Το (απαράδεκτο) σχέδιο να σφραγιστούν τα σύνορα Ελλάδας – Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας (ΠΓΔΜ) φαίνεται ότι τελικά γίνεται πραγματικότητα με κίνδυνο να εγκλωβιστούν στη χώρα μας χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες.

Αραγε, με αφορμή αυτή τη δυσάρεστη εξέλιξη, η πολιτική τάξη της χώρας συνειδητοποιεί το τεράστιο λάθος που διέπραξε με το να έχει μπλοκάρει εδώ και χρόνια την ένταξη της ΠΓΔΜ στην Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ) ως μέσο για την επίλυση του προβλήματος της ονομασίας;

Με το μπλοκάρισμα αυτό ούτε το πρόβλημα της ονομασίας έλυσε, κάθε άλλο μάλιστα οι θέσεις της γειτονικής χώρας έγιναν μάλλον περισσότερο αδιάλλακτες, αλλά ούτε κάποιο άλλον στόχο πέτυχε. Το αντίθετο, έχει ουσιαστικά καταστεί το επίκεντρο του προσφυγικού προβλήματος, ενώ εάν η ΠΓΔΜ ήταν μέλος της ΕΕ το πρόβλημα θα ήταν μάλλον στη γειτονική χώρα ή εν πάση περιπτώσει η Ελλάδα θα το μοιραζόταν μαζί της. Και σε κάθε περίπτωση θα ήταν αδύνατο να έχουμε σφράγισμα συνόρων και την ύψωση τείχους με την ενεργό υποστήριξη της ΕΕ, καθώς τα σύνορά μας με την ΠΓΔΜ θα ήταν εσωτερικά σύνορα της ΕΕ.

Η ΠΓΔΜ θα μπορούσε όντως να είναι μέλος της Ενωσης; Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε προτείνει την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων (από το 2005) όταν έκρινε ότι η χώρα πληρούσε τις πολιτικές προϋποθέσεις, καθώς τότε πράγματι επικρατούσε μια σχετικώς ομαλή δημοκρατική κατάσταση και όχι το σημερινό πολιτικό χάος, εθνικιστικό παραλήρημα, συγκρουσιακή εθνοτική δυναμική, αυταρχικές πρακτικές κ.λπ. Η Ελλάδα άσκησε βέτο στην έναρξη των διαπραγματεύσεων αυτών για τους λόγους που προαναφέραμε.

Ετσι, ενώ η Κροατία που ξεκίνησε τις διαπραγματεύσεις ακριβώς την ίδια περίοδο είναι ήδη μέλος της Ενωσης εδώ και περίπου τρία χρόνια, η ΠΓΔΜ διολισθαίνει σε εξωευρωπαϊκές ατραπούς χωρίς η Ελλάδα να κερδίζει απολύτως τίποτα. Το ζήτημα της ονομασίας βρίσκεται σήμερα ακόμη πιο μακριά από τον στόχο της επίλυσης. Ενώ, εάν η ΠΓΔΜ είχε «κλειδωθεί» στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων, η Ελλάδα θα είχε πολύ περισσότερα και ίσως αποτελεσματικότερα όπλα για την επίτευξη λύσης (διαπραγμάτευση 35 ξεχωριστών κεφαλαίων) και βεβαίως δεν θα αντιμετώπιζε το προσφυγικό/μεταναστευτικό πρόβλημα στις διαστάσεις που το αντιμετωπίζει. Στερνή μου γνώση. Τα λάθη εκδικούνται.

Αλλά αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι να κατανοηθεί η ανάγκη για την Ελλάδα να μετατρέψει τα σύνορά της από εξωτερικά σύνορα σε εσωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Αυτό συνεπάγεται συνέχιση της διεύρυνσης της ΕΕ με τις όμορες χώρες, όσο δύσκολη κι αν εμφανίζεται η διαδικασία αυτή σήμερα.

Ο Π.Κ. Ιωακειμίδης είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών.