Την ημέρα των τρομοκρατικών επιθέσεων στις Βρυξέλλες δημοσιεύθηκε στην αγγλόφωνη έκδοση της «Χουριέτ» το άρθρο ενός τούρκου πολιτικού επιστήμονα. Αυτός ήταν ο Αϊντίν Μπαρίς Γιλντιρίμ. Και στο κείμενό του επιχειρούσε να απαντήσει στο εξής ερώτημα: γιατί είμαστε όλοι Σαρλί, Γάλλοι ή Βέλγοι όταν οι τζιχαντιστές χτυπούν την Ευρώπη και όχι Τούρκοι όταν αιματοκυλίζουν την Κωνσταντινούπολη ή την Αγκυρα; Ο τούρκος επιστήμονας έχει ζήσει πολλά χρόνια στη Δύση –από τις ΗΠΑ και τη Βρετανία έως την Αμβέρσα του Βελγίου σήμερα –και έχει μιλήσει με πολλούς Δυτικούς. Το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε έπειτα από όλες αυτές τις συζητήσεις με «φοιτητές, καθηγητές, ταξιτζήδες, δικηγόρους, εργάτες» είναι ότι η Δύση έχει απομακρυνθεί ψυχολογικά από την Τουρκία. Η χώρα του δεν είναι πια για την Ευρώπη η «μακρινή εξαδέλφη» που ήταν κάποτε και με την οποία είχε έρθει κοντά. Η Τουρκία έχει γίνει πια ένας «Αλλος». Και η όχθη της στο Αιγαίο είναι η «άλλη όχθη».

Η αιτία αυτού του ψυχολογικού ρήγματος είναι η αυταρχική διακυβέρνηση Ερντογάν. Η Αγκυρα έχει απομακρυνθεί από το ευρωπαϊκό κεκτημένο και από ανώριμη δημοκρατία που έκανε βήματα προόδου έχει μετατραπεί σε μια μη δημοκρατία που ρέπει προς τον ολοκληρωτισμό. Εχει πάψει επομένως να είναι «ένας από εμάς». Η Ελλάδα, πάλι, έχει πολύ πιο στέρεες δομές από την Τουρκία –χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι θεσμοί δεν ταλαιπωρούνται από τους φορείς της ή ότι η κυβέρνησή της δεν έχει μπει στον πειρασμό μιας αυταρχικής στροφής. Ακόμη όμως και αν βρίσκεται αλλού, ο κίνδυνος ενός ψυχολογικού ρήγματος ανάμεσα στην Ελλάδα και τη λοιπή Ευρώπη είναι υπαρκτός. Και αποκτά νέα διάσταση μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις στις Βρυξέλλες.

Οι βόμβες έσκασαν στην καρδιά της Ευρώπης στη χειρότερη δυνατή συγκυρία για την Αθήνα. Η βρώμικη δουλειά που έκανε η Αυστρία κλείνοντας τα σύνορα για να σταματήσει το προσφυγικό κύμα μετακίνησε γεωγραφικά την Ελλάδα προς την Ανατολή. Πλέον είναι σαν τα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης να μην οριοθετούνται από τις ελληνικές ακτογραμμές αλλά από τα σφραγισμένα σύνορά της στον Βορρά. Μετά τις επιθέσεις στις Βρυξέλλες θα σφραγιστούν και άλλα σύνορα, θα κλειδώσουν και άλλες πόρτες, θα υψωθούν και άλλοι φράκτες. Τι άλλο θα χρειαζόταν για να μετατραπεί η προσφυγική κρίση από ευρωτουρκικό σε ένα ελληνοτουρκικό πρόβλημα, όπου θα κυριαρχούν οι τουρκικές αθετήσεις της συμφωνίας, τα ταξιδιωτικά έγγραφα με σφραγίδες της Τουρκικής Δημοκρατίας Βόρειας Κύπρου, τα διπλωματικά μπρα ντε φερ διαρκείας και η αμοιβαία δυσπιστία;

Οι επιθέσεις στις Βρυξέλλες υπενθυμίζουν πόσο αφελής, αστόχαστη και επικίνδυνη πολιτικά ήταν εκείνη η κυβερνητική δήλωση για τους «τζιχαντιστές που θα στέλνουμε στην Ευρώπη με αεροπλάνα». Αποδεικνύουν επίσης ότι εξίσου αφελής ήταν η πολιτική της «ευαίσθητης χώρας διέλευσης», την οποία υιοθέτησε η Αθήνα τον τελευταίο χρόνο. Στην προσφυγική κρίση, το ελληνικό εμφανίστηκε ως «σχεδόν κράτος»: χωρίς διοίκηση, υποδομές, σχέδιο, οργάνωση. Ενα κράτος που από την άλλη πλευρά των συνόρων, και με το θέμα της ασφάλειας σε απόλυτη προτεραιότητα, θα μοιάζει με έναν «Αλλον».