Ηταν ο μοναδικός λαός που ήταν λαός και του τον πήραν μέσα απ’ τα χέρια / Αυτός ο κρεμασμένος λαός δεν είχε άλλο λαό / Από αυτόν τον λαό δεν θα προέκυπτε κανείς λαός ποτέ

Σταύρος Σταυρόπουλος, «Πιο νύχτα δεν γίνεται»

Αυτή η συνεχής επίκληση του λαού από τους αρχηγούς των κομμάτων (στο όνομα του λαού) αφενός δημιουργεί την εντύπωση ότι κάθε κόμμα έχει τον «δικό του» λαό (στον οποίο αναφέρεται), αφετέρου ότι ο λαός του 36% είναι διαφορετικός από αυτόν του 28% ή του 10% ή του 7%.

Οι κάθε είδους μεσσίες που «θυσιάζονται» για τον λαό (τους) ούτε σε αυτό δεν μπορούν να συμφωνήσουν. Οτι δηλαδή αυτή η Πατρίδα δεν αντέχει τόσους (αλληλοσπαρασσόμενους;) λαούς κι αναζητάει εναγωνίως τον Εναν Ηγέτη που θα καθοδηγήσει με σχέδιο και σύνεση τον έναν και μοναδικό ελληνικό λαό στην έξοδο από την κρίση.

Ο κυρίαρχος λαός όπως και η εθνική κυριαρχία προϋποθέτουν συναισθηματικούς δεσμούς των μελών, καθώς και ιστορικές/πολιτιστικές κοινές παραδοχές που υπερβαίνουν κατά πολύ τις ταξικές διαφοροποιήσεις.

Ο εχθρός του ενιαίου λαού είναι πάντοτε εξωτερικός διότι οι συγκροτούντες τον ελληνικό λαό έχουν έντονο το αίσθημα του συν-ανήκειν και της ενότητας. Αυτά τα στοιχεία όχι μόνο δίνουν νόημα και περιεχόμενο στην ταυτότητά τους, αλλά και ενσαρκώνουν το εθνικό κοινωνικό συμβόλαιο. Δεν νοείται στη Δημοκρατία ένα τμήμα του λαού να μισεί ένα άλλο.

Η γενική βούληση του λαού, μολονότι σπανίως είναι ομόφωνη, συμπεριλαμβάνει απαραιτήτως την υπακοή στους νόμους και τον σεβασμό στους δημοκρατικά εκλεγμένους κυβερνήτες. Σε γενικευμένο κλίμα ανομίας και πολιτικής ανυπακοής [συχνά και βίαιης] δεν σφυρηλατείται πνεύμα λαΐκής συμμετοχής και συναίνεσης.

Είτε ο Λαός – Εθνος ταυτίζεται με το Κράτος (κυρίως μέσω της ιθαγένειας) είτε περιορίζεται στο εκλογικό σώμα, δεν επηρεάζει την εξέλιξη των πραγμάτων εάν δεν συνοδεύεται από τον Λαό – Κοινωνία, δηλαδή από τους ενεργούς πολίτες που δεν αφήνουν τη μοίρα τους στα χέρια των (κρυφών) εξουσιών και των (δόλιων) σφετεριστών της λαϊκής αγανάκτησης.

Το αν το δημοψήφισμα ή η απλή αναλογική εξυπηρετούν καλύτερα τα συμφέροντα του λαού δεν είναι ένα αμιγώς θεωρητικό ή ιδεολογικό θέμα.

Η απλή αναλογική δεν αποτελεί ένα τρικ στην τράπουλα της Ιστορίας με το οποίο παραγράφονται τα χθεσινά ανομήματα, ούτε συνιστά τη μαγική συνταγή για την υπέρβαση των δομικών προβλημάτων της πολιτικής και κομματικής ζωής του τόπου. Η συνήθης αυτάρκεια των μηχανισμών δύσκολα μετατρέπεται σε κοινό πρόγραμμα και συμμαχία διακυβέρνησης χωρίς να πέσουν τα διάφορα «κάστρα» εσωκομματικών ισορροπιών, συσχετισμών και ιδεοληψιών.

Η απλή αναλογική, για να λειτουργήσει υπέρ του λαού, χρειάζεται νέα πρόσωπα στο τιμόνι των κομμάτων. Διαφορετικά η αριστερή αισιοδοξία θα μείνει στην Ιστορία ως το όπιο του πολλάκις διαψευσμένου λαού.

Ο καθηγητής Γιάννης Πανούσης είναι πρώην υπουργός