Μετά την ήττα του από τον Μπιλ Κλίντον, στις εκλογές του 1992, ο πατέρας Μπους άφησε μια επιστολή στο Οβάλ Γραφείο του Λευκού Οίκου για τον διάδοχό του. Θα είσαι ο πρόεδρός μας έγραφε ο Μπους στον νέο πρόεδρο, ως απλός πολίτης πλέον. Ηταν η επιτομή αυτού που το αμερικανικό πολιτικό σαβουάρ βιβρ αποκαλεί grace.

Αυτά φαντάζουν πολύ μακρινά και ξένα σε μια προεκλογική αντιπαράθεση με χτυπήματα κάτω από τη ζώνη, προσωπικές αντεγκλήσεις και ύβρεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι δύο μονομάχοι δεν αντάλλαξαν ούτε χειραψία πριν ή μετά το τελευταίο debate. Παρά ταύτα, η προχθεσινή τρίτη και τελευταία συζήτηση που παρακολούθησαν 70 εκατομμύρια Αμερικανοί εξελίχθηκε αρχικά σε μια ιδεολογική σύγκρουση γύρω από όλα τα σημαντικά θέματα. Την οικονομία, το ασφαλιστικό, τις αμβλώσεις, την οπλοκατοχή, την εξωτερική πολιτική. Προς στιγμήν φάνηκε ότι η αμερικανική πολιτική ζωή, παρά το πέρασμα του τυφώνα Τραμπ, επέστρεφε στην κανονικότητα. Και οι δύο μονομάχοι συμπεριφέρονταν ως κλασικοί εκπρόσωποι του παραδοσιακού αμερικανικού πολιτικού συστήματος.

Ο Τραμπ, με τον χαρακτήρα του να αποτελεί το βασικό πρόβλημα της υποψηφιότητάς του, χρειαζόταν μια μετριοπαθή εμφάνιση μπαίνοντας στην τελική ευθεία. Και, για πρώτη φορά, επέδειξε πρωτόγνωρη αυτοσυγκράτηση και πειθαρχία. Μέχρι τη στιγμή της ερώτησης που καθόρισε την έκβαση της προχθεσινής συζήτησης και ίσως και των εκλογών. Στην ερώτηση του συντονιστή της αναμέτρησης για το αν θα αποδεχθεί το αποτέλεσμα των εκλογών, ο Τραμπ απάντησε προκλητικά. «Θα το δούμε», είπε. «Θα σας κρατήσω σε αγωνία». Στρέφοντας έτσι το κεντρικό διακύβευμα των εκλογών στο αν είναι κατάλληλος για την προεδρία των ΗΠΑ. Και επαληθεύοντας τον σκληρό πυρήνα των κατηγοριών της αντιπάλου του. Οτι, δηλαδή, δεν σέβεται τους θεσμούς της αμερικανικής δημοκρατίας. Και είναι επικίνδυνο να κρατάει στα χέρια του τους κωδικούς του πυρηνικού οπλοστασίου της υπερδύναμης.

Κανένας υποψήφιος για την προεδρία των ΗΠΑ δεν διανοήθηκε ποτέ να αμφισβητήσει την εκλογική διαδικασία. Με τη στάση του ο Τραμπ δεν διέπραξε απλώς άλλο ένα πολιτικό ατόπημα. Αποξένωσε την πλειοψηφία των Αμερικανών. Που τους αρέσει να κερδίζουν αλλά πολύ περισσότερο σιχαίνονται αυτούς που δεν ξέρουν να χάνουν. Την επόμενη ημέρα τα πρωτοσέλιδα του αμερικανικού Τύπου προεξοφλούσαν το αποτέλεσμα των εκλογών και ο Ομπάμα με μια εξαιρετική ομιλία στο Μαϊάμι αποτελείωνε την υποψηφιότητα Τραμπ.

Το κέντρο φαίνεται ότι θα κρατήσει, στις επικείμενες αμερικανικές εκλογές, αντιστεκόμενο στις κασσάνδρες του λαϊκισμού. Η λογική θα επικρατήσει και ο ταραγμένος κόσμος που ζούμε δεν θα επιβαρυνθεί από έναν ασταθή πλανητάρχη. Η επόμενη ημέρα, όμως, είναι γεμάτη πολιτικά αδιέξοδα. Γιατί οι φυγόκεντρες δυνάμεις που έχουν αναπτυχθεί και στα δύο κόμματα προς τα άκρα θα κάνουν τη συνεννόηση δύσκολη.

Ο Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος είναι καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου και πρώην υπουργός

Τελευταία Νέα