Από τις ιδεοληψίες μέχρι την πραγματικότητα η απόσταση είναι ιλιγγιώδης. Η γονατισμένη Ελλάδα, σήμερα, διεξάγει μια απ’ τις μεγαλύτερες θαλάσσιες επιχειρήσεις διάσωσης πολιτικού προσωπικού στη νεότερη Ιστορία. Η γεωγραφία και η μορφολογία του τοπίου μας δεν αποτελούν σύμμαχο. Η πολυνησία, τα περάσματα, η απροκάλυπτη πριμοδότηση απ’ τον «γείτονα» της βιομηχανίας των διακινητών προστίθενται στον χάρτη.

Μαζί με αυτά όλα η συνεχιζόμενη εμπόλεμη σύρραξη που αποσυνθέτει κράτη όπως η Συρία, το τέρας του ISIS αλλά και η ελάχιστη πρακτική βοήθεια απ’ την Ευρωπαϊκή Ενωση (η Γαλλία έχει κάνει μόνον relocation 90 προσφύγων για όλο τον Ιανουάριο…) μεταθέτουν το βάρος στα νησιά. Η μόνη λύση –προσωρινά –είναι τα hotspots. Που επί τη ευκαιρία δεν είναι κέντρα κράτησης, δεν είναι φυλακές, δεν είναι Γκουαντάναμο. Είναι κέντρα καταγραφής και ταυτοποίησης των μαζικών ροών. Η μόνη ασφαλής δομή. Εκεί που τέμνεται το ευρωπαϊκό κεκτημένο με τα νέα πλήθη, που δεν είναι ακριβώς και πάντα φτωχοδιάβολοι αλλά συνήθως υψηλά κοινωνικά στρώματα.

Σήμερα η Ελλάδα, πέραν όλων των άλλων, έχει στα χέρια της τη χειροβομβίδα του Προσφυγικού. Και πλάι στα παραπάνω που περιγράψαμε έχουμε την καθυστέρηση και την αργοπορία των κρατούντων. Η κυβέρνηση άργησε να ενημερώσει, να εργαστεί, να πράξει ταχύτατα στη δημιουργία hotspots, που αρχικώς φαίνεται πως και η ίδια δεν είχε καταλάβει την αναγκαιότητά τους. Εστρωσε το χαλί σε ορισμένα φαινόμενα: η απόλυτη απουσία κρατικής παρουσίας για το Προσφυγικό έδωσε χώρο στη βιομηχανία των ΜΚΟ στα νησιά. Και πλάι στην πολύτιμη βοήθεια που προσφέρουν υπάρχουν και παράξενες αποχρώσεις των γεγονότων. Ακόμη και παράνομο κέντρο επιχειρήθηκε να στηθεί προσφάτως από μία εξ αυτών σε νησί του Αιγαίου.

Επίσης, οι ανεξέλεγκτες ροές προσφύγων έχουν δώσει έδαφος στον ακροδεξιό χώρο. Ενδεδυμένοι τη λεοντή των αγανακτισμένων πολιτών ενισχύουν ένα ξενοφοβικό ρεύμα. Ενισχύουν την καθυστέρηση της δημιουργίας των hotspots και άρα ενισχύουν το επιχείρημα ενός Schengen-exit για τη χώρα μας. Σήμερα η Ελλάδα μοιάζει εγκλωβισμένη σε δύο επικίνδυνες ιδεοληψίες: η μία είναι αυτή της αφελούς λογικής των ανοιχτών συνόρων, χωρίς όρους. Η άλλη είναι αυτή του φράχτη, των τειχών και του πνιγμού προσφύγων στα ανοιχτά των νησιών. Ανάμεσά τους, η απλή ανιδιοτελής στάση κατοίκων των νησιών μοιάζει η μόνη χρήσιμη ύλη. Η συναίνεση που δείχνει ο Κυριάκος Μητσοτάκης –και με το χτεσινό του ταξίδι στη Λέσβο –δημιουργεί μια ακόμη χρήσιμη προϋπόθεση για την εύθραυστη συνθήκη. Η Ελλάδα θα διασωθεί διασώζοντας. Προφανές.