Up or out?

Να διευκρινίσω από την πρώτη στιγμή ότι δεν θεωρώ πως ο ΣΥΡΙΖΑ απειλεί την ελληνική δημοκρατία λόγω των όποιων σταλινικών καταλοίπων και των αριστερίστικων ιδεοληψιών του. Την απειλεί λόγω άγνοιας των βασικών δεδομένων πάνω στα οποία στήνεται μια σωστή διακυβέρνηση. Οι απίστευτες κοινοτοπίες του κ. Τσίπρα στο άρθρο του για τον Ανδρέα Παπανδρέου, στην ομιλία του στην Πνύκα και στη Θεσσαλονίκη επιβεβαιώνουν την παραπάνω διαπίστωση. Αυτοί οι άνθρωποι πίστευαν ότι θα απειλούσαν τον Σόιμπλε και την υπόλοιπη «συντηρητική» Ευρώπη με αυτό που ο Σόιμπλε ευχόταν να γίνει. Με Grexit. Μιλάμε για μια τόσο βαθιά ανάγνωση των ευρωπαϊκών και παγκόσμιων συσχετισμών!

Θέλοντας αυτή η κυβέρνηση να παρουσιάσει τη δεξιά στροφή της ως αριστερή νίκη, τα βάζει με την αριστεία και τους «επιτυχημένους» για να πει και κάτι «αριστερό». Στον ΣΥΡΙΖΑ αποφάσισαν να παρακολουθήσουν, με ερασιτεχνικό τρόπο, μια πολύ ενδιαφέρουσα και σε βάθος σοσιαλδημοκρατική συζήτηση που άνοιξε στην Αμερική και στην Ευρώπη από τη δεκαετία του ’70 και ύστερα και αφορούσε το ποια κοινωνία είναι δίκαιη. Για το πώς είναι δυνατόν σε μια ελεύθερη κοινωνία, ελεύθερων ατόμων, οι ικανοί άνθρωποι να έχουν τη θέση που τους αξίζει, αλλά την ίδια στιγμή να μην υπάρχει κανένας μη τόσο «ικανός» που να μην έχει θέση στην κοινωνία; Μόνο οι έννοιες της ατομικής ευθύνης, αξιοσύνης και αξιοκρατίας προσδιορίζουν τι είναι κοινωνικά δίκαιο ή χρειάζονται σ’ αυτές να προστεθούν και οι έννοιες της αλληλεγγύης και της κοινωνικής δικαιοσύνης;

Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να μπει σοβαρά στη συζήτηση. Αντιθέτως, λυγίζοντας τη βέργα της αριστείας, τη σπάει εις βάρος της αλληλεγγύης. Αντί να θέσει αυτή την έννοια στο μικροσκόπιο της κοινωνικής, «χύνει νερό στον μύλο» όλων όσοι υποστηρίζουν τον κοινωνικό αυτοματισμό, τον διαχωρισμό ανάμεσα σε έξυπνους και ηλίθιους. Αυτή η απόρριψη της αριστείας διευκολύνει όλους όσοι υποστηρίζουν την κοινωνική ανθρωποφαγία, ότι μόνο οι επιτυχημένοι, οι ικανοί και οι άριστοι αξίζουν να έχουν θέση στην κοινωνία. Οι υπόλοιποι, στον Καιάδα. Η μη αριστεία είναι ρετσινιά.

Η «αριστερή» μας διακυβέρνηση διευκολύνει την πολιτική όλων όσοι πιστεύουν στον απόλυτο και χωρίς έλεγχο διατομικό ανταγωνισμό, στο περίφημο up or out, όπου όποιος δεν μπορεί να ανέβει πάνω, βγαίνει έξω από το σύστημα εργασίας. Μια πρακτική η οποία διαλύει κάθε αντίληψη για μια ζωή με ελεύθερο χρόνο, με διάβασμα, με διασκέδαση. Μια κοινωνία όπου, τοποθετούμενες έξω από το πλαίσιο της κοινωνικής δικαιοσύνης, οι αρχές της αριστείας, του ανταγωνισμού, της επιχειρηματικότητας, ακόμη και οι ηλεκτρονικές συναλλαγές και η συμμετοχή στα κοινωνικά μέσα δικτύωσης μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως μέσα ελέγχου των ατομικών συμπεριφορών και άρα ως απειλές κατά παντός διαφωτιστικού προτάγματος. Επομένως, το ερώτημα δεν είναι με την αριστεία ή όχι, αλλά με το ποια αριστεία σε ποια κοινωνία.

Ο Γιώργος Σιακαντάρης είναι κοινωνιολόγος