Από την καλή…

Κάθε φορά που ο Ευκλείδης Τσακαλώτος διαβάζει ότι αποφοίτησε από το βρετανικό Ιτον αυτοσαρκάζεται: «Ούτε από τις πλαϊνές πόρτες της τροφοδοσίας για τους μανάβηδες και τους χασάπηδες δεν θα με έβαζαν στο Ιτον. Είναι πολύ αριστοκρατικό σχολείο».

Ο αυτοσαρκασμός είναι στοιχείο της προσωπικότητας Τσακαλώτου, που όσο να ‘ναι θέλει να υπενθυμίζει την αριστερή του φύση και ιδεολογία. Συνήθως όμως η συμπεριφορά του αποτελεί ένα περίεργο μείγμα –με διαφορετικές αναλογίες κάθε φορά –συστολής και προκλητικού αυθορμητισμού, ενίοτε και επιθετικότητας.

Κάτι που δεν αποτυπώνεται μόνο στον δημόσιο λόγο του. Για παράδειγμα, όποτε στις διαπραγματεύσεις το ΔΝΤ παρουσιάζει τους εκπροσώπους της ελληνικής κυβέρνησης περίπου ως «χαζούληδες» γιατί δέχονται από τους Ευρωπαίους τα πρωτογενή πλεονάσματα καθηλωμένα στο 3,5% για την περίοδο μετά το 2018, εκείνος τους απαντά: «Αν εμείς είμαστε χαζούληδες, εσείς είστε δειλοί γιατί δεν τολμάτε να πείτε στον Ευρωπαίους και στον Σόιμπλε ότι τόσο υψηλά πλεονάσματα χωρίς μέτρα για την ελάφρυνση του χρέους δεν μπορούν να υπάρξουν. Θα έπρεπε να λέτε στη Γερμανία πως εσείς με καλέσατε στο πάρτι σας και μόνο έτσι θα έρθω σε αυτό».

Λέει και άλλα ο υπουργός Οικονομικών στις πολύωρες διαβουλεύσεις με τους θεσμούς. Χωρίς ωστόσο ποτέ να τους προκαλέσει σε σημείο που να εκδηλωθεί διαμαρτυρία προς το Μαξίμου και τον Τσίπρα για τη στάση του κεντρικού διαπραγματευτή. Κάτι που είχε συμβεί επανειλημμένως επί περιόδου asset Βαρουφάκη. Αντιθέτως, οι θεσμοί δείχνουν ότι αποδέχονται και σέβονται τον Τσακαλώτο ως επίσημο συνομιλητή από πλευράς της ελληνικής κυβέρνησης.

Ακόμη κι όταν τον ακούν, στη διαπραγμάτευση του Νοεμβρίου, να τους λέει πως η πιθανότητα αυτή η κυβέρνηση να προχωρήσει στη λήψη νέων πρόσθετων μέτρων είναι μηδενική. «Σε αυτό το playground που βρισκόμαστε όλοι, δεν είναι σωστό να κάνετε bullying στο πιο αδύναμο παιδί, δηλαδή στην Ελλάδα» έχει ακουστεί να λέει σε μια από τις δύσκολες συναντήσεις με την τρόικα στο Χίλτον. Συναντήσεις με υψηλό δείκτη δυσκολίας αφού δεν λείπουν οι εντάσεις, τα αδιέξοδα και οι προκλήσεις.

Γενικώς, πάντως, δείχνει να πιστεύει ότι η ακραία στάση που τηρεί το ΔΝΤ απέναντι στη χώρα μας βοηθάει τις ελληνικές επιδιώξεις. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Τσακαλώτος λίγες ώρες πριν από το σημερινό κρίσιμο Eurogroup «πέταξε» στους οικονομικούς συντάκτες τη βόμβα περί μέτρων 4,2 δισ. ευρώ που ζητούν οι δανειστές, δηλαδή το Ταμείο. Ο υπουργός Οικονομικών άφησε με αυτό τον τρόπο να σιγοβράζει το ζουμί της πληροφορίας που αποδέσμευσε, ούτως ώστε όταν σήμερα ολοκληρωθεί το Eurogroup να φανεί, αν μη τι άλλο, ότι δεν επήλθε η καταστροφή για τη χώρα.

Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος δεν θέλει να φανεί όμως ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ είναι ανυποχώρητη. Σε μια κίνηση ελιγμού την προηγούμενη Δευτέρα από το συνέδριο του Ελληνοαμερικανικού Επιμελητηρίου έριξε την πρόταση για μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων στο 2,5%, ούτως ώστε το 1% (από το αρχικό 3,5%) να διοχετευθεί στην ανταγωνιστικότητα.

… και από την ανάποδη

Θα αυτοσχεδιάσει σήμερα ο Τσακαλώτος ενώπιον των ομολόγων του; Προφανώς και όχι. Ο υπουργός Οικονομικών λειτουργεί σε απόλυτη συνεννόηση με τον Αλέξη Τσίπρα έχοντας ως κεντρικό άξονα την απόφαση για άρνηση λήψης νέων μέτρων. Ο,τι και να λέει ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, που ξαναχτύπησε παραμονές του Eurogroup προτείνοντας μεταρρυθμίσεις και όχι ελάφρυνση χρέους για την Ελλάδα, αν επιθυμεί την παραμονή της στην ευρωζώνη.

Αρα, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος το μεσημέρι της προηγούμενης Παρασκευής όταν μίλησε για πολιτικές εξελίξεις, σε περίπτωση μη συμφωνίας, έλαβε υπόψη το χειρότερο σενάριο που θα μπορούσε να συμβεί για την Ελλάδα.

Τι πιστεύει; Οτι δεν υπάρχει δυνατότητα εξόδου της χώρας από το πρόγραμμα εφόσον δεν έχει βγει στις αγορές. Οτι δεν θα βγούμε στις αγορές αν δεν έχει προηγηθεί ένταξη της χώρας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ. Οτι δεν μπορεί να αποφασιστεί η είσοδος στην ποσοτική χαλάρωση αν η κυβέρνηση δεν έχει πάρει μια λύση για το χρέος, εξέλιξη που θα την οδηγούσε σε έναν «καθαρό διάδρομο ανάπτυξης». Δεν θεωρεί όμως ότι οι σημερινές εξελίξεις γύρω από τη δεύτερη αξιολόγηση θα είναι αρνητικές. Η κυβέρνηση δείχνει να προτιμά να βάλει ψηλά τον πήχη ώστε να περάσει από κάτω με σχετική ευκολία και ανώδυνα. Εκτίμηση της ελληνικής πλευράς είναι ότι το Eurogroup θα ολοκληρωθεί με αναγνώριση της προόδου που έχει συντελεσθεί –το 95% των ζητημάτων έχουν κλείσει –και ότι σε ένα μεταγενέστερο Eurogroup θα επέλθει πολιτική συμφωνία για πρωτογενή πλεονάσματα και χρέος.

Το χειρότερο σενάριο για τους Τσίπρα και Τσακαλώτο είναι το ΔΝΤ να αντιδράσει σήμερα και να «εμποδίσει» την ομαλή συνέχιση της διαπραγμάτευσης. Κάτι που δεν φαίνεται πιθανό, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του οικονομικού επιτελείου. Αυτό που αναμένει από το Ταμείο είναι να καταγράψει τις αντιρρήσεις του σε αστερίσκους και να ζητήσει να συνεχιστεί η συζήτηση και το επόμενο διάστημα, ώστε έως το τέλος του χρόνου να υπάρξει ένα χειροπιαστό αποτέλεσμα.

Αλλωστε στην κυβέρνηση εκτιμούν ότι κοινός παρονομαστής στη διαπραγμάτευση για όλους τους «παίκτες» είναι η ένταξη της Ελλάδας στο QE. «Το θέλουν και οι Γερμανοί, το θέλουμε όλοι» φέρεται να έχει επισημάνει ο Τσακαλώτος στους συνομιλητές του. Με τη διαφορά ότι ο Σόιμπλε θέλει να δώσει ό,τι λιγότερο για την Ελλάδα δυσκολεύοντας της τη ζωή και η κυβέρνηση θέλει να πάρει το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης μαζί με οτιδήποτε περισσότερο για το χρέος.

Το θέμα όμως είναι τι δίνει. Προς το παρόν, το μόνο που προτίθεται να δώσει είναι η κατάθεση μεσοπρόθεσμου προγράμματος με πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% για μετά το 2018, προκειμένου όταν αποσπάσει λύσεις για το χρέος να κάνει διορθώσεις και να τα κατεβάσει.