Η 3η του Σεπτέμβρη δεν ήταν μόνο η γέννηση του ΠΑΣΟΚ. Ηταν κυρίως ο θάνατος της Ενωσης Κέντρου. Ηταν η καταστατική διακήρυξη ότι την κρίσιμη στιγμή πρέπει να έχεις τη δύναμη να αλλάζεις. Να αφήνεις πίσω σου τον κομφορμισμό και τα πάγια του παλιού οργανισμού που έχει μετρήσει τις μέρες του και να γυρίζεις σελίδα. Σε αυτό είναι επίκαιρη σήμερα η επέτειος.

Το πύρινο πλήθος που υποδέχθηκε τον Ανδρέα Παπανδρέου στο αεροδρόμιο τον Αύγουστο του ’74, ήταν η γενιά του 114 και των ανενδότων που υποδεχόταν τον φυσικό ηγέτη της Ενωσης Κέντρου. Μόνο ο ίδιος και λίγοι συνεργάτες του γνώριζαν ότι αυτό το πράγμα δεν υπήρχε στο μυαλό του.

Οι παλιοί πολιτικοί του φίλοι τον πίεζαν να συνεχίσει από εκεί που σταμάτησε ο πατέρας του και να καρπωθεί την πολιτική του παρακαταθήκη, που είχε στο μεταξύ φορτιστεί από τη μεγαλειώδη κηδεία του, πρώτη πράξη αντίστασης στη δικτατορία του φοβισμένου λαού. Εκείνος άφησε το κόμμα και τον πατέρα του στην Ιστορία και προχώρησε στο καινούργιο. Γνώριζε ότι, όσο κι αν τα επτά χρόνια χούντας είχαν αμβλύνει τις μνήμες και είχε εξωραϊστεί το παρελθόν της ΕΚ, δεν έπαυε να είναι ένας παρηκμασμένος παλαιοκομματικός μηχανισμός, με μεγάλο μερίδιο ευθύνης για την προδικτατορική πολιτική αστάθεια.

Η νέα εποχή απαιτούσε νέες ιδέες, νέα πρόσωπα, νέο σχέδιο. Και νέα ιδρυτική διακήρυξη. Αυτά ήταν η μαγιά για να δημιουργηθεί ένα μικρό στην αρχή κίνημα που έμελλε να αναδειχθεί στο δυναμικότερο κόμμα της Μεταπολίτευσης. Γιατί ο ιδρυτής του, παρά τις αδυναμίες και τις αντιφάσεις του, ήταν μια προσωπικότητα με δύναμη να εγκαταλείψει το παρελθόν και όραμα για να σχεδιάσει το μέλλον.

Η ίδια ημερομηνία ξημερώνει αύριο. Αραγε πόσοι καταλαβαίνουν την ουσία της και πόσοι την αντιμετωπίζουν με όρους ιστορικής αδράνειας; Πόσοι καταλαβαίνουν ότι ο συμβολισμός της 3ης του Σεπτέμβρη είναι η αλλαγή η ίδια και όχι το περιεχόμενο της Διακήρυξης; Πόσοι αντιλαμβάνονται πως το πραγματικό ιστορικό δίδαγμα είναι ότι πρέπει να αναγνωρίζεις τη στιγμή που οφείλεις να ρισκάρεις τα κεκτημένα και να αλλάξεις τον εαυτό σου; Και τελικά, πόσοι αρνούνται ότι αν επέστρεφε σήμερα ο Ανδρέας Παπανδρέου θα την έβαζε στο Μουσείο όπως είχε κάνει τότε στην ένδοξη Ενωση Κέντρου;

Η Λίνα Παπαδάκη είναι υπεύθυνη του γραφείου Τύπου του Ποταμιού