Εκείνοι που έστησαν το μνημείο στην ΕΡΤ κοροϊδεύουν, προφανώς, όσους βλέπουν «Survivor», γεγονός που σημαίνει πως μάλλον δεν έχουμε καμιά ελπίδα. Τουλάχιστον, απ’ την άλλη, οι θεατές του τηλεπαιχνιδιού δεν επινοούν ηρωικούς νεκρούς, οπότε είναι κι αυτό κάτι. Μια χαραμάδα φωτός. Ενα όριο.

Εκκινώντας έτσι, αναλογίζεται κανείς τι ψέματα έχουν κατασκευαστεί, ειπωθεί και γραφτεί για τον Εμφύλιο και όχι μόνο –και βεβαίως γιατί κάποιοι δεν αντέχουν να διαβάζουν Νίκο Μαραντζίδη, που συνήθως τον υβρίζουν χωρίς να τον έχουν αναγνώσει, αρνούμενοι ακόμα και να τον διαβάσουν. (Πρακτική του Διαφωτισμού). Πρόκειται για λογική διαστροφή, όπως όταν η νεολαία του κόμματος βγάζει ανακοίνωση για να μη δοθεί το άλσος Γαλατσίου να γίνει ο τελικός του «Survivor», αλλά δεν γράφει λέξη για τις 1.000 κατασχέσεις σπιτιών τη μέρα. Ασήμαντο θέμα, θα πεις, μπροστά στον τελικό και στις δηλώσεις Σπαλιάρα.

Πάντως, σχετικώς με την ΕΡΤ, τα μνημεία εν γένει αποτελούν πρόβλημα: πολλά αγάλματα στην Ελλάδα αναπέμπουν κάτι μεταξύ ποιοτικού κιτς, μεγαλόστομης κενολογίας, ψευδο-μοντερνιάς, ή φουστανελοφόρου ακαδημαϊσμού-ηρωισμού. Ενδεχομένως μια ανάλογη αίσθηση απόρριψης ενέπνευσε κάποτε και τον βέβηλο και ακραίο Μαρσέλ Ντισάν να εκθέσει ως γλυπτό μια κανονική, λευκή λεκάνη τουαλέτας.

Υπάρχουν, βέβαια και απλά, λιτά ηρώα και προτομές που κάνουν τη δουλειά τους, αλλά και μνημεία παντελώς ακατανόητα, φτιαγμένα με μεταμοντέρνα διάθεση, που παραπέμπουν με την ίδια ευκολία στις ηρωικές γυναίκες της Πίνδου, ή στα εργοστάσια της Σίνδου. Ευτυχώς υπάρχει κάποια γραπτή αναφορά στη βάση τους και καταλαβαίνουμε όλοι σε τι κατά βάθος αναφέρονται –είτε υπάρχουν νεκροί, είτε, σύμφωνα με την πρόσφατη πρακτική, έχουν επινοηθεί, ως μεταφυσικό, ιδεολογικό κέτερινγκ.

Πράγματι, κάθε μνημείο αποτελεί πάντα έναν μπελά. Δεν ξέρεις σε ποιον να το αναθέσεις, ποιος θα το φτιάξει εν τέλει, ποιος θα το εγκρίνει κι αν όλοι αυτοί έχουνε κάποια ιδέα από τέτοια θέματα. Οπότε μια πιθανή λύση θα ήταν να είχε ερωτηθεί για το θέμα ο πολυδαής Καρανίκας, αλλά μπορούμε κι εμείς, ως καλοπροαίρετοι τηλεθεατές της ΕΡΤ, να δώσουμε κάποιες ιδέες του τι θα μπορούσε να παριστάνει το μνημείο των ηρωικών αγώνων υπέρ της κρατικής τηλοψίας –πριν φτιαχτεί αυτό το ωραίο που φτιάχτηκε, παρότι κακόβουλος παρατήρησε ότι θυμίζει πανικόβλητους να βγαίνουν από ασανσέρ επειδή κάποιος εντός την αμόλησε ύπουλα, σαν νυχτερινή τροπολογία.

Καταρχήν μια σκέψη θα ήταν να φτιαχτεί σε μάρμαρο ή με άλλα υλικά, ένα σαμάρι (που θα συνδηλώνει τον Σαμαρά) και καβάλα, πάνω σε αυτό, μια θριαμβεύουσα συσκευή τηλεόρασης που θα καλπάζει ηρωικά.

Μια άλλη ιδέα θα ήταν να φτιαχτεί ένας μεγάλος Λαοκόων που θα είναι ο καπιταλισμός, και που θα πνίγεται από τα πολλαπλά και κρατικά καλώδια της ΕΡΤ. Ο συμβολισμός είναι ωραίος και δεόντως αφαιρετικός.

