Ο Φρανσουά Μιτεράν είχε προειδοποιήσει εγκαίρως: πολιτική είναι η διαχείριση των συμβόλων. Και όταν παίρνεις θέση σε μια δημόσια αντιπαράθεση για το δίλημμα «κομμουνισμός ή ναζισμός», δίνοντας μια επικοινωνιακή μάχη κατά του σφυροδρέπανου, κινδυνεύεις στο τέλος να εμφανιστείς ως απολογητής του αγκυλωτού σταυρού, έστω κι αν η συζήτηση οδηγήθηκε εκεί τεχνηέντως. Στη γαλάζια καθοδήγηση, για να παραμείνουμε σε μια κομμουνιστική ορολογία, το κατάλαβαν με χρονοκαθυστέρηση –εξού και η συντεταγμένη αναδίπλωση.

Στο Μέγαρο Μαξίμου τρίβουν τα χέρια τους και επιχειρούν να συντηρήσουν μια διαμάχη που έχει λοξοδρομήσει, όχι μόνον επειδή εικάζουν ότι έτσι αναδεικνύεται η –υπό αναζήτηση –κυβερνητική αριστεροφροσύνη, αλλά και για προκαλέσουν ρήγματα στο αντιπολιτευτικό μέτωπο. Περισσότερο εκπαιδευμένοι, στη Χαριλάου Τρικούπη φρόντισαν να κινηθούν σε μια γραμμή αποστασιοποίησης, αλλά στην Πειραιώς έχουν ήδη καταγραφεί φυγόκεντρες κινήσεις.

Εξομοιώνει η ΝΔ τον κομμουνισμό με τον ναζισμό; Οχι, βέβαια. Ούτε μέσω των καταστατικών κειμένων, ούτε μέσω των διαχρονικών επίσημων θέσεών της. Μόνον κάποιες σκληροπυρηνικές φωνές με σχετική αυτονομία τροφοδότησαν την κόντρα. Ακόμη και ο Αδωνις Γεωργιάδης που μπήκε λάβρος και σε αυτήν την αντιπαράθεση, έχει αρχίσει πλέον να αμβλύνει τις υπερσυντηρητικές γωνίες. Το αυγουστιάτικο «βραχυκύκλωμα» στην αξιωματική αντιπολίτευση, ωστόσο, είναι εμφανές από τις διαφοροποιήσεις βουλευτών και στελεχών που αντιλήφθηκαν τον κίνδυνο μιας παραταξιακής αυτοπαγίδευσης.

Ο βουλευτής Επικρατείας Θεόδωρος Φορτσάκης δεν κατήγγειλε απερίσκεπτα ως «ανιστόρητους» όσους επενδύουν στην επίμαχη εξομοίωση. Ούτε στόχευε σε ένα εσωκομματικό «αντάρτικο», έστω κι αν εμφανίζεται ενοχλημένος από την υποβάθμιση στο γαλάζιο οργανόγραμμα. Δεν ήταν μόνος του, άλλωστε, στον δρόμο της διαφοροποίησης –τη διαφωνία του από τη συμμετοχή της ΝΔ σε μια παρωχημένη ιδεολογικοπολιτική διελκυστίνδα εξέφρασε δημοσίως και ο τζούνιορ Κώστας Καραμανλής, αντιλαμβανόμενος επίσης ότι το κόμμα μόνο χαμένο μπορεί να βγει από αυτή τη συζήτηση. Οι έμμεσες νουθεσίες στην κομματική έδρα –γιατί εκεί βρίσκονται οι πραγματικοί αποδέκτες των παρεμβάσεων –εντείνουν μια γενικότερη γκρίνια στο γαλάζιο στερέωμα για εσφαλμένους επικοινωνιακούς σχεδιασμούς και μειωμένα αντανακλαστικά.

Ο σκληρός Φορτσάκης έδωσε τον τόνο της δυσφορίας περισσότερο από κάθε άλλον. Ο αυστηρός πρύτανης έχει ακλόνητο άλλοθι για τις καλές προθέσεις της παρέμβασής του: το δόγμα «νόμος και τάξη» που ανέδειξε στα πανεπιστημιακά αμφιθέατρα και προκρίνει για την κοινωνική οργάνωση, όπως και οι παρεξηγήσιμες διατυπώσεις του για την ομοφυλοφιλία, θα μπορούσαν να συνάδουν με μια όψιμη επίδειξη «κομμουνιστοφαγίας». Αλλά μέτρησε εξαρχής το θέμα πολιτικά και ζύγισε τις ιστορικές διαστάσεις του. Οσοι ερμήνευσαν την αντίδραση ως βολή κατά της ηγεσίας, αγνοούν τη διαχρονική σχέση του χανιώτη καθηγητή με την οικογένεια Μητσοτάκη. Μπορεί να τον επέλεξε ο Αντώνης Σαμαράς για τη θέση του επικεφαλής του ψηφοδελτίου Επικρατείας, αλλά οι παλαιότεροι τον θυμούνται στη λίστα των συμβούλων του Κώστα Μητσοτάκη. Ο Φορτσάκης βγήκε μπροστά γιατί πίστευε ότι η Πειραιώς ακολουθούσε λάθος κατεύθυνση.

Δεν είναι η πρώτη φορά, ούτε θα είναι η τελευταία. Ηδη είχε προειδοποιήσει και με τις δημόσιες ενστάσεις του για την αντιπολιτευτική διαχείριση των πυρκαγιών. Οταν ο πρόεδρος της ΝΔ ακύρωνε την επίσκεψη στο Συντονιστικό της Πυροσβεστικής, ο βουλευτής Επικρατείας διαμήνυε πως «όταν καίγεται η χώρα, δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για να υπάρχει κανενός είδους αντιπαράθεση, αντίθετα πρέπει να υπάρχει ομοψυχία και κοινή προσπάθεια να μπορέσουμε να νικήσουμε τη φωτιά». Το μήνυμα ήταν ότι και μια κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη τις ίδιες φλόγες θα βρει μπροστά της.

Αν υπάρχει ένας πολιτικός σχεδιασμός πίσω από την «εξέγερση» του πρύτανη, αυτός μπορεί να συνδεθεί μόνον με τις μελλοντικές μάχες του στην κοσμοπολίτικη Α’ Αθήνας. Ο πολιτικός Φορτσάκης γνωρίζει καλά ότι στις παρυφές του Λυκαβηττού υπάρχουν και αριστεροί που ψηφίζουν ΝΔ στην εποχή του Τσίπρα.