Μόνο αν πρόκειται για συγκεκριμένο, στιγμιαίο, γεγονός θεωρώ ότι ξέρουμε ακριβώς πότε συντελείται κάτι. Κατά τα άλλα, πότε, για παράδειγμα, χωρίζει στην ουσία ένα ζευγάρι; Οταν το αποφασίζουν, όταν το δηλώνουν ή κάποια, ανυποψίαστη στιγμή, όταν ο χωρισμός πραγματώνεται εντός τους ενώ εκείνη κάνει μπάνιο ή εκείνος βάζει βενζίνη στο αυτοκίνητο; Πότε, ας πούμε, στην Κούβα η Επανάσταση χόρεψε απενοχοποιημένη σάμπα με τη Δύση; Στην πρώτη επίσκεψη των Rolling Stones, στην πρόσφατη, όταν πριν από περίπου δέκα χρόνια άρχισαν να ταξιδεύουν εκεί αθρόα οι Ευρωπαίοι για ερωτικό ή προσκυνηματικό (στον «χαρούμενο κομμουνισμό») τουρισμό, όταν ξεκίνησαν οι πτήσεις μεταξύ ΗΠΑ και Αβάνας, όταν προχθές κατέπλευσε το πρώτο αμερικανικό κρουαζιερόπλοιο, όταν πήγε ο Ομπάμα ή όταν ο εγγονός του δεύτερου τη τάξει κομαντάντε αποφάσισε να γίνει μοντέλο; Ή μήπως όταν ο ίδιος δήλωσε ότι η επίδειξη του οίκου Chanel την περασμένη Τρίτη στην Πασέο ντελ Πράδο είναι τιμή για όλους τους Κουβανούς; Ποιος να ξέρει; Αυτό που εγώ πάντως υποθέτω είναι πως αν η μαντεμουαζέλ Κοκό έβλεπε από κάπου, θα στραβοδάγκωνε το τσιγάρο που μόνιμα κρεμόταν από τα χείλη της.

Ναι, κάτι δεν θα της άρεσε σε αυτήν τη φιέστα μόδας με σύμβολο τον μπερέ της Επανάστασης στην παγετέ εκδοχή του. Με τους προνομιούχους στην πρώτη σειρά και το πόπολο αποκλεισμένο. Αν μη τι άλλο, η αισθητική τού «οι πλούσιοι μπροστά, οι φτωχοί πίσω». Ισχυριζόταν μάλιστα ότι η απόλυτη φτώχεια και ο απόλυτος πλούτος αποτυπώνουν την ίδια ακριβώς μιζέρια. Εξάλλου, αυτή η αμφιλεγόμενη προσωπικότητα ήταν η πρώτη που διέκρινε και καλλιέργησε, με έναν σατανικό τρόπο, τη σχέση μόδας και πολιτικής. Στην αφηγηματική βιογραφία της «Η αύρα της Σανέλ» ομολογεί στον Πολ Μοράν ότι το ταξικό μίσος της για την πλουτοκρατία, που στην αρχή της καριέρας της δεν τη δεχόταν στους κόλπους της, έγινε η πηγή έμπνευσης για τις εμβληματικές δημιουργίες της. Ετσι καθιέρωσε τα φο μπιζού και ξευτέλισε την πανάκριβη γούνα ζιμπελίνα χρησιμοποιώντας την ως φόδρα σε γκαμπαρντίνες από κάμποτο. Γιατί πίστευε ότι τον «εχθρό» τον χτυπάς εκ των έσω.

Προχθές είδα ένα όνειρο. Ο Τσε και η Κοκό, μαζί με τους «αποκλεισμένους», έβλεπαν την πασαρέλα στην Πασέο ντελ Πράδο. Εκείνος σιγομουρμούριζε ότι οι ιδεολογίες χωρίς εξουσία δεν εφαρμόζονται και με εξουσία δεν επιβιώνουν. Εκείνη ήταν μέσα στα νεύρα για τη μετακομμουνιστική γραφικότητα. Και, όπως όταν έβλεπε στην Οπερα του Παρισιού τις αριστοκράτισσες να εκστασιάζονται με τα πολύχρωμα κοστούμια των μπαλέτων του Ντιαγκίλεφ έλεγε «Του χρόνου θα σας τσακίσω στο μαύρο», έτσι και τώρα καθώς έβλεπε τη στολή της Επανάστασης σε γκιπούρ δαντέλα έβριζε καπιταλιστικούς θεούς και κομμουνιστικούς δαίμονες λέγοντας: «Του χρόνου θα σας τσακίσω στο τσίτι».