Ενδέχεται επίσης μιας και ο Πολάκης ονειρεύεται νέες Σοβιετίες, να γίνει μια προσφυγή στον σοσιαλιστικό ρεαλισμό και να φτιαχνόταν ένα μνημείο που θα παρίστανε συνδικαλιστές οι οποίοι θα κρατούσαν σε αγωνιστική στάση μια τηλεόραση και ένα ραδιόφωνο, δυναμικώς διασταυρούμενα.

Ισως οι περισσότεροι θα ζητούσαν μια ακαδημαϊκή λύση, κάτι σε μπρούντζο και με προφανές αναπαραστατικό νόημα –ας πούμε μια απομίμηση της Νίκης της Σαμοθράκης, αλλά που με στο δεξί χέρι θα αδράχνει επιθετικά ένα ακόντιο, το οποίο θα παρέπεμπε στα κάγκελα πάνω στα οποία ανέβηκαν η Ραχήλ και η Κωνσταντοπούλου κατά την έξαρση του αγώνος.

Ή, να ήταν μια ηρωική γυναίκα από οπλισμένο σκυρόδεμα, σε στυλ Μπουμπουλίνας και σε στάση εξεγερσιακής φούριας που αντί για τουφέκι γκρα, θα κρατούσε ένα ματσούκι που θα κατέληγε σε μικρόφωνο, το οποίο θα έγραφε από κάτω με ανάγλυφα γράμματα: ΕΡΤ.

Μπορεί να επιστρατευόταν κάποιος πιο μοντέρνος, ή μοντέρνα καλλιτέχνις, ας πούμε η κυρία Βαρουφάκη, η οποία να φτιάξει αυτό που λέμε μια εγκατάσταση: δεκάδες πήλινα πιθάρια που θα περιείχαν σανό. Το όλο έργο θα μπορούσε να ονομαστεί «Ο Θρίαμβος του μηρυκασμού», ή «Η πολλαπλή αντικειμενικότητα του απόλυτου υποκειμενισμού».

Ενδεχομένως να χρησιμοποιούνταν γυαλί και σίδερο ως πρώτη ύλη, σε μια προσπάθεια απομίμησης του έξοχου «δρομέα» που έφτιαξε ο Βαρώτσος, και που θα παρίστανε μια οθόνη εν κινήσει, ολίγον φουτουριστικής σύλληψης, που θα ξεκινάει βαμμένη μαύρη και θα καταλήγει κομματικά κόκκινη. Το γυαλί ως υλικό είναι κατάλληλο, γιατί «γυαλί» λέμε συχνά και την οθόνη.

Μια άλλη ιδέα θα ήταν ένας συνδυασμός μνημείου και εγκατάστασης που θα περιλάμβανε και βίντεο –εξάλλου καμιά, σχεδόν, θεατρική παράσταση ή εικαστική έκθεση δεν θεωρείται πλέον αξιοπρεπής, αν δεν περιλαμβάνει και κάποιο βίντεο. Επομένως δεν θα ήταν άστοχη μια σύνθεση από ατσάλι (εξάλλου ατσάλι σημαίνει Στάλιν και το αντίστροφο), ένα τεράστιο ατσάλινο άγαλμα – σκέτη κεφαλή εμπνευσμένη πιθανώς από την ωραία αντίστοιχη του Βαξεβάνη, με μαχητικό προγναθισμό. Το βίντεο θα έπαιζε διαρκώς ντοκιμαντέρ για την Αμυγδαλέζα.

Μπορεί να ήταν και ένα θεόρατο, πέτρινο βλήμα, το μνημείο, που να θυμίζει όχι μόνο την πρόσφατη κατάκτηση του Διαστήματος, αλλά και την εκτόξευση της θεαματικότητας της ΕΡΤ στα δυσθεώρητα ύψη στα οποία έχει φτάσει μετά την επαναλειτουργία της, γι’ αυτό εξάλλου καθαίρεσαν και τους διευθυντές της καθότι άγγιξαν την αριστεία, κάτι που αποτελεί απαράδεκτη ρετσινιά για την ιδεολογία των κυβερνώντων. Μάλλον τώρα θα τους διαδεχθούν αστοιχείωτοι, ώστε να μειωθούν κάπως τα υψηλά ποσοστά της ΕΡΤ και να ενισχυθεί έτσι η πολυφωνία την οποία τόσο επιδιώκει η κυβέρνηση.

Πάντως ήταν μια ενδιαφέρουσα πρόκληση αυτή η ιδέα του μνημείου, που συμπυκνώνει τον επίμονο αγώνα συναδέλφων για αέναη μονιμότητα και την αγνή, ιδεολογική εξυπηρέτηση των κυβερνώντων.

Δίπλα όμως στο μνημείο είναι καλό να κρατηθεί λίγος χώρος ελεύθερος, ώστε να μπορέσει εκεί να ταφεί και ο ΕΔΟΕΑΠ.

Τελευταία Νέα