Πριν από λίγα χρόνια ο τότε πρόεδρος της Γαλλίας Νικολά Σαρκοζί, με τις στενόμυαλες ευρωχριστιανικές ευλογίες του Βαλερί Ζισκάρ ντ Εστέν, έπεισε την κ. Μέρκελ να παγώσουν τις διαπραγματεύσεις για την ένταξη της αλλόδοξης Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Το πληρώνουμε αυτό και εμείς και οι Τούρκοι σήμερα. Και αν το «ναι» επικρατήσει την Κυριακή στο δημοψήφισμα του Ερντογάν, το κόστος και για μας και για τους Τούρκους θα είναι ακόμα μεγαλύτερο.

Η διαπραγμάτευση για την ένταξη είχε οδηγήσει σε ουσιαστικά μέτρα δημοκρατικού εκσυγχρονισμού παράλληλα με την οικονομική ανάπτυξη και με προοπτικές ειρηνικής λύσης του κουρδικού προβλήματος. Ηταν λογικό να υποθέσει κανείς ότι οι επιπτώσεις της ευρωπαϊκής πορείας της Τουρκίας θα ήταν θετικές και για την Κύπρο παρά την άφρονα, μίζερα εθνικιστική, και στην πραγματικότητα μικροπολιτική απόρριψη του Σχεδίου Ανάν. Και ότι ήταν θετικές και για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Ο Σαρκοζί ήθελε να υποκαταστήσει την ένταξη της Τουρκίας με ένα Μεσογειακό Σύμφωνο που δεν ενδιέφερε κανένα και δεν οδηγούσε πουθενά. Και η κ. Μέρκελ βολεύτηκε με το γαλλικό «όχι» διότι το πρόβλημά της ήταν τότε η μαζική μετανάστευση Τούρκων στη χώρα της ενώ τώρα κινδυνεύει πολιτικά από τη μετανάστευση των Σύρων. Ταυτόχρονα όμως όλοι είχαν την ελπίδα ότι δεν θα έχαναν το «γλέντι» της αλματικής τουρκικής οικονομικής ανάπτυξης που ακόμα σήμερα εξηγεί τη δημοτικότητα του Ερντογάν και «έδωσε ψωμί να φάνε» στους ώς τότε παρακατιανούς πολίτες της Ανατολίας.

Την ώρα που ξεκινούσε η μεγάλη αμφισβήτηση σε όλη τη Μέση Ανατολή και στις περισσότερες αραβικές και μουσουλμανικές χώρες, μια δημοκρατική Τουρκία ήταν κάτι το σημαντικό για όλους ακόμα και σαν παράδειγμα. Δεν το στηρίξαμε.

Τώρα κυριαρχούν όλοι οι κίνδυνοι. Είτε χάσει (χάος) είτε κερδίσει (κίνδυνος) ο Ερντογάν, το απίστευτο σουλτανικό του εγχείρημα εμπεριέχει και αυτοκρατορικές-θρησκευτικές προοπτικές στη Συρία, το Ιράκ, ίσως και αλλού. Πάντως για μας και την Κύπρο είναι πια μπροστά μας ο κίνδυνος, απέναντί μας στη Θράκη και τα νησιά, αλλά και στην Κύπρο στην «πράσινη γραμμή» να έχουμε όχι πια νατοϊκούς φαντάρους αλλά φανατικούς ερντογανικούς ισλαμιστές.

Οι ελπίδες θετικής έκβασης των νέων συνομιλιών Αναστασιάδη – Ακιντζί είναι λίγες. Καταλαβαίνουμε το τουρκικό γιατί επηρεάζει και το τουρκοκυπριακό. Το ακατανόητο παραμένει το δικό «μας» όπως εκφράστηκε στον προηγούμενο διαπραγματευτικό γύρο από τη συριζαϊκή «διπλωματία». Και όσων Ελληνοκυπρίων αρνούνται ότι ζουν στο ίδιο νησί με τους Τουρκοκύπριους.