Στις 20 Δεκεμβρίου, όταν η Νέα Δημοκρατία θα επιχειρεί για δεύτερη φορά να εκλέξει αρχηγό, η ισπανική Δεξιά θα διεκδικεί με αξιώσεις μια νέα τετραετία στην εξουσία. Η χρονική σύμπτωση οφείλεται σε καπρίτσιο του θεού της πολιτικής, αλλά ακόμη κι έτσι έχει τη σημασία της. Τι έκανε ο Μαριάνο Ραχόι που δεν έκανε ο Αντώνης Σαμαράς; Γιατί ο ισπανός συντηρητικός πρωθυπουργός έχει ελπίδες να παραμείνει στο Παλάθιο ντε λα Μονκλόα, ενώ ο έλληνας ομόλογός του έφυγε από το Μέγαρο Μαξίμου πολύ νωρίτερα και με μια βαριά ήττα στις εκλογές;

Το ελληνοϊσπανικό κρας τεστ μπορεί να επεκταθεί σε όλο το φάσμα του πολιτικού συστήματος. Οι ισπανοί σοσιαλιστές παραμένουν μια υπολογίσιμη δύναμη, ενώ οι Ελληνες φλέρταραν ακόμη και με την ανυπαρξία. Το κόμμα που δημιουργήθηκε στον χώρο του ισπανικού μεταρρυθμιστικού κέντρου, οι Πολίτες, οδεύει στις κάλπες με έναν δημοσκοπικό αέρα στα πανιά του που του δίνει διψήφιο ποσοστό, ενώ οι έλληνες ποταμίσιοι δεν μπόρεσαν να φτάσουν ποτέ το 10% που ήθελε ο Σταύρος Θεοδωράκης. Κι ακόμη: οι αριστεροί του Ποδέμος ξεφουσκώνουν, ενώ του ΣΥΡΙΖΑ κέρδισαν δυο εκλογές παρά τη μίνι καταστροφή που έζησε η χώρα ανάμεσα στην πρώτη και τη δεύτερη εκλογική αναμέτρηση. Τέλος, από την κρίση στην Ισπανία, μια χώρα με βαρύ φασιστικό παρελθόν, δεν γεννήθηκε κανένα ακροδεξιό μόρφωμα, αντίθετα με την Ελλάδα όπου οι νοσταλγοί του Χίτλερ αναδείχθηκαν σε τρίτη πολιτική δύναμη.

Η εξήγηση δεν βρίσκεται στα τρία Μνημόνια που υπέγραψαν οι ελληνικές κυβερνήσεις και το γεγονός ότι η κυβέρνηση Ραχόι κατάφερε να μην υπογράψει κανένα αν και πιέστηκε. Η κρίση χτύπησε εξίσου σκληρά την ισπανική κοινωνία πριν από πέντε χρόνια και για να πειστεί κανείς αρκεί να ρίξει μια ματιά στους δείκτες της ανεργίας και ιδιαίτερα της νεανικής. Αρκεί να δει την ισπανική νέα γενιά των «ούτε ούτε» να βιοπορίζεται ουσιαστικά από την προηγούμενη και τους μακροχρόνια ανέργους να σχηματίζουν τεράστιες ουρές έξω από τα οφιθίνας ντε εμπλέο –τα γραφεία ευρέσεως εργασίας. Τηρουμένων των αναλογιών, η Ισπανία βρίσκεται σήμερα εκεί όπου βρισκόταν η Ελλάδα ακριβώς πριν από έναν χρόνο πριν ξαναβυθιστεί στην άβυσσο: μόλις έχει αρχίσει να αχνοφέγγει η έξοδος από το τούνελ της κρίσης.

Η εξήγηση δεν μπορεί να αναζητηθεί ούτε στα πολιτικά πρόσωπα και την τακτική που ακολούθησε το καθένα στην πολιτική σκακιέρα –ο Ραχόι εξάλλου δεν είχε ούτε απέκτησε ποτέ την στόφα ηγέτη αλλά ούτε και διακρίθηκε ποτέ ως τακτικιστής. Θα πρέπει επομένως να αναζητηθεί στο βασικό ιδεολόγημα της μεταπολιτευτικής περιόδου εδώ κι εκεί, το οποίο και καθόρισε τη συμπεριφορά του εκλογικού σώματος. Η διαφορά είναι ότι μετά τη δικτατορία του Φράνκο το ισπανικό πολιτικό σύστημα εργάστηκε για την εδραίωση μιας σύγχρονης δημοκρατίας παρασύροντας και την ισπανική κοινωνία. Ενώ στην Ελλάδα το πολιτικό σύστημα εργάστηκε για κάτι άλλο: για την εδραίωση ενός αφόρητου βαλκανικού περονισμού, στις σειρήνες του οποίου υποκύπτει κάθε φορά η ελληνική κοινωνία.

Ο Δημοσθένης Κούρτοβικ κάνει χρήσης της κανονικής του αδείας