Ο λόγος για την ομιλία του Κοτζιά στην τελετή βράβευσής του από τους ομογενείς της Αμερικής για «τον αταλάντευτο πατριωτισμό του στην επίλυση του Κυπριακού».

Αφήνω τον στόμφο, τον κομπασμό, τον ναρκισσισμό του. Κοτζάμ ΥΠΕΞ είναι ο άνθρωπος! Κοτζάμ παράστημα!… Αφήνω και την από καθέδρας διάλεξή του περί πατριωτισμού και εθνικισμού που απευθυνόταν σε πρωτοετείς φοιτητές. Αφήνω και την περισσή πατριωτική ρητορική του –ανάξια ενός πολιτικού που ηγείται της διπλωματίας μιας χώρας –σε μια σύναξη που, λίγο πολύ, θύμιζε «Αλεξανδρινούς Βασιλείς»…

Στο διά ταύτα: Νιώθω να είμαι ένας από τους πολλούς κύπριους πολίτες που ο Κοτζιάς, με στρεψοδικία ασύστολη, προσβάλλει ως «νεοραγιάδες» που δεν έμαθαν τίποτε από τις Θερμοπύλες, που «δεν τους φταίει η κατοχή αλλά η καταγγελία της», «που υιοθετούν τον επιθετικό και αντιδραστικό τουρκικό εθνικισμό ενάντια στον κυπριακό και ελληνικό πατριωτισμό».

Είναι κρίμα που ο άνθρωπος ο οποίος ηγείται της ελληνικής διπλωματίας δείχνει να μην έχει επίγνωση ότι ειδικά για την Ελλάδα και την Κύπρο η πατριωτική ρητορική μόνο δεινά επισώρευσε. Σε πρακτικούς όρους, πόσο συνέβαλε ο Κοτζιάς προς αυτή την κατεύθυνση;

Τα γεγονότα: Οταν Αναστασιάδης και Ακιντζί έβαζαν μπροστά τις μηχανές της ειρηνευτικής διαδικασίας και η διπλωματία των αγωγών έδειχνε προς τη λύση, Κοτζιάς, Οσάτσι και λοιπή χορωδία βγήκαν μπροστά με στρατεύματα – εγγυήσεις ως τα κορυφαία ζητήματα που έπρεπε πρώτα να διευθετηθούν παίρνοντας προκαταβολικά απόλυτες θέσεις για μηδέν στρατεύματα – μηδέν εγγυήσεις. Κι ήταν ο Κοτζιάς που, όταν φθάσαμε στο Μον Πελεράν, τίναξε στον αέρα την όλη προσπάθεια με το περιβόητο non-paper. Κάπου εκεί, στην πορεία προς τη Γενεύη, κάνει ο Αναστασιάδης το περιώνυμο U-turn και ανεβαίνει κι αυτός στο άρμα Κοτζιά. Με αυτή τη λογική μας πήγε ο Αναστασιάδης και στο Κραν Μοντανά. Οσοι έχουν υπόψη τους το περιεχόμενο τής κατ’ ιδίαν συνάντησης γ.γ. – Αναστασιάδη πριν το τραγικό δείπνο γνωρίζουν πως η Τουρκία ήταν έτοιμη να δεχθεί τις πρόνοιες του Πλαισίου Γκουτέρες για ασφάλεια – εγγυήσεις.

Αυτή την πρόταση του γ.γ. απέρριψε ο Αναστασιάδης επιμένοντας στον πλήρη αποκλεισμό της Τουρκίας από οποιοδήποτε νέο σύστημα ασφάλειας και στην πλήρη αποχώρηση όλων των στρατευμάτων. Οσο για τον Κοτζιά, εδώ δεν χρειάστηκε να «κανονιοβολεί» όπως στο Μον Πελεράν. Εδώ μπορούσε να χαμογελά με αυτοϊκανοποίηση μπροστά στις κάμερες.

Σε αυτό εστιάζει η κριτική μας λαλίστατε κύριε Κοτζιά. Στο -αδιάσειστο από την ιστορική μαρτυρία –γεγονός ότι στο Κραν Μοντανά ολοκληρώθηκε η πορεία που είχατε χαράξει εσείς στο Μον Πελεράν, μια πορεία στην τελική πράξη της οποίας απολακτίσαμε τη δυνατότητα ενός βιώσιμου συμβιβασμού που θα τερμάτιζε οποιοδήποτε δικαίωμα μονομερούς επέμβασης της Τουρκίας στην Κύπρο όπως θα τερμάτιζε και την παρουσία του κατοχικού στρατού εκτός από το συμβατικό απόσπασμα του 1960, και θα οδηγούσε στην επανένωση της πατρίδας μας. Την τραγική αυτή αδυναμία διάγνωσης των ορίων του εφικτού που, όμοια όπως στην αρχαία τραγωδία οδηγεί σε αναπόδραστη ήττα, ο κακή τη μοίρα διπλωμάτης ονομάζει πατριωτισμό! Και τη δική μας κριτική στάση έναντι μιας «ηρωικής μωρίας», «νεοραγιαδισμό»!…

Εμείς κρατούμε μόνο τις συνέπειες της «πατριωτικής» γραμμής Κοτζιά. Τη συνέχιση της τουρκικής κατοχής με σαράντα χιλιάδες τούρκους στρατιώτες να πατούν τη γη μας και με τη Συνθήκη Εγγυήσεως του 1960 να ισχύει ακέραια!…

Ο Χρυσόστομος Περικλέους είναι ιστορικός. Πρόσφατο βιβλίο του, «Κυπριακή Δημοκρατία 50 χρόνια» (εκδ. Παπαζήση)