Θα έκανε τα πάντα για να βρεθεί συμβιβαστική λύση, είχε υποσχεθεί η Μέρκελ στο ξεκίνημα της συνάντησης κορυφής του G20 στο Αμβούργο. Με μια διαφορά. Οτι στο όνομα του συμβιβασμού δεν θα κρύψει τα προβλήματα κάτω από το χαλί. Και δεν τα έκρυψε. Τουλάχιστον όχι όλα. Αλλωστε οι διαφορές είναι πλέον τόσο μεγάλες που δεν χωρούν κάτω από το χαλί. Και με τον Ντόναλντ Τραμπ και με τον Ταγίπ Ερντογάν.

Αυτός είναι ένας από τους λόγους που η Σύνοδος του G20 στο Αμβούργο αποτελεί σταθμό στην ιστορία του θεσμού. Η γερμανική προεδρία συνέπεσε με τα 20χρονα του θεσμού, που ξεκίνησε ως σύναξη των υπουργών Οικονομικών των σημαντικότερων βιομηχανικών και αναπτυσσόμενων χωρών του πλανήτη, για να καταλήξει από την τραπεζική κρίση του 2008 με την πρώτη συνάντηση των ηγετών των χωρών στο σημαντικότερο φόρουμ συζήτησης και αποφάσεων για τα προβλήματα, που δεν σταματούν στα εθνικά σύνορα και δεν μπορεί να λυθούν από εθνικές κυβερνήσεις.

Μολονότι η αποτελεσματικότητα του G20 παραμένει ζητούμενο, πρόκειται για έναν θεσμό που αν δεν υπήρχε θα έπρεπε να εφευρεθεί. Βέβαια είδαμε να κάθονται στο ίδιο τραπέζι δημοκρατικά εκλεγμένοι ηγέτες όπως η Μέρκελ και ο Μακρόν μέχρι απολυταρχικούς δεσπότες όπως ο μονάρχης της Σαουδικής Αραβίας, καθώς και ηγέτες όλης της ενδιάμεσης γκάμας. Αυτή είναι η σημερινή πραγματικότητα και είναι σημαντικό να φαίνονται οι διαφορές του αξιακού κώδικα μεταξύ προσώπων και ολόκληρων συστημάτων.

Οι διαφορές αυτές υπήρχαν και παλαιότερα. Το νέο στη Σύνοδο του Αμβούργου είναι το χάσμα που ανοίγει ο Τραμπ στη Δύση, που μέχρι πρότινος είχε κοινό μέτωπο με απολυταρχικά καθεστώτα και ηγέτες. Ο Τραμπ θέλει αλλαγή παραδείγματος χάριν στη διαχείριση των παγκόσμιων προβλημάτων. Το διακήρυξε με το σύνθημα «πρώτα η Αμερική», το έκανε πράξη στο Αμβούργο με την προκλητική αποχή του από τη συζήτηση για το περιβάλλον και τη συνάντησή του με τον Πούτιν όπου έκλεισε τη συμφωνία για τη Συρία. Σε μια διμερή συνάντηση πολιτικής τεστοστερόνης και όχι στο πλαίσιο του ΟΗΕ ούτε της συμμαχίας κατά του Ισλαμικού Κράτους. Ο Τραμπ αντιλαμβάνεται τον κόσμο ως παγκόσμια αρένα, τον εαυτό του και τη χώρα του ως μονομάχο σε μια μάχη μέχρι θανάτου με τον αντίπαλο, δηλαδή όλους τους άλλους.

Ο Εμανουέλ Μακρόν έκανε φιλότιμη προσπάθεια στο Αμβούργο να μην αφήσει μόνο του τον Ντόναλντ Τραμπ στην οικογενειακή φωτογραφία. Πολιτικά όμως ο απομονωτισμός του Τραμπ οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στη συσπείρωση των Ευρωπαίων. Εκφράζεται ήδη με την ανακοίνωση του Μακρόν για τη διάδοχη, παγκόσμια διάσκεψη για το κλίμα στο Παρίσι. Ο πλανήτης θα προχωρήσει στις προσπάθειες να περιορίσει τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, πλην Λακεδαιμονίων, εν προκειμένω των Αμερικανών. Στο μεταξύ και των Τούρκων, μετά την απόφαση και του Ταγίπ Ερντογάν να μην επικυρώσει τη Συνθήκη του Παρισιού ακολουθώντας τον δρόμο που χάραξε ο Τραμπ. Βραχυπρόθεσμα είναι πλήγμα στις προσπάθειες για την προστασία του κλίματος. Αλλά πλέον είναι απόλυτα σαφές ποιοι τις υπονομεύουν. Οι διαχωριστικές γραμμές ξεκαθαρίζουν. Πολιτικά, αυτό είναι κέρδος.

Οσο αναμενόμενη ήταν η σύγκρουση της Μέρκελ με τον Τραμπ και τον Ερντογάν, άλλο τόσο απροσδόκητη ήταν η έκρηξη βίας που έζησε το Αμβούργο τις προηγούμενες ημέρες. Η Μέρκελ επέσπευσε τη διοργάνωση της Συνόδου Κορυφής του G20 για να κλείσει τη θητεία της πριν πάει στις εκλογές δίνοντας την εικόνα της ηγέτιδος παγκόσμιας κλίμακας. Ωστόσο, εκτός από την οικογενειακή φωτογραφία ανάμεσα στους σημαντικότερους ηγέτες του πλανήτη, τον γύρο του κόσμου έκαναν εικόνες τυφλής βίας, για την οποία η αντικαπιταλιστική κριτική ήταν μόνο πρόφαση.