Στις δηλώσεις που έκανε φθάνοντας στην κοινωνική σύνοδο του Γκέτεμποργκ ο έλληνας Πρωθυπουργός αναφέρθηκε στις πλημμύρες που μόλις την προηγούμενη ημέρα είχαν προκαλέσει θανάτους και σοβαρές ζημιές σε περιοχές της Αττικής. Αφού ευχαρίστησε τους ευρωπαίους εταίρους για τα αισθήματα αλληλεγγύης ο κ. Τσίπρας προσέθεσε: «Θα ζητήσω από την ΕΕ συγκεκριμένη βοήθεια αλλά γνωρίζετε ότι η γραφειοκρατία στην Ευρώπη είναι κάτι που πρέπει να λάβουμε υπόψη (χασκογελώντας σαρκαστικά) οπότε θα πρέπει να βοηθήσουμε τους συμπολίτες μας με τις δικές μας δυνάμεις και μετά πρέπει να βρούμε τρόπους να προστατεύσουμε τους ευρωπαίους πολίτες από τέτοια συμβάντα που οφείλονται στην κλιματική αλλαγή». Αφησε, με λίγα λόγια, να διαφανεί ξεκάθαρα, παρά τη δύσκολη σχέση του με τη γλώσσα του Σαίξπηρ, ότι δεν τρέφει καμιά εμπιστοσύνη στην αποτελεσματικότητα της ευρωπαϊκής συνδρομής σε περιπτώσεις καταστροφών ενώ παράλληλα απέδωσε τις καταστροφές στη Δυτική Αττική στο φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής.

Η μπαρούφα περί κλιματικής αλλαγής δεν είναι καν άξια σχολιασμού.

Αυτό που προσέλκυσε την προσοχή μου ήταν η υποτιμητική του αναφορά στους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς αντιμετώπισης κρίσεων και πολιτικής προστασίας. Πώς είναι δυνατόν ένας πρωθυπουργός που έχει ήδη πρόσφατη εμπειρία φυσικών και περιβαλλοντικών καταστροφών να μη γνωρίζει ή να προσποιείται ότι δεν γνωρίζει ότι η ΕΕ διαθέτει τον πιο αποτελεσματικό μηχανισμό πολιτικής προστασίας παγκοσμίως; Πώς είναι δυνατόν να αγνοεί ότι μόλις πριν από μερικές εβδομάδες η δική του κυβέρνηση ζήτησε, αν και με μεγάλη καθυστέρηση, και έλαβε άμεσα ευρωπαϊκή συνδρομή για την απορρύπανση του Σαρωνικού, η οποία μάλιστα απεδείχθη εξαιρετικά χρήσιμη;

Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας βρίσκεται σε ετοιμότητα 24 ώρες το 24ωρο, 365 ημέρες τον χρόνο με δυνατότητα παρέμβασης σε οποιοδήποτε μέρος του πλανήτη. Συμμετέχουν τα 28 κράτη-μέλη της ΕΕ και 6 ακόμα γειτονικές τρίτες χώρες. Οποιαδήποτε χώρα, είτε είναι μέλος της ΕΕ είτε όχι, μπορεί να ζητήσει τη συνδρομή της ΕΕ.

Είχα προσωπική εμπειρία της αξιοπιστίας και χρησιμότητας του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας όταν τον Ιανουάριο του 2009, υπηρετώντας ως πρέσβης της ΕΕ στο Σαράγεβο, η ροή φυσικού αερίου από τη Ρωσία στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και τη Σερβία σταμάτησε απότομα. Οι χώρες αυτές, σε αντίθεση με τις χώρες της ΕΕ, δεν διέθεταν στρατηγικά αποθέματα φυσικού αερίου. Με τις θερμοκρασίες να κυμαίνονται μεταξύ -10°C και -20°C η ανθρωπιστική καταστροφή ήταν θέμα ημερών. Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας εξασφάλισε την αποστολή πλήρους εξοπλισμού θέρμανσης με ενεργειακή αυτονομία για τα νοσοκομεία και άλλα κτίρια εντός 48 ωρών. Σήμερα, επτά χρόνια μετά τη δική μου εμπειρία, η αποτελεσματικότητα του μηχανισμού έχει βελτιωθεί ενώ από το 2014 την πολιτική ευθύνη για την ευρωπαϊκή πολιτική προστασία, την ανθρωπιστική βοήθεια και διαχείριση κρίσεων έχει αναλάβει ο εξαίρετος κύπριος επίτροπος Χρήστος Στυλιανίδης.

Βεβαίως η τραγωδία της Δυτικής Αττικής δεν υπερβαίνει, υπό κανονικές συνθήκες διαχείρισης, τις ικανότητες αντίδρασης του ελληνικού κρατικού μηχανισμού. Θα πρέπει λοιπόν ο κ. Τσίπρας, αντί να εκτίθεται διεθνώς ασκώντας κριτική σε μηχανισμούς εγνωσμένης αξίας, να κοιτάξει τη δική του «μπαϊρόκραση» και τους λόγους της παντελούς απουσίας του κράτους, όταν έπρεπε να βρίσκεται σε ετοιμότητα. Το θράσος δεν αποδίδει, ιδίως όταν συνοδεύεται από άγνοια.

Ο Δημήτρης Κούρκουλας διετέλεσε υφυπουργός Εξωτερικών, αρμόδιος για ευρωπαϊκά θέματα την περίοδο 2012-2014