Στη Διεθνή Διάσκεψη για το Περιβάλλον του Παρισιού κυριάρχησε η υπόσχεση των ισχυρών για δράσεις που θα θεραπεύσουν τα κλιματικά προβλήματα. Πολλοί από τους πρωταγωνιστές αυτών των υποσχέσεων δεν δίστασαν να συνδέσουν ιδεολογικά τα ζητήματα του κλίματος με τη μεταναστευτική κρίση. Τέσσερα είναι τα σημεία που πρέπει να αξιολογηθούν:

1. Η συμφωνία αφορά κράτη, όχι κοινωνικές συλλογικότητες ή επιχειρήσεις. Οι συμφωνίες της Συνόδου αφορούν περισσότερο την εικόνα των πολιτικών –γιατί τι πρακτική αξία έχουν υποσχέσεις που δεν προβλέπουν τιμωρία των παραβατών;

2. Σύμφωνα με το πνεύμα της Συνόδου, οι πλούσιες χώρες θα δώσουν χρήματα, πολλά δισ. δολάρια, στις φτωχές χώρες, ώστε να αντιμετωπίσουν τα περιβαλλοντικά τους ζητήματα. Ποιος όμως θα εγγυηθεί πού θα πάνε αυτά τα χρήματα, αν θα φτάσουν στον προορισμό τους, αν θα υπηρετήσουν τον σκοπό που δόθηκαν;

3. Οι επιμέρους συμφωνίες, που υπογράφουν οι σημερινοί ηγέτες, θα ισχύουν και για όσους τους διαδεχτούν;

4. Ακούστηκε στη Σύνοδο ότι η κλιματική αλλαγή είναι η βασική αιτία της μετανάστευσης. Τουλάχιστον στην περίπτωση της Συρίας, που τροφοδοτεί τη σημερινή ανθρωπιστική κρίση, τα ανθρώπινα βάσανα αντιμετωπίζονται από την ιδεολογική προπαγάνδα. Χρειάζεται να τονιστεί ότι η πραγματική απειλή κατά του πλανήτη είναι οι ιδεολογικοί πόλεμοι, οι ιδεολογίες της μιας και μοναδικής σωτηριολογικής αλήθειας, που ωθούν τους οπαδούς τους σε εγκλήματα και μαζικές καταστροφές. Μαζί με τις γενοκτονίες, είναι η μάστιγα της ανθρωπότητας. Ο 20ός αιώνας βρίθει γενοκτονικών ιδεολογιών και των πρακτικών τους.

Ο δε 21ος αιώνας δεν άρχισε διαφορετικά. Δεσπόζουν έως σήμερα τα μαζικά εγκλήματα της ισλαμικής τρομοκρατίας. Αντί μάλιστα να οργανωθεί ένα ενιαίο μέτωπο εναντίον των τζιχαντιστών, υπάρχουν ακόμη δισταγμοί, ακόμα και προβληματισμοί για τον ρόλο της Ρωσίας –αναγκαίου συμμάχου στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας. Χάνουμε συχνά τον πραγματικό μας στόχο λόγω δημαγωγικών.

Προφανώς, βεβαίως, σοβαρότατο πρόβλημα είναι και η μείωση των μη ανανεώσιμων φυσικών πόρων, γιατί και αυτή είναι αληθινή απειλή για το περιβάλλον και τη ζωή μας. Αλλά εμείς μένουμε με σταυρωμένα χέρια εξαντλώντας τη δυναμική μας σε ιδεολογικές ανοησίες, αντί να ρίξουμε το βάρος μας στην προστασία των γήινων πόρων, την πραγματική οικονομία, την καινοτομία, την επιστημονική έρευνα, τη μείωση της ανεργίας, τη φροντίδα να βρουν εργασία οι νέοι. Αυτά πρέπει να είναι οι προτεραιότητές μας και όχι οι πομπώδεις και υστερόβουλες υποσχέσεις των πολιτικών.

Ο Δημοσθένης Δαββέτας είναι καθηγητής Φιλοσοφίας της Τέχνης, ποιητής, εικαστικός