιά οικονομική ύφεση, με την ανεργία να αγγίζει το 30% και ειδικά στους νέους να περνάει και το 50%, με τους κατοίκους της να έχουν υποστεί τα τελευταία χρόνια την πιο βίαιη εσωτερική οικονομική υποτίμηση που έχει συμβεί στην Ευρώπη εν καιρώ ειρήνης – και αυτή η χώρα, η φτωχή χώρα, με μια συνωμοσία γεωγραφίας και Iστορίας, να γίνεται πόλος έλξης, να θεωρείται πύλη εισόδου για ανθρώπους που βρίσκονται σε χειρότερη κατάσταση και από τους Eλληνες, για ανθρώπους φτωχούς και απελπισμένους […] Αντί να βρουν την πύλη εισόδου, βρίσκουν την ανασχετική ζώνη, μια ζώνη ανάσχεσης της ζωής τους και των ονείρων τους. Κύριε πρόεδρε, ήσασταν πριν από λίγες μέρες στην Ελλάδα, μαζί μας, και είδατε με τα ίδια σας τα μάτια πολλές ατομικές και πολλές οικογενειακές τραγωδίες. Είδατε τις συνθήκες. Δεν θα βάλω εγώ θερμόμετρο στην αθλιότητα για να πω ποιο κέντρο κράτησης ήταν μέτριο, ποιο ήταν άθλιο –όλα ήταν άθλια, σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, άλλα λιγότερο, άλλα περισσότερο. Είναι συνθήκες κράτησης που δεν τιμούν κανέναν μας και δεν μπορούν να συνεχιστούν. Δεν μπορεί η Ελλάδα να παίξει –δεν θέλει να παίξει, δεν πρέπει να παίξει –τον ρόλο του Κακού Επιστάτη…».

Ηταν τέλη Ιανουαρίου του 2013. Μιλούσα στο Στρασβούργο, στη χειμερινή συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης, υπό την προεδρία του Ζαν-Κλοντ Μινιόν, ως μέλος της Ελληνικής Κοινοβουλευτικής Αντιπροσωπείας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μετανάστευσης, Προσφύγων κι Εκτοπισθέντων Ατόμων. Αυτή η Επιτροπή, δύο βδομάδες νωρίτερα, είχε συγκροτήσει μια ad hoc ομάδα από επτά ευρωπαϊκές χώρες (Ολλανδία, Ηνωμένο Βασίλειο, Σουηδία, Ελβετία, Γερμανία, Ιταλία, Ελλάδα) για να επισκεφθεί και να καταγράψει τις συνθήκες στα κέντρα κράτησης ανά την εθνική μας επικράτεια, από το μεθοριακό χωριό Φυλάκιο του Εβρου έως την Αμυγδαλέζα της Αττικής –εκείνα τα κέντρα κράτησης που με σαδιστική επινοητικότητα είχαμε αναβαπτίσει σε Κέντρα Κλειστής Φιλοξενίας, εν αντιθέσει προφανώς με την παλαιομοδίτικη πλέον ανοιχτή. Το πόρισμα της ομάδας ήταν καταπέλτης. Οσοι μετείχαμε στη μακάβρια τουρνέ της νιώθαμε ότι κατεβαίναμε σκαλοπάτια σε κάποια δαντική κόλαση και κάθε σκαλοπάτι πιστεύαμε ότι θα είναι το πιο χαμηλό, το μη παρέκει. Σήμερα, σχεδόν πέντε χρόνια αργότερα, με καταγεγραμμένη τη ραγδαία επιδείνωση παντού, πικρά γνωρίζουμε πως, όχι μονάχα δεν αντικρίσαμε τότε τον πάτο, αλλά πιθανόν ούτε την κορυφή του πάτου, ούτε καν το σαλονάκι αναμονής πριν από την αίθουσα του μαρτυρίου.

Μπορεί έκτοτε να χειροτέρεψαν όλοι οι δείκτες, αλλά βελτιώθηκαν όλοι οι ευφημισμοί. Ο Τζορτζ Οργουελ θα ήταν περήφανος για εμάς. Μετονομάσαμε τα Κέντρα Κλειστής Φιλοξενίας σε Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης. Η διαβόητη αρένα της Μόριας στη Λέσβο, το πειραματικό εργαστήριο για ανθρώπινα ινδικά χοιρίδια, καταρρίπτει κάθε μέρα που περνάει (κάθε νύχτα που περνάει, κάθε παγερή χειμωνιάτικη νύχτα) τα δικά της ρεκόρ: περισσότεροι νεκροί από κρύο, από μαχαιρώματα, από εμπρησμούς, από απόγνωση, από εθνοτικές συγκρούσεις –Αραβες εναντίον Αφγανών, Κούρδοι εναντίον Ιρακινών, Σύροι εναντίον όλων… Παρακάτω, στη Χίο και στη Σάμο, αναρίθμητοι εξαθλιωμένοι πρόσφυγες βολοδέρνουν άπραγοι στις προκυμαίες, κατακλύζουν κάθε πεζοδρόμιο, κάθε παγκάκι, κάθε κούνια στην παιδική χαρά, σπρώχνοντας να κυλήσει έναν χρόνο που δεν θέλει να κυλήσει, συγκεντρώνοντας τα θανάσιμα βλέμματα των νησιωτών, εκείνων που θέλουν να φύγουν, τι ειρωνεία, εκείνοι που δεν θέλουν να μείνουν. Απέναντι, η Τουρκία, με εκατομμύρια πρόσφυγες στο έδαφός της, άτυπους ομήρους μιας αέναης ανθρωπιστικής κρίσης, ανοιγοκλείνει τη στρόφιγγα του trafficking αναλόγως με πόσα θέλει να προσποριστεί από την Ευρώπη, πόσο θέλει να τη φιλοτιμήσει ή πόσο θέλει να την εκβιάσει. Με πρόσχημα και ασπίδα τους πρόσφυγες συνταξιδεύουν και όσοι θέλουν να μεταδώσουν την πυρκαγιά της τρομοκρατίας στη Γηραιά Ηπειρο. Ανάμεσα η θάλασσα, μοχθηρή και ανάλγητη, σπαρμένη με χιλιάδες πτώματα, συμπεριλαμβανομένων εκατοντάδων βρεφών και νηπίων.

Δεν αρκεί να κατανέμουμε ευθύνες για κακή διαχείριση ή και διασπάθιση των κοινοτικών πόρων, να ψάχνουμε για αποδιοπομπαίους τράγους στα πρόσωπα αναλώσιμων υπουργών ή να κοκορομαχούμε ποια κυβέρνηση πρέπει να χρεωθεί με τα πιο πολλά σφάλματα, τις πιο πολλές ολιγωρίες ή τις πιο πολλές ρεμούλες. Δεν θα τη σκαπουλάρουμε από αυτόν τον εφιάλτη ούτε με την Ελλάδα της Νέας Δημοκρατίας, ούτε με την Ελλάδα του ΣΥΡΙΖΑ, ούτε με την Ελλάδα του Χαρίζω Οικόπεδα, Χαρίζω Χρέη, Σώζω Ζωές. Ο Κακός Επιστάτης είναι καταδικασμένος να αποτύχει στη mission impossible όσον καιρό το Καλό Αφεντικό τού δίνει αντιφατικές, εκ διαμέτρου αντίθετες προσταγές: να είναι μελίρρυτος ως πύλη εισόδου, να δαγκώνει ως ζώνη ανάσχεσης. Αντιλαμβάνεται άραγε το Καλό Αφεντικό πως μας ζητάει να τετραγωνίσουμε τον κύκλο; Εάν κρίνουμε από το δημοψήφισμα για το Προσφυγικό πέρυσι στην Ουγγαρία ή από τις ανάλογες δηλώσεις προ ημερών του πολωνού προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ κατά της ποσόστωσης στην κατανομή των προσφύγων ανά την ευρωπαϊκή ήπειρο, ένα μεγάλο μέρος των ευρωπαίων εταίρων μας (ιδίως από την Τσεχία, την Ουγγαρία και την Πολωνία, το αλήστου μνήμης ανατολικό μπλοκ) έχει ανοίξει τη μουσική στη διαπασών, δεν ακούει τις οιμωγές των καταραμένων και θεωρεί ότι οι ακτές της Ελλάδας και της Ιταλίας, που δέχονται πρωτίστως το ωστικό προσφυγικό κύμα, πέφτουν κάπου ανάμεσα στη Μαδαγασκάρη και τη Σουμάτρα. Ακόμη και αναθεώρηση της Συνθήκης του Σένγκεν, με εξοστρακισμό όσων χωρών δεν μπορούν να προστατεύσουν επαρκώς τα σύνορά τους, προτείνουν οι πιο άσπλαγχνοι από τους άσπλαγχνους. Μήπως να χαμηλώσουν τη μουσική; Να κοιτάξουν πάλι τον χάρτη; Πιστεύουν πραγματικά ότι η Ευρώπη θα επιζήσει εάν αρχίσουν να την τεμαχίζουν;

Τελευταία Νέα